PIT: pułapka na wdowców sprzedających mieszkanie lub dom zbyt wcześnie

Osoba, która po śmierci małżonka sprzeda wspólny lokal, zapłaci podatek od połowy uzyskanych pieniędzy

Aktualizacja: 24.09.2012 15:02 Publikacja: 24.09.2012 08:52

Organy podatkowe uważają, że w momencie śmierci małżonka wdowiec lub wdowa nabywają na własność połowę lokalu, która należała do zmarłego.

Foto: Fotorzepa, Seweryn Sołtys SS Seweryn Sołtys

Monika Pogroszewska

Dochód ze sprzedaży nieruchomości jest zwolniony z podatku po upływie pięciu lat od jej nabycia. By uniknąć daniny, wystarczy poczekać pięć lat od zakupu. Okazuje się jednak, że fiskus niejednokrotnie żąda zapłaty PIT nawet po kilkudziesięciu latach.

Przekonała się o tym pani Irena, emerytka z Pomorza. W 2009 r. po śmierci męża sprzedała mieszkanie kupione wspólnie z nim w 1986 r. i przeprowadziła się do córki w Warszawie. Nie rozliczyła się z fiskusem, gdyż od nabycia upłynęło 25 lat. Wiosną tego roku dostała jednak wezwanie z urzędu skarbowego do zapłaty PIT z odsetkami.

– Problem wynika z definicji nabycia – mówi Grzegorz Grochowina, ekspert w firmie doradczej KPMG.

Organy podatkowe uważają, że w momencie śmierci małżonka wdowiec lub wdowa nabywają na własność połowę lokalu, która należała do zmarłego. Jeśli więc chcą sprzedać mieszkanie od razu, muszą zapłacić PIT od tej połowy.

– To rozstrzygnięcie wydaje się nielogiczne i krzywdzące, jednak osoba, która się do niego nie zastosuje, naraża się na spór z fiskusem – dodaje Grzegorz Grochowina.

Niekorzystne stanowisko fiskusa potwierdza m.in. najnowsza interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie (IPPB1/415-602/12-2/AM). Sprawa dotyczyła kobiety, która kupiła wraz z mężem mieszkanie w 1955 r. Po jego śmierci w 2008 r. przekazała mieszkanie kuzynce na podstawie umowy dożywocia. Dyrektor Izby nakazał jej zapłatę PIT od połowy lokalu, którą nabyła w spadku po mężu w 2008 r.

Wyroki sądów nie są natomiast jednolite.

Aleksandra Kozłowska, doradca podatkowy w TPA Horwath,wskazuje, że w takiej sytuacji warto powołać się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (II FSK 1101/10).

– Sąd określił, że do nabycia nieruchomości dochodzi raz, w momencie jej zakupu przez małżonków. Wspólność majątkowa małżeńska jest niepodzielna i nie można było uznać, że podczas spadkobrania wystąpiło nowe nabycie części mieszkania – mówi.

Opinia:

Anna Misiak, doradca podatkowy w MDDP

Aby ustalić, czy sprzedający nieruchomość będzie musiał zapłacić podatek, istotne jest właściwe określenie momentu jej nabycia. Interpretacja przepisów podatkowych w tym względzie nie powinna pomijać pojęć zdefiniowanych na gruncie innych uregulowań. Na potrzeby nabycia nieruchomości do majątku wspólnego wskazana byłaby analiza specyfiki wspólności małżeńskiej na gruncie kodeksu rodzinnego i ustalenie, kiedy de facto w tym ustroju majątkowym dochodzi do pierwotnego nabycia całej nieruchomości przez każdego ze współmałżonków. Ustalenia te mogą mieć duże znaczenie dla celów podatkowych. Niektóre wyroki sądów wskazują na jeden moment nabycia: do majątku wspólnego małżonków.