Gdzie trzeba złożyć PIT, gdy pracowałeś za granicą

Ta zasada dotyczy krajów, z którymi Polska zawarła korzystną umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania, czyli taką, w której zastosowano metodę wyłączenia z progresją. To korzystniejsza metoda, która obowiązuje w większości krajów UE – m.in. w Wielkiej Brytanii czy Francji (patrz ramka).

[srodtytul]Kto jest rezydentem[/srodtytul]

Przy rozliczaniu dochodów z pracy za granicą kluczowe jest ustalenie, czy dana osoba była w 2008 r. polskim rezydentem podatkowym, czyli miała w naszym kraju miejsce zamieszkania dla celów podatkowych. W takim przypadku należy się tu rozliczać z całości swoich dochodów, niezależnie od tego, w jakim państwie zostały one osiągnięte. 

Według polskich przepisów za mającą miejsce zamieszkania na terytorium RP uważa się osobę fizyczną, która:

– posiada na terytorium Polski centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub

– przebywa na terytorium naszego kraju dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Ośrodek interesów życiowych należy definiować poprzez takie kryteria jak np. miejsce przebywania rodziny, miejsce utrzymywania kontaktów towarzyskich i prowadzenia ewentualnej działalności społecznej, miejsce pracy i posiadania majątku.

Może się jednak okazać, że osoba pracująca za granicą posiada tzw. podwójną rezydencję. Czyli jest uznawana za rezydenta zarówno na gruncie polskich, jak i zagranicznych przepisów podatkowych. Może to rodzić problematy, np. gdy ktoś pracował i przebywał przez dłuższą część roku za granicą , chociaż bez woli osiedlenia się na stałe. Tzw. ognisko domowe, czyli stałe miejsce zamieszkania, w którym żyje małżonek i dzieci, pozostaje natomiast w Polsce. Co wtedy? W takiej sytuacji należy odwołać się do postanowień zawartej z danym krajem umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Jej kryteria pozwalają wskazać jedno państwo, w którym podatnik rozlicza się z całości swoich dochodów.

[srodtytul]Kiedy PIT w Polsce[/srodtytul]

Sprawa rozliczeń jest prosta, gdy ktoś w 2008 r. zarabiał wyłącznie za granicą, a umowa zawarta przez Polskę stosuje metodę wyłączenia z progresją. Nawet jeśli pozostaje polskim rezydentem, nie musi składać PIT w Polsce ani płacić żadnego podatku. Wynika to z konstrukcji takiego zapisu umów. Ale uwaga! W wielu sytuacjach warto jednak złożyć w Polsce deklarację, mimo zerowych dochodów. Jeśli podatnik nie złoży tzw. deklaracji zerowej , to istnieje ryzyko, iż urząd nie wyda mu w razie potrzeby zaświadczenia o zadeklarowanych dochodach. A taki dokument może być potrzebny np. przy staraniu się o zwrot części podatku w Niemczech.

Przykład: Pan Marcin pozostaje polskim rezydentem. W 2008 r. pracował na terenie Niemiec, nie miał żadnych dochodów w Polsce. Rozlicza się wyłącznie za granicą, nie ma żadnych zobowiązań wobec polskiego fiskusa, ale może złożyć deklarację zerową.

[srodtytul]Praca w dwóch krajach[/srodtytul]

Rozliczenie staje się bardziej skomplikowane, gdy ktoś przez część 2008 r. zarabiał w Polsce, a przez pozostałe miesiące za granicą. Zasadnicze znaczenie ma wtedy określenie miejsca rezydencji. 

Jeśli ktoś pozostaje polskim rezydentem, to w rozliczeniu z polskim fiskusem musi co do zasady wykazać całość swoich dochodów. Dochody osiągnięte za granicą są brane pod uwagę przy ustalaniu stopy podatkowej, która będzie zastosowana do opodatkowania polskich dochodów. 

Przykład: Pan Michał jest polskim rezydentem. Skończył studia w 2008 r., w międzyczasie pracował w Polsce na umowę-zlecenie, ale na początku sierpnia wyjechał na pięć miesięcy do pracy w Wielkiej Brytanii. W kraju zarobił 10 tys. zł, a za granicą w przeliczeniu na polską walutę – 30 tys. zł. 

By ustalić stopę podatkową, powinien najpierw obliczyć podatek od całości dochodów, czyli od 40 tys. zł, według polskiej skali podatkowej. Będzie to w zaokrągleniu 7013 zł. Otrzymaną kwotę podatku podzieli przez całość dochodów: 7013 : 40 tys. = 0,175. W ten sposób otrzyma stopę, przez którą pomnoży dochód uzyskany w Polsce:

10 tys. x 0,175 proc. = 1750