Kiedy więcej niż jedna emerytura

Gdy ktoś ma prawo do dwóch świadczeń, to może wybrać korzystniejsze. Od tej zasady obowiązują nieliczne wyjątki

Aktualizacja: 10.10.2009 07:56 Publikacja: 10.10.2009 01:46

Foto: Fotorzepa, Dariusz Majgier DM Dariusz Majgier

Do zbiegu uprawnień najczęściej dochodzi, gdy wdowiec lub wdowa ma prawo do wypracowanej przez siebie emerytury lub renty (także świadczenia lub zasiłku przedemerytalnego), a jednocześnie spełnia warunki do otrzymania renty rodzinnej po zmarłym małżonku.

W takim wypadku stosuje się ogólną zasadę z art. 95 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=A32B02CB77872488874AB88A202503D5?id=324468]ustawy o emeryturach i rentach z FUS[/link]: w razie zbiegu u jednej osoby prawa do kilku świadczeń wypłaca się jedno z nich – wyższe lub wybrane przez zainteresowanego.

Jeśli emerytura lub renta, którą mógłby otrzymać lub otrzymywał zmarły, jest wyższa od świadczenia przysługującego wdowcowi lub wdowie, to opłaca się zrezygnować z niego i wybrać rentę rodzinną po małżonku. Jeśli uprawniona do niej jest tylko jedna osoba, to otrzyma 85 proc. świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu.

Zasadniczo wybór korzystniejszego świadczenia należy także do osób, które mają prawo do świadczenia z ZUS i mundurowej renty lub emerytury.

Bardziej skomplikowane zasady dotyczą zbiegu prawa do świadczeń z ZUS i KRUS. Tu też obowiązuje generalna zasada wyboru korzystniejszego, jednak niekiedy można pobierać dwa świadczenia, np. emeryturę z ubezpieczenia społecznego i emeryturę rolniczą.

[srodtytul]Zwiększona wypłata[/srodtytul]

Można też pobierać jedno świadczenie w pełnej wysokości powiększone o połowę drugiego, np. w razie zbiegu prawa do emerytury z prawem do renty:

– inwalidy wojennego i wojskowego, którego niezdolność do pracy pozostaje w związku ze służbą wojskową,

– z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową,

– z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej zaistniałym przed 1 stycznia 2003 r. wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy,

– z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej pobytem w hitlerowskich więzieniach, obozach koncentracyjnych i ośrodkach zagłady oraz w więzieniach i łagrach i na deportacji w ZSRR, więzieniach polskich w latach 1944 – 1956 za działalność związaną z walką o suwerenność i niepodległość.

[srodtytul]Gdy emeryt dorabia[/srodtytul]

Sytuacja zmienia się nieco, jeśli taka osoba dorabia. [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=BE042CE0A03E04A0C489FF5792C88651?id=327997]Ustawa z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych[/link] nie pozwala wypłacać świadczeń zbiegowych, gdy uprawniony do emerytury i renty wypadkowej osiąga jakikolwiek przychód.

W takiej sytuacji może pobierać tylko jedno, wybrane świadczenie. Co więcej, ono też będzie zawieszane lub zmniejszane, gdy uzyskany przychód przekroczy limit. Tak się stanie, gdy pracę podejmie np. wcześniejszy emeryt uprawniony do renty z tytułu wypadku przy pracy. Jeżeli natomiast osiągnie powszechny wiek emerytalny, to wybrane przez niego świadczenie będzie wypłacane w pełnej wysokości. Niemożność pobierania świadczeń w zbiegu trwa, dopóki uprawniony ma przychody. Jeśli przestanie zarobkować i poinformuje o tym ZUS, znów będzie mógł pobierać połowę drugiego świadczenia.

Także uprawniony do renty inwalidy wojennego lub wojskowego, którego niezdolność do pracy pozostaje w związku ze służbą wojskową, może pobierać pełną emeryturę i połowę renty lub odwrotnie. Nieco inaczej wygląda jego rozliczenie z ZUS, jeśli ma dodatkowe przychody: zmniejszeniu lub zawieszeniu podlega tylko emerytura, jeżeli nie osiągnął powszechnego wieku emerytalnego. Renta nie podlega zmianom w związku z osiąganiem dodatkowych przychodów.

[ramka][b]Pieniądze z zagranicy[/b]

[b]Na dwa świadczenia mogą liczyć ci, którzy mają emeryturę lub rentę z Polski i z innego państwa.[/b] Zasadniczo prawo do zagranicznego świadczenia nie wpływa na otrzymanie polskiego. To, czy możliwe jest pobieranie obu, zależy od umowy międzynarodowej łączącej Polskę z danym krajem. Przychody w postaci zagranicznej emerytury lub renty nie spowodują zawieszenia ani zmniejszenia polskiego świadczenia. W zależności od przepisów wewnętrznych danego kraju może być jednak odwrotnie. [/ramka]