Wzrosła waga ochrony zdrowia. To dziś element bezpieczeństwa państwa

Sprawny system ochrony zdrowia to jeden z kluczowych tematów mijającego roku. I – jak wynika z analiz sprawozdań posiedzeń Sejmu, a także sejmowej Komisji Zdrowia przeprowadzonych przez „Rzeczpospolitą” – w debacie publicznej zdrowie pojawiało się także w kontekście bezpieczeństwa państwa. Emocje wzbudzały zwłaszcza kwestie związane z finansowaniem systemu, ale także kolejki do specjalistów, prywatyzacja ochrony zdrowia i problem z przesuwaniem np. planowanych zabiegów na przyszły rok.

Gdyby wziąć pod uwagę tematy, które najczęściej pojawiały się na posiedzeniach Sejmu, sprawy ochrony zdrowia znalazły się na czwartej pozycji – za kwestiami związanymi z bezpieczeństwem (tu także przewijał się aspekt zdrowia i życia obywateli w związku z ewentualnym zagrożeniem wojennym), gospodarką i finansami oraz sprawami rolnictwa i środowiska.

Trudno się temu dziwić. Jak wynika z opublikowanego kilka dni temu sondażu United Surveys dla Wirtualnej Polski, aż 47,5 proc. respondentów zapytanych o to, czego obawiają się w 2026 r., wskazało na problemy z dostępem do opieki zdrowotnej. To była najczęściej podawana odpowiedź. Z kolei z sondażu IBRiS przeprowadzonego miesiąc temu na prośbę „Rzeczpospolitej” wynika, że prawie połowa Polaków uważa, że sytuacja w ochronie zdrowia w minionym roku się pogorszyła.

Foto: Paweł Krupecki

Posiedzenia Komisji Zdrowia to nie tylko kwestie merytoryczne, ale często też polityczne

Jak pokazują analizy sprawozdań posiedzeń sejmowej Komisji Zdrowia, posłowie w tym roku poruszali tematy związane z dostępem do opieki psychiatrycznej, stworzeniem sieci opieki kardiologicznej, uregulowaniem e-papierosów czy ratownictwem medycznym. Ale sprawy związane z funkcjonowaniem ochrony zdrowia regularnie pojawiały się w debacie politycznej zarówno „przy okazji”, na sali plenarnej, jak i podczas różnych posiedzeń komisji, ale też w ramach prac nad ustawą budżetową na 2026 r.  

Najczęściej – jak pokazują nasze analizy – były to sprawy związane z dziurą w budżecie ochrony zdrowia, a obecne były też kwestie związane z inwestycjami czy pieniędzmi z KPO. Posłowie wskazywali, że w tym roku luka w budżecie NFZ wynosi 14 mld zł, a w przyszłym będzie to już 23 mld zł. Te tematy powracają w stenogramach z prac komisji szczególnie często w drugiej połowie roku, nie tylko z uwagi na prace nad budżetem, ale także pojawiające się w mediach informacje o utracie płynności finansowej szpitali. Podczas posiedzeń komisji wielokrotnie opowiadano, że dyrektorzy szpitali zgłaszali, iż środki przekazane przez NFZ w ramach aneksów nie wystarczają na sfinansowanie podwyżek wynagrodzeń.

Innym regularnie poruszanym przez posłów tematem były kolejki do specjalistów. – Mamy budżet, który państwo przedstawiają, o którym wiemy już dzisiaj, że nie wystarczy. Mają państwo ministrę zdrowia, która mówi o tym, że to nie wystarczy – mówiła podczas debaty o wydatkach na zdrowie Marcelina Zawisza z Razem, podkreślając, że przewidziane na 2026 r. wydatki na NFZ spowodują tylko wydłużenie kolejek do lekarzy. – A już dziś są one najdłuższe od 12 lat – zaznaczała.

Bardzo często w kontekście kolejek i dostępu do specjalistów mówiono o chorych onkologicznie, u których każdy dzień zwłoki w rozpoczęciu leczenia może prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia pacjentów. A o tym, jak szybko pacjent trafi do lekarza, bardzo często decyduje miejsce zamieszkania.

Sporo emocji wzbudzała także kwestia wynagrodzeń w służbie zdrowia. Zwracano uwagę na pomysł zamrożenia płacy minimalnej w zdrowiu, co może doprowadzić do odpływu pracowników – zwłaszcza na emeryturę.

Czytaj więcej

Ochrona zdrowia

Jak partie chcą ratować system ochrony zdrowia w Polsce

Wraz z eskalacją kryzysu w ochronie zdrowia nastąpił festiwal pomysłów na jej zreformowanie. W ja...

Pomysłem na rozwiązanie braków w personelu jest zwiększenie finansowanych specjalizacji rezydenckich oraz miejsc specjalizacyjnych dla pielęgniarek, położnych i diagnostów laboratoryjnych o ok. 8 tys., a także podwyższenie wynagrodzenia zasadniczego rezydentów o ponad 12 proc. Posłowie pracujący w komisji zwracali także uwagę na zbyt małą liczbę lekarzy geriatrów i lekarzy pierwszego kontaktu. – W 2022 r. osób po 65 roku życia było w Polsce 9,8 mln. Tak więc problem narasta, starzeje się społeczeństwo, natomiast w priorytetach, w rozporządzeniach koszykowych macie dużo programów, ale nie ma geriatrii i psychogeriatrii – mówił na jednej z komisji poseł PiS Czesław Hoc.   

Pochylano się także nad bezpieczeństwem lekowym i potrzebą wsparcia rodzimych producentów leków – co ma także ogromne znaczenie w kontekście wojny za wschodnią granicą i ryzykiem jej eskalacji. – Dlaczego nie przyjęliście 140 mln euro z KPO w tamtym roku na zabezpieczenie właśnie substancji czynnych, aktywnych, tzw. API, które w 95 proc. sprowadzamy z Chin i z Indii? Czyli nie ma bezpieczeństwa lekowego, co jest fundamentem farmakoterapii – mówił Czesław Hoc, pytając jednocześnie ministrę zdrowia Jolantę Sobierańską-Grendę o to, gdzie podziały się te pieniądze.

Politycy szczególnie podkreślali, że polskie szpitale nie będą w stanie działać, gdyby pełnoskalowa wojna zza wschodniej granicy przeniosła się do Polski. – Według raportu przygotowanego przez Wojskowy Instytut Medyczny mamy do czynienia z sytuacją, w której szpitale, szczególnie we wschodniej części Polski, nie są gotowe na udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w razie wystąpienia sytuacji kryzysowej, w szczególności działań wojennych. Chodzi o to, aby stworzyć narzędzie, które da im możliwość realizacji tych świadczeń i utrzymania ciągłości działania – mówił w listopadzie na Komisji Zdrowia poseł Janusz Cieszyński.

A błędem rządu jest to, że te sprawy nie są uwzględniane w budżecie resortu zdrowia na przyszły rok. – Nie jesteśmy Komisją Obrony Narodowej, ale jesteśmy Komisją Zdrowia, więc czy w ocenie pani minister nie ma pilnej potrzeby przedstawienia Komisji Zdrowia kompleksowej informacji na temat gotowości sektora służby zdrowia do reagowania na te zakłócenia o charakterze geopolitycznym? – pytał z kolei Jerzy Polaczek, inny poseł z PiS.