Stanisław Mackiewicz, redaktor naczelny „Słowa" wileńskiego, krąży po swoim gabinecie: szybko, niezgrabnie, jakby jedna strona ciała chciała wyprzedzić drugą, jakby miał się on zaraz rozbić o drzwi, o ścianę.

– Czy pani już gdzieś próbowała? – zapytuje o szkołę dziennikarską Jadwigę Dziewulską starającą się o pracę w gazecie.

– Nigdy.

– Pani szczęście. Wylewam każdego, kto został wcześniej odpowiednio ustawiony. Zła szkoła manieruje i uczy dyletantyzmu. Współpracownik „Słowa" powinien okazać się tak mocny w swojej dziedzinie, żeby mógł sprostać w polemice profesorowi uniwersytetu. Czytać, czytać i jeszcze raz czytać. Sienkiewiczowska polszczyzna plus erudycja Boya.

Stawiamy pierwsze kreski portretu konserwatysty. Dorysujmy jeszcze dwie, jeszcze trzy.

Otwieramy „Karmazynowy poemat" Lechonia, tomik na wskroś genialny, wiersz pt. „Piłsudski". Pierwsze wersy, zachwycające:

Czarna Rachel w czerwonym idzie

szalu drżąca

I gałęzie choiny potrąca idąca...

Zamiast Piłsudskiego za Rachel weźmy Mackiewicza. Czerń chcemy tu odczytać za Stefanem Kisielewskim – to reakcjoniści czarni jak „Murzyni czyszczący komin z sadzy w noc bezksiężycową". Czerwony – rewolucja.

Otóż Cat właśnie to myśl arcykonserwatywna, a zarazem na swój sposób przecież rewolucyjna. Otóż Cat właśnie to myśl ubrana w rwącą, rewolucyjną formę.

Podróż nasza przez życie Mackiewicza – podpierając się porównaniem – będzie podróżą pociągiem pośpiesznym, który zatrzymuje się na co ważniejszych tylko stacjach.