Dobra wiadomość dla wszystkich właścicieli, którzy nie mogą się uwolnić od lokatorów chronionych przed eksmisją na bruk. Wczoraj Naczelny Sąd Administracyjny (sygnatura akt II FSK 1783/12) wydał precedensowe orzeczenie w sprawie opodatkowania przysługującego im odszkodowania. Uznał, że nie muszą się rozliczać z fiskusem.
Z podatkiem czy bez
Kanwą sprawy była interpretacja podatkowa. O jej wydanie wystąpił obywatel USA. Wyjaśnił, że na stałe mieszka w Stanach, tam rozlicza się z podatków. W Polsce ma lokal, którego jest właścicielem. Z wniosku wynikało, że mieszkanie zajmuje lokator, wobec którego sąd orzekł eksmisję. W wyroku przyznał mu prawo do lokalu socjalnego. Dlatego jego eksmisja została wstrzymana do czasu, gdy właściwa gmina nie przedstawi mu oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.
Okazało się, że gmina nie ma lokalu socjalnego. Sytuacja była patowa. Do czasu jego znalezienia orzeczona eksmisja nie mogła być wykonana. Właściciel mieszkania postanowił skorzystać z przysługującego mu prawa i wystąpił przeciwko gminie, zobowiązanej do dostarczenia lokatorowi lokalu socjalnego, o wypłatę odszkodowania. Taką możliwość przewiduje art. 18 ust. 5 ustawy z 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego. Stanowi, że gdy gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze na podstawie kodeksu cywilnego.
Wnioskodawca wyjaśnił, że gmina odmówiła dobrowolnej zapłaty odszkodowania. Spodziewa się jednak, że dostanie je na podstawie wyroku lub ugody sądowej. Zapytał, czy będzie wolne od PIT. Sam uważał, że tak.
Innego zdania był fiskus. Wyjaśnił, że do odszkodowania, o które pyta podatnik, nie ma zastosowania zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT. Obejmuje ono bowiem tylko te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych. Przepis art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów regulują tylko możliwość wystąpienia o odszkodowanie. W jego ocenie sporne odszkodowanie należy rozpatrywać w kontekście art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) ustawy o PIT. A ten stanowi, że ze zwolnienia nie korzystają odszkodowania za utracone korzyści.
