Wielki deal Łukaszenki z Trumpem? Białoruś zapowiada zawarcie porozumienia z USA

– Jesteśmy gotowi zawrzeć z nimi (Stanami Zjednoczonymi – red.) wielką umowę – oznajmił Aleksander Łukaszenko. Deklaracja padła podczas poniiedziałkowej niezapowiadanej wcześniej narady, na którą dyktator zaprosił najważniejszych ludzi w państwie, by porozmawiać o relacjach z USA i o Donaldzie Trumpie. Obsypywał amerykańskiego prezydenta komplementami z powodu „zaprowadzenia porządku” na Bliskim Wschodzie i zaatakował Norweski Komitet Noblowski.

– Radziłbym [Trumpowi], by nie przejmował się tym, że nie przyznano mu tej Pokojowej Nagrody Nobla. Nie wypada mu być w gronie tych odszczepieńców – mówił Łukaszenko.

Miał na myśli zapewne nie tyle tegoroczną laureatkę z Wenezueli, ile skazanego na 10 lat łagrów białoruskiego obrońcę praw człowieka Alesia Bialackiego, który w 2022 r. otrzymał prestiżową nagrodę wraz z obrońcami praw człowieka z Ukrainy i Rosji. Skazanych na wiele lat więzienia opozycjonistów dyktator często nazywa „odszczepieńcami”. Chodzi o ponad 1200 osób, które traktuje jako kartę przetargową w trwających obecnie rozmowach z USA.

Białoruś–USA. Czy Trump i Łukaszenko dojdą do porozumienia?

Łukaszenko wprost sugerował, że zależy mu na tym, by ewentualne zawarcie układu z USA przyczyniło się nie tylko do zniesienia amerykańskich, ale również unijnych sankcji. – Nauczyliśmy się żyć pod presją tych sankcji, pracować, co prawda nie bez kłopotów. Szkodzą nam, przeszkadzają nam w rozwiązywaniu wielu problemów – oznajmił. Dyktator nie ukrywał też, że w Mińsku oczekują, iż Stany Zjednoczone zaprzestaną „promowania pseudodemokratycznych wartości” i wspierania jego przebywających w emigracji przeciwników.

Aleksandr Łukaszenko - najważniejsze daty

Foto: PAP

Po spotkaniu z Łukaszenką szef białoruskiego KGB Iwan Tertel zdradził w rządowych mediach, że białorusko-amerykańskie rozmowy dotyczą w pierwszej kolejności „tematu ukraińskiego”. – Drugim tematem jest bezpieczeństwo w regionie – mówił, sugerując, że rozmowy Mińska z Waszyngtonem dotyczą również relacji Białorusi z Polską i państwami bałtyckimi.

Przekonywał, że Mińsk „prowadzi dialog” także ze swoimi zachodnimi sąsiadami. – Powiedziałbym, że wzajemne zrozumienie między nami stopniowo się poprawia. Omawiamy trudne kwestie i w pewnych punktach udaje nam się dojść do zrozumienia wzajemnych interesów – stwierdził Tertel.

Przekonywał, że Białoruś ma obecnie wszelkie szanse na to, by „doprowadzić do przełomu w relacjach z USA”, i zapowiadał „dobre wiadomości”.

Czytaj więcej

Polityka

Kłopoty liderki wolnej Białorusi z geopolityką w tle

Przyszłość biura przeciwników Aleksandra Łukaszenki, którzy w 2020 r. znaleźli schronienie na Lit...

Czy to oznacza, że dyktator uwolni wszystkich więźniów politycznych, o których w ostatnim czasie kilkakrotnie upominał się Donald Trump? Amerykański prezydent odbył rozmowę telefoniczną z białoruskim dyktatorem i nawet nazwał go (w jednym ze swoich wpisów w sieci) „bardzo szanownym prezydentem”.  W tym roku Łukaszenko, po rozmowach z wysłannikami prezydenta USA, uwolnił ponad 60 więźniów politycznych, w tym m.in. męża liderki wolnej Białorusi Swiatłany Cichanouskiej.

W zamian Stany Zjednoczone zniosły sankcje nałożone wcześniej na białoruskie linie lotnicze Belavia. Co prawda dyktator poskarżył się w poniedziałek, że sankcji tych nie zniesiono całkowicie.

– Dyktator najwyraźniej uznał, że obecna sytuacja międzynarodowa, zwłaszcza po tym, co się stało na Bliskim Wschodzie, sprzyja temu, by ocieplić relacje z USA. Łukaszenko zdaje sobie sprawę z nastrojów na Zachodzie, gdzie coraz bardziej zaczynają rozumieć, że polityka sankcji i presji politycznej nie doprowadziła do zmiany jego reżimu. W Mińsku chcą to wykorzystać – mówi „Rzeczpospolitej” dr Paweł Usow, niezależny białoruski politolog.

– Jeżeli jakiś układ pomiędzy Trumpem a Łukaszenką zostanie zawarty, Europejczycy prędzej czy później będą musieli dołączyć do tego procesu, zwłaszcza jeżeli stawką będzie bezpieczeństwo wschodnich granic UE. Zresztą w Europie, jak pokazują niedawne wydarzenia wokół biura Swiatłany Cichanouskiej w Wilnie, również szukają nowych mechanizmów rozwiązania białoruskiego problemu – uważa.

Paweł Łatuszka: Łukaszenko znajduje się pomiędzy młotem a kowadłem

Przebywająca na emigracji białoruska opozycja demokratyczna liczy na to, że nie padnie ofiarą ewentualnego „dealu” Łukaszenki z Trumpem. – W zamian za zawarcie układu, do którego Łukaszenkę coraz bardziej zmusza sytuacja geopolityczna, Zachód powinien jak najwięcej wycisnąć z reżimu w Mińsku. Musi zatrzymać represje, uwolnić wszystkich więźniów politycznych, dekryminalizować życie społeczne i polityczne w kraju oraz rozpocząć dialog ze społeczeństwem, w tym również z demokratyczną opozycją – mówi „Rzeczpospolitej” Paweł Łatuszka, były ambasador Białorusi w Polsce i minister kultury, który od ponad pięciu lat przebywa w Polsce i jest jednym z liderów opozycyjnego Zjednoczonego Gabinetu Przejściowego (tzw. rządu na uchodźstwie).