Nazwa przedsiębiorcy musi być zgodna z rodzajem prowadzonej działalności

Tak uznał[b] Sąd Najwyższy w postanowieniu z 28 lutego 2008 r. wydanym na posiedzeniu niejawnym (III CSK 245/07).[/b]

[srodtytul]„Signum temporis” niezarejestrowana[/srodtytul]

Firmą „Kancelaria prawna »Signum temporis«” chcieli się posłużyć wspólnicy spółki z o.o. w organizacji. Wniosek o wpis tej spółki do Krajowego Rejestru Sądowego został oddalony ze względu na niezgodność treści dołączonych do wniosku dokumentów z przepisami prawa.

Sądy I i II instancji dostrzegły przede wszystkim niezgodność z art. 4a ustawy z 1982 r. – [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=166507]Prawo o adwokaturze[/link] oraz art. 8 ust. 1 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=166508]ustawy z 1982 r. o radcach prawnych[/link], w myśl których prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na świadczeniu pomocy prawnej jest dopuszczalne jedynie w formach przewidzianych w tych przepisach. Adwokat może bowiem wykonywać zawód w kancelarii adwokackiej, w zespole adwokackim oraz w spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej lub komandytowej, a przedmiotem działalności takich spółek może być wyłącznie świadczenie pomocy prawnej. Tak samo formy wykonywania zawodu radcy prawnego określa się w art. 8 ust. 1 prawa o adwokaturze, z tą istotną różnicą, że radca prawny może wykonywać go również w ramach stosunku pracy.

W świetle tych przepisów, zdaniem sądów, wykonywanie zawodu adwokata oraz radcy prawnego w formie spółki z o.o. jest niedopuszczalne.

[srodtytul]Pomoc prawna od wszystkich prawników[/srodtytul]

W skardze kasacyjnej spółka zarzucała naruszenie m.in. wskazanych przepisów prawa o adwokaturze i ustawy o radcach prawnych, a także art. 20 i 22 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=77990]konstytucji[/link] gwarantujących wolność gospodarczą oraz art. 19 ustawy z 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Ten ostatni przepis stanowi, że jeżeli przepisy szczególne nakładają obowiązek posiadania odpowiednich uprawnień zawodowych przy wykonywaniu określonego rodzaju działalności gospodarczej, to przedsiębiorca jest obowiązany zapewnić, aby czynności w jej ramach wykonywała bezpośrednio osoba legitymująca się takimi uprawnieniami.

Spółka w organizacji przegrała także przed Sądem Najwyższym, choć ten w uzasadnieniu przypomniał wyroki Trybunału Konstytucyjnego uznające, że pomoc prawną w zakresie niewymagającym szczególnych kwalifikacji mogą świadczyć także osoby nienależące do prawniczych zawodów zaufania publicznego – adwokata i radcy prawnego.

[srodtytul]Firma nie może wprowadzać w błąd[/srodtytul]

SN nie zgodził się jednak z twierdzeniem zawartym w skardze kasacyjnej, że art. 19 ustawy z 2004 r. pozwala spółkom kapitałowym na wykonywanie dla swych klientów usług prawniczych zastrzeżonych dla adwokatów lub radców prawnych przy pomocy radców prawnych zatrudnionych na podstawie umów o pracę lub umów-zleceń.

Sprzeciwia się temu – stwierdza SN – art. 8 ust. 1 ustawy o radcach prawnych, który pozwala radcy prawnemu wykonywać zawód w ramach stosunku pracy lub umowy-zlecenia tylko wówczas, gdy chodzi o świadczenie pomocy prawnej na rzecz pracodawcy lub zleceniodawcy.

Zasadnicze znacznie dla oceny, że [b]sądy słusznie nie dopuściły do zarejestrowania spółki z o.o. pod firmą wybraną przez jej wspólników, miał według SN wzgląd na art. 43[sup]3[/sup] kodeksu cywilnego. W myśl tego przepisu firma nie może wprowadzać w błąd, zwłaszcza co do osoby przedsiębiorcy, przedmiotu jego działalności, miejsca działalności, źródeł zaopatrzenia.[/b] Tymczasem kwestionowana firma spółki z o.o. – tłumaczy SN – może sugerować przeciętnemu klientowi, że przedmiotem jej działalności jest świadczenie pomocy prawnej przez osoby należące do prawniczych zawodów adwokata lub radcy prawnego.

[srodtytul]Od usług prawniczych do handlu drewnem[/srodtytul]

Wprawdzie firma ta nie zawiera chronionych prawem tytułów zawodowych „adwokat” lub „radca prawny”, jednakże [b]zwrot „kancelaria prawna” ze względu na kojarzenie tych zawodów z kancelarią adwokacką lub radcowską mógłby uzasadniać przekonanie, że działalność spółki obejmuje usługi prawne świadczone przez adwokatów lub radców prawnych[/b]. Dodatkowym czynnikiem mogącym utwierdzać to błędne przekonanie jest łacińska nazwa kancelarii.

[b]W ocenie SN firma spółki wprowadzałaby w błąd także co do zakresu jej działalności[/b]. Pomoc prawna bowiem miała być tylko jednym z ponad trzydziestu rodzajów działalności wskazanych w umowie spółki, takich jak wykonywanie konstrukcji oraz pokryć dachowych, wykonywanie specjalistycznych robót budowlanych, sprzedaż hurtowa drewna, pośrednictwo pieniężne, wynajem nieruchomości na własny rachunek, reklama, działalność rachunkowo-księgowa, badanie rynku i opinii publicznej.

[b]W takiej sytuacji firma, czyli nazwa, sugerująca, że działalność prawnicza stanowi, jeżeli nie jedyny, to w każdym razie główny przedmiot działalności spółki, jest niewątpliwie nieadekwatna do określonego w umowie spółki zakresu jej działalności[/b] – stwierdza SN.

[ramka][b]Osoba fizyczna działa pod nazwiskiem[/b]