Sąd: Nie dostała grosza, odda fiskusowi tysiące

Nieodpłatna renta, nawet faktycznie niewypłacana, podlega opodatkowaniu.

Publikacja: 08.09.2023 07:40

Sąd: Nie dostała grosza, odda fiskusowi tysiące

Foto: Adobe Stock

Większość podatników nie pogardziłaby ofertą dodatkowego wsparcia od rodziny czy nawet obcej osoby. Nie każdy jednak wie, że może się to skończyć słonym rachunkiem od fiskusa. Potwierdza to czwartkowy wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA).

Zawarła umowę o nieodpłatną rentę

Sprawa dotyczyła podatniczki, która w marcu 2018 r. zawarła umowę o nieodpłatną rentę. Na jej podstawie przez 34 miesiące, miała otrzymywać po 800 zł. Ponieważ nieodpłatna renta podlega podatkowi od spadków i darowizn, kobieta złożyła zeznanie SD-3. W uwagach wskazała jednak, że nie wyraża zgody na opodatkowanie przyszłych rat renty, bo żadna nie została wypłacona.

Fiskus, owszem, wezwał podatniczkę do złożenia korekty zeznania, ale tylko dlatego, że zamiast 27 200 zł pierwotnie zadeklarowała 28 800 zł. Kobieta skorygowała wartość nabywanego prawa, ale do 0 zł. Do korekty dołączyła rozwiązanie umowy renty z sierpnia 2018 r. z oświadczeniami, że żadna rata nie została wypłacona.

To nic nie dało. Fiskus zauważył, że choć podatniczka jest cudzoziemką, to nabycie renty podlega opodatkowaniu polskim podatkiem, bo w dacie powstania obowiązku podatkowego umowa renty miała być wykonywana na terytorium RP. Obowiązek powstał zaś z chwilą ustanowienia tego prawa.

Skarbówka: obowiązek podatkowy nie przestał istnieć

Co prawda skarbówka przyznała, że z powodu rozwiązania umowy nie dojdzie do przekazania żadnych środków. Jednak to nie powoduje, że obowiązek podatkowy przestał istnieć. Wartość świadczeń oraz czas trwania umowy został w niej ściśle określony, tj. przez okres 34 miesięcy po 800 zł miesięcznie. I po przeliczeniu tych wartości fiskus zażądał kilku tysięcy podatku.

Kobieta poskarżyła się do sądu i w pierwszej instancji wygrała. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie co prawda zgodził się z fiskusem, że sporna renta podlega polskiemu opodatkowaniu, bo miała by wykonywana w Polsce, uznał jednak, że fiskus nie był uprawniony do przyjęcia za podstawę opodatkowania świadczeń za cały okres, na jaki została ustanowiona renta.

Odsyłając do art. 12 zdanie pierwsze ustawy o podatku od spadków i darowizn, stwierdził, że fiskus powinien podstawę opodatkowania ustalać w miarę wykonywania świadczeń. Dodatkowo sąd zauważył, że umowa została zawarta bez wymaganej formy aktu notarialnego. A to, czy została zachowana ta szczególna forma, rzutuje na ważność umowy renty bez wynagrodzenia. Dlatego WSA kazał zbadać sprawę jeszcze raz, zgodnie z jego wytycznymi.

Innego zdania był NSA. Co do formy umowy zauważył, że zgodnie z kodeksem cywilnym dla umowy renty właściwa jest forma pisemna dla celów dowodowych. Wszystkie zatem wywody WSA, że umowa powinna mieć formę aktu notarialnego, były niecelowe.

Nie zaakceptował też sposobu wyliczenia podstawy opodatkowania. NSA zauważył, że osoba, która ustanowiła rentę, zobowiązała się wypłacać podatniczce 800 zł miesięcznie przez wskazany okres. Dlatego zasadne jest ustalenie podstawy opodatkowania zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, czyli w wysokości rocznego świadczenia pomnożonego przez liczbę lat lub ich części. W konsekwencji, jak tłumaczył sędzia Bogusław Woźniak, w tym przypadku podstawę opodatkowania ustala się jednorazowo, a nie w miarę wykonywania świadczeń. Wyrok jest prawomocny.

Sygnatura akt: III FSK 2679/21

Czytaj więcej

Z podatkiem od spadków i darowizn nie tylko spuścizna i prezent

Większość podatników nie pogardziłaby ofertą dodatkowego wsparcia od rodziny czy nawet obcej osoby. Nie każdy jednak wie, że może się to skończyć słonym rachunkiem od fiskusa. Potwierdza to czwartkowy wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA).

Zawarła umowę o nieodpłatną rentę

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
„Neosędziowie” muszą odejść, ale nie wszyscy. Adam Bodnar ujawnia plan reformy
Podatki
Zapowiada się kolorowa jesień w podatkach. Wiemy, co planuje rząd Tuska
Praca, Emerytury i renty
Dodatek do emerytury. Wielu seniorów nie wie, że ma do niego prawo
Sądy i trybunały
Referendarz bez taryfy ulgowej? Musi się szybko uczyć
Niepełnosprawni
Tracą ważność orzeczenia o niepełnosprawności. Ważny termin mija we wrześniu
Materiał Promocyjny
Citi Handlowy kontynuuje świetną ofertę dla tych, którzy preferują oszczędzanie na wysoki procent.