Javier Milei prezydentem Argentyny. Skok w nieznane

Wielkie, czarne litery krzyczą: „Milei 2023: la esperanza de un pais mejor” (nadzieja na lepszy kraj). Zza kartonu widać czarne, zmęczone oczy. Zdjęcie dziewczyny uchwyconej w tłumie, który w nocy z niedzieli na poniedziałek powitał swojego zwycięzcę na gigantycznej Avenida 9 de Julio przecinającej 25-milionowe Buenos Aires być może najlepiej tłumaczy wyniki tych wyborów prezydenckich. To opowieść o kraju, który jeszcze do lat trzydziestych XX wieku należał do grona paru najbogatszych państw świata, ale dziś nie jest w stanie zapewnić nawet minimalnych warunków bytowych 40 proc. społeczeństwa.

Milei, który dał się poznać dzięki prowokacyjnym wystąpieniom w telewizji, zaledwie dwa lata temu wszedł do polityki (jest deputowanym). Ale w minioną niedzielę otrzymał 55,8 procent głosów wobec 44,2 proc. dla dotychczasowego ministra gospodarki Sergio Massa.

Czytaj więcej

Polityka

Libertarianin Javier Milei nowym prezydentem Argentyny

Znamy wyniki drugiej tury wyborów prezydenckich w Argentynie. Nowym prezydentem będzie Javier Milei, liberał, który w kampanii obiecywał likwidację banku centralnego i dolaryzację kraju. Jego rywal, peronista Sergio Massa, pogratulował Mileiemu zwycięstwa.

- To trzy miliony głosów przewagi. Peronizm nigdy nie poniósł w otwartych wyborach takiej porażki - mówi „Rzeczpospolitej” Carlos Malamud, znawca Ameryki Łacińskiej w instytucie Real Elcano w Madrycie. 

Likwidacja państwa

Chodzi o powołany na przełomie lat trzydziestych i czterdziestych przez generała Juana Perona (i jego żonę Evitę) ruch, który był swoistą mieszkanką nacjonalizmu, protekcjonizmu i osłon socjalnych i wydał 9 prezydentów (w tym kończącego urzędowanie Alberto Fernandeza). Tylko w ostatnich 30 latach doprowadził do podwojenia wydatków państwa. Argentyńczycy przez pokolenia dawali się uwieść populistycznym hasłom, ale tym razem głęboki kryzys gospodarczy, w tym inflacja sięgająca 143 proc. rocznie i załamanie kursu peso, skłonił ich do postawienia na zupełnie nieznaną kartę. 

- Państwo nie jest rozwiązaniem, ale przyczyną naszych trudności - to główne hasło, które zapewniło Javierowi Milei sukces. Ekscentryczny polityk zapowiedział, że ograniczy wydatki publiczne o gigantyczne 15 punktów procentowych PKB. Ma zniknąć 10 z 18 ministerstw. To jest część planu „matasierra” (piła mechaniczna).

Nie będzie dłużej darmowej edukacji i ochrony zdrowia: Argentyńczycy dostaną w zamian kupony, które pozwolą im sfinansować naukę i badania w placówkach prywatnych. Na podobnych zasadach zostaną obcięte zabezpieczenia socjalne i emerytalne. Milei chce „zlikwidować” bank centralny a peso zastąpić dolarem.

Czytaj więcej

Polityka

W Argentynie brakuje benzyny. Kierowcy: Szukamy jej jak wody na pustyni

Argentyńscy kierowcy w poniedziałek jeździli od stacji do stacji szukając benzyny w związku z najpoważniejszym od lat deficytem paliwa w kraju - relacjonuje Reuters.

Zapowiada swobodę noszenia broni i handlu organami ludzkimi. Chce przekreślić wprowadzoną w 2020 roku legalność aborcji. Receptą na powstrzymanie przestępczości ma być zwiększenie wydatków na armię z 0,6 do 2 proc. PKB i powierzenie siłom zbrojnym zadania pilnowania porządku publicznego. 

Rewolucję czeka też Argentynę w polityce zagranicznej. Jej głównym sojusznikiem mają się stać Stany Zjednoczone i Izrael. Buenos Aires odwróci się natomiast od Brazylii rządzonej od początku tego roku przez lewicowego prezydenta Ignacio Lulę da Silvę, i Chin.

- Nie będziemy się zadawać z komunistami - zapowiada Milei. I dodaje, że na miejsce protekcjonistycznej polityki handlowej zostanie wprowadzona całkowita swoboda wymiany towarów. 

- Argentyna znów będzie wielka - napisał w depeszy gratulacyjnej Donald Trump odwołując się do swojego hasła MAGA.

Nie ma dolarów

Dla zwycięstwa Javiera Milei decydujące było poparcie zaraz po pierwszej turze wyborów kandydatki liberalnej prawicy Patricii Bullrich i wywodzącego się z tej rodziny politycznej prezydenta z lat 2015-2019 Mauricio Macriego. 

- Nie chodziło tylko o ich elektorat, ale przede wszystkim rękojmie, że Milei jest demokratą i kimś w jakimś stopniu odpowiedzialnym - tłumaczy Malamud. 

Bo też niezależnie od radykalnych propozycji gospodarczych, przyszły przywódca kraju wywołuje wiele kontrowersji także odnośnie przeszłości. Jego zastępczyni (będzie wiceprezydentem), wywodząca się z rodziny wojskowych Victoria Villarruel otwarcie chwali dyktaturę mundurowych z lat 1976-1983 (upadła z powodu klęski wojny o Malwiny/Falklandy z Wielką Brytanią), zaś Milei podaje w wątpliwość uchwałę demokratycznego parlamentu o „terroryzmie państwowym” z tamtych lat, kiedy junta zamordowała około 30 tys. osób.

Realizacja znanego z niekontrolowanych gestów na wiecach Javiera Milei planu łatwa jednak nie będzie. Jego ugrupowanie, utworzona ledwie dwa lata temu La libertad avanza (wolność idzie do przodu), ma tylko 8 spośród 72 senatorów i 40 spośród 257 deputowanych izby niższej parlamentu. Wsparcie partii Macriego będzie tu kluczowe. Zapowiedział on, że go udzieli, gdy będzie chodziło o „rozsądne” propozycje. 

Czytaj więcej

Polityka

W Argentynie peronizm nie umiera nigdy

Pierwszą turę wyborów prezydenckich wygrał Sergio Massa, kandydat ruchu populistyczno-nacjonalistycznego, który doprowadził do ruiny niegdyś jeden z najbogatszych krajów świata.