Krzysztof Ruchniewicz odwołany z Instytutu Pileckiego po publikacji „Rzeczpospolitej”

Marta Cienkowska uzasadniła swoją decyzję m.in. niedopełnieniem obowiązków, wadliwymi zamierzeniami programowymi, polityką komunikacyjną i decyzjami zarządczymi prof. Krzysztofa Ruchniewicza.

– To, co wydarzyło się w Instytucie Pileckiego, mogło skrzywdzić wiele osób, i wiem, że kobietom w Polsce nie jest łatwo w sytuacjach zawodowych – powiedziała szefowa resortu. 

Ruchniewicza zastąpi Karol Madaj.

Kim jest Karol Madaj, nowy dyrektor Instytutu Pileckiego

Madaj jest absolwentem Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W latach 2008-2018 pracował w Instytucie Pamięci Narodowej, m.in. pełnił funkcję pełnomocnika prezesa IPN do spraw utworzenia Centrum Edukacji Historycznej w Łodzi, aby ostatecznie zostać naczelnikiej Wydziału Edukacji Historycznej. Był twórcą sukcesów wydawanych przez IPN historycznych gier planszowych. Najsłynniejsza „Kolejka” wydana została w wielu językach i krajach. 

Od 2019 r. związany był z Instytutem Pileckiego. Uczestniczył m.in. w projekcie „Zawołani po imieniu”. Od października 2020 r. kierował Domem Rodziny Pileckich w Ostrowi Mazowieckiej. Jest autorem publikacji na temat historii XX wieku.  

Czytaj więcej

Polityka

Kontrowersyjne pomysły dyrektora Instytutu Pileckiego

Szef Instytutu Pileckiego, prof. Krzysztof Ruchniewicz, chciał przygotować seminarium dotyczące z...

Warto przypomnieć, że kilka dni temu wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz, lider PSL, wskazał, że Ruchniewicz powinien zostać odwołany. O działaniach tego historyka, który naukowo zajmuje się Niemcami, w ostatnich tygodniach wielokrotnie pisaliśmy w „Rzeczpospolitej”. 

Ujawniliśmy, że Ruchniewicz miał zaproponować organizację seminarium dotyczącego zwrotu dóbr kultury przez Polskę na rzecz Niemiec, Ukrainy, Białorusi, Litwy oraz mienia osób pochodzenia żydowskiego. Propozycja ta, według Hanny Radziejowskiej, szefowej berlińskiego oddziału Instytutu, była sprzeczna z polską racją stanu. Instytut Pileckiego zaprzeczył, by takie rozmowy były prowadzone w zakresie restytucji.

„Rzeczpospolita” ujawniła plany Krzysztofa Ruchniewicza w Instytucie Pileckiego

Jednak Hanna Radziejowska i Mateusz Fałkowski w artykule opublikowanym w „Rzeczpospolitej” bronili swojego stanowiska, a w kilka dni później Ruchniewicz zwolnił ze stanowiska szefową oddziału berlińskiego. Jako powód podał „obiektywne przyczyny” i „poważne podważenie zaufania pracodawcy” z powodu jej publicznych wypowiedzi oraz ujawnienia wewnętrznej korespondencji bez wcześniejszej dyskusji w Instytucie.

Czytaj więcej

Opinie polityczno - społeczne

Pracownicy: Działania dyrektora Ruchniewicza budzą nasze poważne wątpliwości

Wbrew twierdzeniom dyrektora Krzysztofa Ruchniewicza w zaproponowanym przez niego cyklu seminarió...

Niebawem Wirtualna Polska ujawniła, że Radziejowska była tzw. sygnalistką i przekazała informacje o możliwych nieprawidłowościach w Instytucie do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Poufny list, który skierowała do ministry Hanny Wróblewskiej i później do Marty Cienkowskiej, miał trafić do Ruchniewicza przez resort kultury, co mogło stanowić naruszenie zasad ochrony sygnalistów. List ten krążył wśród polityków koalicji rządzącej, mimo że miał być poufny. MKiDN później stwierdziło, że status sygnalistki przyznano Radziejowskiej „przez pomyłkę”.

Kto był sygnalistą

Marta Cienkowska zaprzeczyła jednak, aby obydwoje pracownicy oddziału berlińskiego IP otrzymali status sygnalistów. Nie potwierdziła tego kontrola przeprowadzona w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Podała, że Radziejowska i Fałkowski przesłali do ministerstwa dwa listy – jeden 5 marca 2025 r. i drugi 22 lipca 2025 r. z którym opisali nieprawidłowości w centrali IP. Ten pierwszy trafił m.in. do Hanny Wróblewskiej, jednego z departamentów MKiDN oraz sekretariatu oddziału berlińskiego IP. Drugi został przesłany do ministerstwa oraz ambasady RP w Berlinie. - Dopiero po jego publikacji w mediach, został on przekazany prof. Ruchniewiczowi – poinformowała Marta Cienkowska.   

Po odwołaniu Radziejowskiej Ruchniewicz dążył do jej dyscyplinarnego zwolnienia z pracy w Instytucie. Zwrócił się do niemieckiego urzędu o opinię w sprawie zwolnienia, wskazując, że bezprawnie ujawniła ona poufne informacje wewnętrzne, oskarżając go o naruszenia prawa. Kilka dni temu zwolniony został także jej zastępca Mateusz Fałkowski. Powodem było współautorstwo artykułu w „Rzeczpospolitej” (8 sierpnia 2025), w którym oboje krytykowali działania Ruchniewicza, oraz jego „lojalność i solidarność” wobec Radziejowskiej.

Czytaj więcej

Społeczeństwo

Krzysztof Ruchniewicz: Nie domagam się zwrotu dóbr kultury Niemcom

Jestem naukowcem, nie politykiem. W kwestii zwrotu dóbr kultury ja niczego nie żądam, niczego się...

Krzysztof Ruchniewicz i sprawa działalności Centrum Willy’ego Brandta we Wrocławiu

Jako pierwsi ujawniliśmy także możliwe nieprawidłowości w Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy’ego Brandta, którym przed objęciem stanowiska w IP kierował Ruchniewicz. Audyt przeprowadzony przez Uniwersytet Wrocławski wykazał możliwy konflikt interesów i niegospodarność.

Ruchniewicz współzakładał Europejskie Stowarzyszenie Badań Niemcoznawczych (ESBN), które wystawiło faktury na 748 tys. zł dla kierowanego przez niego Centrum. Audytorzy zarzucili, że umowy były realizowane niezgodnie z przepisami, np. książki rzekomo drukowane przez ESBN były wydane gdzie indziej lub nie istniały. Sprawą zajmuje się prokuratura.