Dom w budowie nie wyklucza zwolnienia z PCC

Coraz więcej osób pyta skarbówkę o zwolnienie z PCC na zakup pierwszego mieszkania. Chcą z niego skorzystać również ci, którzy mają już dom, ale z powodu niezakończenia budowy nie można w nim mieszkać. Z interpretacji wynika, że fiskus nie ma nic przeciwko.

Przypomnijmy, że umowa sprzedaży mieszkania bądź domu na rynku wtórnym jest obciążona 2-proc. podatkiem. Musi go zapłacić kupujący. Jeśli mieszkanie/dom kosztuje np. milion, PCC wynosi 20 tys. zł.

Zwolnienie z PCC na pierwsze mieszkanie

Od 31 sierpnia 2023 r. kupujący jest zwolniony z podatku, jeśli nabywa swoje pierwsze lokum. Obowiązujący od tego dnia przepis (art. 9 pkt 17 ustawy o PCC) wymienia prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego. Nabywca nie płaci podatku, jeśli w dniu transakcji oraz wcześniej nie przysługiwało mu żadne z tych praw (ani udział). Od tej zasady jest wyjątek. Otóż kupujący może mieć w dniu transakcji (albo wcześniej) połowę (lub mniej) nieruchomości otrzymanej w spadku. Nie pozbawia go to prawa do zwolnienia.

Czy z ulgi można skorzystać także wtedy, gdy mamy dom w budowie? Spójrzmy na najnowszą interpretację fiskusa. Wystąpiła o nią kobieta, która chce kupić mieszkanie. Podkreśla, że będzie to jej pierwsza nieruchomość, w której można mieszkać. Wprawdzie posiada działkę i kilka lat temu zabrała się za budowę domu, powstrzymał ją jednak wzrost cen w branży budowlanej. Dlatego inwestycja jest ciągle nieskończona. Dom nie został oddany do użytku, nie nadaje się do zamieszkania, są to nieocieplone mury z oknami bez przyłączonego prądu i ogrzewania.

Czy kobieta może skorzystać ze zwolnienia z PCC? Twierdzi, że tak, ponieważ nie ma własnego kąta. A celem preferencji było wsparcie osób, które nie mają gdzie mieszkać.

Co na to fiskus? Zgodził się na ulgę. „Skoro Pani własnością jest wyłącznie budynek, w którym nie można zamieszkać, to w takiej sytuacji przy zakupie mieszkania możliwe jest zastosowanie zwolnienia z podatku” – czytamy w interpretacji nr 0111-KDIB2-3.4014.511.2023.2.JS.

Podobnie było we wcześniejszej sprawie, także dotyczącej zakupu mieszkania. Kobieta, która wystąpiła z wnioskiem o interpretację, podkreślała, że jest to jej pierwsze lokum. Wprawdzie jeszcze kilka miesięcy temu miała działkę z domem, ale był on w stanie surowym otwartym, co oznacza, że nie nadawał się do zamieszkania. Nie miał okien i drzwi, nie było w nim wody, prądu, ogrzewania, wylewek i tynków. Kobieta sprzedała działkę z nieskończonym domem i twierdzi, że kupiony teraz lokal jest pierwszym miejscem, w którym może mieszkać. Oznacza to, że przy zakupie nie musi płacić PCC (interpretacja nr 0111-KDIB2-3.4014.346. 2023.1.AD).

Budynek gospodarczy nie pozbawia prawa do ulgi w PCC

Podatkiem nie muszą się też przejmować ci, którzy mają nieruchomość niemieszkalną. Potwierdza to interpretacja w sprawie właścicielki działki z murowanym budynkiem gospodarczym. Nieruchomość otrzymała w darowiźnie od rodziców. Czy to pozbawia ją zwolnienia z PCC przy zakupie mieszkania? Twierdzi, że nie, ponieważ budynek gospodarczy nie jest budynkiem mieszkalnym. Nie można więc uznać, że jest właścicielką nieruchomości wymienionej w art. 9 pkt 17 ustawy o PCC.

Skarbówka przyznała jej rację. Potwierdziła, że skoro na działce znajduje się wyłącznie budynek gospodarczy, to może skorzystać przy zakupie mieszkania z podatkowej ulgi (interpretacja nr 0111-KDIB2-3.4014.344.2023.2.JKU).

Przypomnijmy, że PCC obciąża kupujących na rynku wtórnym. Nabycie od dewelopera jest opodatkowane VAT. Wtedy nie płacimy PCC. Od tej reguły jest wyjątek dotyczący kupujących mieszkania hurtowo.

Warunki ulgi

Nie ma zwolnienia, jeśli budowę kupujesz

Posiadanie nieskończonego domu nie wyklucza prawa do zwolnienia z PCC. Czy możemy jednak skorzystać z ulgi, jeśli taki dom kupujemy? Fiskus twierdzi, że nie. Przekonał się o tym mężczyzna, który kupił dom w stanie surowym zamkniętym. Zapłacił u notariusza podatek, ale uważa, że bezpodstawnie, ponieważ jest to jego pierwsza nieruchomość.
„Z Pana stanowiskiem nie można się zgodzić” – uznał fiskus. Wskazał, że budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym jest budynek w stanie umożliwiającym jego użytkowanie i tym samym służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych. Tych warunków nie spełnia dom w stanie surowym zamkniętym. „Budynek, co do którego nie uzyskano pozwolenia na użytkowanie lub nie złożono zawiadomienia o zakończeniu budowy (zgodnie z Prawem budowlanym), nie może być w świetle prawa użytkowany i nie może zaspokajać potrzeb mieszkaniowych” – podkreśliła skarbówka. Dlatego kupującemu nie przysługuje zwolnienie z PCC (interpretacja nr 0111-KDIB2-2.4014.296.2023.1.KK).