Kiedy środki z PPK można wypłacić bez podatku

Zasadniczym celem uczestnictwa w pracowniczym planie kapitałowym jest gromadzenie oszczędności na okres po zakończeniu aktywności zawodowej i ich wypłata dopiero po osiągnięciu 60. roku życia. Ustawa o PPK określa jednak szczególne sytuacje, gdy ze zgromadzonych środków można skorzystać wcześniej – bez pomniejszeń, w tym bez zapłaty podatku dochodowego (chodzi tu o 19% zryczałtowany podatek dochodowy, czyli podatek od zysków kapitałowych). Tak jest w przypadku poważnego zachorowania uczestnika PPK, jego małżonka lub dziecka, a także przy wypłacie na pokrycie wkładu własnego przy kredycie hipotecznym (z tej ostatniej możliwości może skorzystać uczestnik PPK, który nie ukończył 45 lat i istnieje wówczas obowiązek zwrotu środków na rachunek PPK).

Poważne zachorowanie

Z podatku dochodowego zwolniona jest wypłata do 25% środków zgromadzonych na rachunku PPK w przypadku poważnego zachorowania uczestnika PPK, jego małżonka lub dziecka. Definicja poważnego zachorowania zawarta jest w ustawie o PPK (w przypadku osoby dorosłej jest nim m.in. nowotwór złośliwy, udar mózgu, zawał serca, a w przypadku dziecka m.in. nowotwór złośliwy, padaczka, cukrzyca). Wypłacone na ten cel środki nie podlegają zwrotowi.

Wypłata na wkład własny

Uczestnik PPK, który nie ukończył jeszcze 45 lat, może wnioskować o wypłatę środków ze swojego rachunku PPK w celu pokrycia wkładu własnego przy kredycie hipotecznym – np. na budowę domu czy zakup mieszkania lub gruntu. Na ten cel uczestnik PPK może, na podstawie umowy zawartej z instytucją finansową, jednorazowo wypłacić - bez pomniejszeń - do 100% środków z rachunku PPK, z obowiązkiem ich zwrotu w wartości nominalnej (zwraca tyle, ile wypłacił). Określony w umowie termin zwrotu nie może rozpocząć się później niż 5 lat od dnia wypłaty środków i nie może trwać dłużej niż 15 lat od tego dnia.

Czytaj więcej:

Prawo pracy

Kiedy możliwe jest obniżenie wpłaty pracownika do PPK

Uczestnik PPK, którego zarobki nie przekraczają 120% minimalnej płacy, może obniżyć wysokość swojej wpłaty do PPK. Skorzystanie przez pracownika z tej możliwości nie ma wpływu na wysokość wpłat finansowanych przez pracodawcę ani na wysokość dopłat otrzymywanych od państwa.

Pro

Dopiero w razie niedokonania zwrotu środków w ustalonym w umowie terminie, uczestnik PPK zapłaci 19% zryczałtowany podatek dochodowy (podatek od zysków kapitałowych) od dochodu uzyskanego w związku z wypłatą na wkład własny. Dochód będzie stanowić kwota niedokonanego w terminie zwrotu wypłaconych środków pomniejszona o koszt nabycia odkupionych jednostek uczestnictwa lub umorzonych jednostek rozrachunkowych, przypadających na ten niedokonany zwrot. Za koszt nabycia takich jednostek uważa się sumę wydatków na nabycie odkupionych jednostek uczestnictwa albo sumę wpłat na umorzone jednostki rozrachunkowe, z których dokonano wypłaty, ustaloną w takiej proporcji, jaką stanowiła kwota niedokonanego zwrotu do wartości środków wypłaconych uczestnikowi PPK. Dochód powstaje w dniu następującym po dniu, w którym upłynął termin zwrotu wypłaconych środków.

Wypłata po 60. roku życia

To, kiedy po osiągnięciu 60. roku życia wypłacić środki z PPK i w jaki sposób, zależy od decyzji uczestnika PPK. Od wybranego przez niego wariantu zależy jednak to, czy powstanie obowiązek zapłaty podatku od zysków kapitałowych.

Jeżeli uczestnik PPK wypłaci z rachunku PPK: 25% środków jednorazowo, a 75% w co najmniej 120 miesięcznych ratach (albo 100% środków w co najmniej 120 miesięcznych ratach), nie zapłaci podatku dochodowego.

Uczestnik PPK może podjąć decyzję o wypłacie 100% albo 75% środków w mniejszej liczbie rat. W takim przypadku zapłaci 19% zryczałtowany podatek dochodowy od zysków kapitałowych wypracowanych przez 75% środków. Dochód stanowi kwota wypłaty z dokonanego odkupienia jednostek uczestnictwa lub umorzenia jednostek rozrachunkowych, pomniejszona o wydatki na nabycie odkupionych jednostek uczestnictwa lub wpłaty na umorzone jednostki rozrachunkowe, z których dokonano wypłaty. Dochód z tytułu wypłaty pozostałych 25% środków - niezależnie od tego, czy wypłacono je jednorazowo czy w jakiejkolwiek ilości rat - jest zwolniony z opodatkowania podatkiem dochodowym.

Ważne: Jeżeli wysokość pierwszej raty jest mniejsza niż 50 zł, środki zapisane na rachunku PPK uczestnika wypłaca się jednorazowo. Również w takim przypadku dochód od 25% środków jest zwolniony z opodatkowania.

Świadczenie małżeńskie

Podatku dochodowego nie zapłaci uczestnik PPK, który - po osiągnięciu 60. roku życia - skorzysta z wypłaty środków w formie świadczenia małżeńskiego. Z takiego rozwiązania można skorzystać, gdy małżonek uczestnika PPK ma zawartą umowę o prowadzenie PPK z tą samą instytucją finansową, także ukończył 60 lat i małżonkowie wspólnie oświadczą, że chcą skorzystać z wypłaty świadczenia małżeńskiego. Po spełnieniu tych wymagań, instytucja finansowa otwiera wspólny rachunek PPK dla małżonków. Świadczenie małżeńskie jest wypłacane w co najmniej 120 miesięcznych ratach.

Transfer do zakładu ubezpieczeń

Uczestnik PPK, który ukończył 60. rok życia, może dokonać wypłaty transferowej środków z rachunku PPK do zakładu ubezpieczeń. Można to zrobić, gdy uczestnik PPK zawarł z zakładem ubezpieczeń umowę, na podstawie której - po osiągnięciu 60. roku życia - nabędzie prawo do świadczenia okresowego lub dożywotniego.

Uczestnik PPK, który skorzysta z tego rozwiązania i wypłaci w formie świadczenia dożywotniego albo okresowego środki przetransferowane z PPK do zakładu ubezpieczeń, nie zapłaci podatku dochodowego.

Transfer na lokatę

Po osiągnięciu przez uczestnika PPK 60. roku życia, może on także przetransferować środki z rachunku PPK na swój rachunek: terminowej lokaty oszczędnościowej, prowadzony przez bank albo lokaty terminowej prowadzony w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej (SKOK). Takiej wypłaty transferowej można dokonać tylko wtedy, gdy w umowie o prowadzenie rachunku, na który ma nastąpić transfer, przewidziano możliwość dysponowania środkami przekazanymi z PPK jedynie w sposób określony w art. 99 ust. 1 ustawy o PPK (czyli wypłacając 25% środków jednorazowo, a 75% w co najmniej 120 miesięcznych ratach albo 100% środków w co najmniej 120 miesięcznych ratach).

Uczestnik PPK, który przetransferuje środki z PPK na rachunek wskazanej wyżej lokaty, nie zapłaci podatku dochodowego (podatku od zysków kapitałowych). Jeżeli jednak wypłata środków przetransferowanych z PPK będzie realizowana w wyniku likwidacji rachunku lokaty albo nastąpi zmiana umowy tego rachunku, uczestnik PPK zapłaci 19% zryczałtowany podatek od dochodu z tytułu wypłaty 75% środków przetransferowanych z PPK. Dochód stanowi kwota wypłaty pomniejszona o koszty przypadające na tę wypłatę, stanowiące wydatki na nabycie odkupionych jednostek uczestnictwa lub wpłaty na umorzone jednostki rozrachunkowe, z których środki pieniężne zostały przekazane w formie wypłaty transferowej na rachunek terminowej lokaty oszczędnościowej albo rachunek lokaty terminowej w SKOK.

Więcej na temat PPK na mojeppk.pl i pod nr telefonu 800 775 775. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PFR Portal PPK. Na szkolenia można zapisać się tutaj: https://www.mojeppk.pl/szkolenia.html.

Podstawa prawna: