Pułapki zakazu bezpłatnych staży. Projektowane przepisy mogą się odbić czkawką samym stażystom

Niedawno opublikowano założenia do projektu ustawy dotyczącej staży i praktyk na otwartym rynku pracy. Nie obejmie ona jednak tych stanowiących element programu kształcenia formalnego, a także organizowanych przez urzędy pracy i tych niezbędnych do uzyskania dostępu do zawodu regulowanego.

Czytaj więcej:

Prawo pracy

Koniec bezpłatnych staży? Pomysł ministry pracy punktują pracodawcy

Benefity dla pracodawców zachęcające...

Pro

Odpłatność za praktyki. Co się zmieni dla stażystów? 

Z założeń wynika, że staż ma być zdefiniowany jako ograniczona czasowo praktyka zawodowa, podejmowana w celu zdobycia doświadczenia oraz zwiększenia szans na podjęcie zatrudnienia. Ma zostać wprowadzony też obowiązek zawarcia pisemnej umowy stażowej. Nie będzie można wymagać od stażysty, aby posiadał wcześniejsze doświadczenie zawodowe w profesji, w której będzie odbywał praktykę. Projekt zakłada też, że maksymalny okres praktykowania będzie wynosił do 6 miesięcy.

Co ważne, przepisy zobowiążą organizatora praktyki do wypłacania miesięcznego świadczenia pieniężnego dla stażystów. Minimalna kwota ma być równa 35 proc. przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale (obecnie byłoby to ok. 3062 zł brutto). Ale to nie wszystko. Wypłata nie mogłaby przekraczać wysokości przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. W przypadku stażu w niepełnym wymiarze czasu wysokość stypendium ustalana byłaby zaś proporcjonalnie.

Stażysta będzie miał też prawo do jednego dnia wolnego (za każdy przepracowany miesiąc stażu w trakcie pierwszych trzech miesięcy) lub do dwóch dni (za każdy przepracowany miesiąc stażu w trakcie kolejnych trzech miesięcy).

Wprowadzony ma też być zakaz angażowania większej liczby stażystów niż zatrudnionych pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy. U samozatrudnionego mógłby terminować jeden stażysta.

Eksperci mają obawy. Kłopot może stanowić wynagrodzenie 

Zdaniem Katarzyny Kameckiej, ekspertki Polskiego Towarzystwa Gospodarczego, projektowane regulacje zniechęcą małe firmy do oferowania staży.

– Wszystko za sprawą wynagrodzenia, które nie jest niskie jak dla osób uczących się dopiero zawodu. Stanowi bowiem 65 proc. pensji minimalnej (w porównaniu do tegorocznej wysokości - dop. red.)  – wyjaśnia.

Jak wskazuje, nie zawsze młodzi ludzie, którzy decydują się na staż, liczą tylko na korzyści materialne.

– Często ich motywacją jest chęć zdobycia doświadczenia czy pokazania się w firmie, z której wiążą swoją przyszłość zawodową – dodaje.

W ocenie ekspertki, kwestia odpłatności powinna zostać pozostawiona firmom.

– Do ograniczenia potencjalnych nadużyć wystarczające są ograniczenia czasowe trwania stażu – do sześciu miesięcy – mówi.

Katarzyna Kamecka nie rozumie też chęci rezygnacji z ustawy o praktykach absolwenckich.

– Ona się sprawdzała. Sama z takich praktyk zresztą korzystałam na początku kariery zawodowej – mówi.

Czytaj więcej

Praca, Emerytury i renty

Nadchodzą duże zmiany dla stażystów. Ministerstwo zdradza szczegóły

Organizator stażu będzie musiał wypłacać miesięczne świadczenia pieniężne praktykantom. Ci ostatn...

Nie tylko AI. Bariery w zatrudnieniu młodych 

Zdaniem Iwony Szmitkowskiej, pełnomocniczki ds. rynku pracy Pracodawców RP, młode pokolenie jasno sygnalizuje, że nie chce darmowych staży, tylko realnej pracy i rozwoju.

– W tym kontekście projekt ustawy idzie w dobrym kierunku, ale jednocześnie podnosi poprzeczkę dla pracodawców, szczególnie w MŚP – zaznacza.

Ponadto, jak wskazuje, coraz więcej zadań dla młodych wykonuje dziś sztuczna inteligencja, co też dodatkowo ogranicza pulę ofert dla nich.

– Dlatego nowe regulacje powinny równoważyć interesy obu stron, tzn. zapewnić stażystom bezpieczeństwo i wynagrodzenie, ale też pozostawić firmom przestrzeń do inwestowania w przyszłe kadry – dodaje.

Z kolei Robert Lisicki z Konfederacji Lewiatan zwraca uwagę, że w sprawach nieuregulowanych w ustawie zastosowanie będą miały przepisy kodeksu pracy.

– To oznaczałoby zrównanie stażystów z pracownikami w odniesieniu do szeregu uprawnień. Kwestia ta będzie wymagała zwrócenia uwagi w dalszych pracach – ostrzega.

Ekspert uważa też, że zobowiązanie organizatorów stażu do przekazywania organom kontroli informacji o ich organizowaniu to kolejny obowiązek administracyjny, któremu firmy będą musiały sprostać.

Problemem nie odpłatność staży, tylko ich dostępność

Zdaniem Wioletty Żukowskiej-Czaplickiej, ekspertki Federacji Przedsiębiorców Polskich, idea może wydawać się słuszna, ale aktualnie największą barierą dotyczącą staży jest ich dostępność.

– Ten projekt tego problemu nie rozwiązuje – mówi.

Ekspertka obawia się też, że wymóg odpłatności za staż na wskazanym poziomie może wywołać wręcz odwrotny efekt.

– Ofert może być jeszcze mniej, bo zainteresowanie ze strony firm będzie słabsze  – dodaje.