Długi spółki z o.o. muszą spłacić jej prezesi

[b]Potwierdził to ostatnio Sąd Najwyższy (sygn. V CSK 130/08).[/b]

Ustalenie momentu, w którym egzekucja wobec spółki okazała się bezskuteczna, jest istotne również dlatego, że od tego momentu liczy się bieg terminu przedawnienia przewidzianych w art. 299 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=133014]kodeksu spółek handlowych[/link] roszczeń wierzycieli niewypłacalnej spółki z o.o. wobec członków jej zarządu.

Początek sprawie, której dotyczy wyrok SN, dała umowa zawarta w 1999 r. ze spółką z o.o. przez powiat Wrocław o przygotowanie miejsc pracy dla czterech osób niepełnosprawnych. Spółka otrzymała refundację związanych z tym wydatków, ale miejsc pracy nie stworzyła. Powiat zażądał zwrotu refundacji i uzyskał wyrok zasądzający wraz ze stosownymi odsetkami. Wszczął przeciw spółce egzekucję komorniczą, ale z braku majątku okazała się bezskuteczna. Wobec tego powiat wystąpił z powództwem opartym na art. 299 k.s.h. przeciwko Piotrowi P., wiceprezesowi spółki (prezes wyjechał za granicę).

Piotr P. bronił się, że nie miał faktycznego wpływu na działania spółki. Podniósł też zarzut przedawnienia roszczeń powiatu wobec niego. Postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego komornik wydał 7 października 2002 r., powództwo zaś przeciwko Piotrowi P. powiat wniósł 6 października 2005 r., a więc przed upływem trzech lat od tej daty.

[srodtytul]Jakie przedawnienie[/srodtytul]

Jednakże – bronił się Piotr P. – początek trzyletniego terminu przedawnienia roszczeń przewidzianych w art. 299 k.s.h. wyznacza w tym wypadku data wcześniejsza: doręczenia powiatowi pisma komornika, w którym zawiadamia on o bezskuteczności egzekucji.

To zawiadomienie powiat otrzymał znacznie wcześniej niż postanowienie o umorzeniu egzekucji. Komornik wydał je bowiem po uprawomocnieniu się postanowienia o ogłoszeniu upadłości. W momencie występowania z pozwem opartym na art. 299 k. s. h. upłynął trzyletni termin przedawnienia roszczeń w nim przewidzianych – przekonywał Piotr P.

Sądy I i II instancji były innego zdania. Uznały, że początek biegu przedawnienia wyznaczył dzień doręczenia wierzycielowi spółki z o.o. postanowienia komornika o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, i zasądziły na rzecz powiatu zwrot kwoty refundacji od Piotra P.

[srodtytul]Informacja o szkodzie[/srodtytul]

SN, który uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania, nie zgodził się z twierdzeniem powiatu, że roszczenie przewidziane w art. 299 k.s.h. przedawnia się z upływem lat dziesięciu. Przyjął, że ma ono charakter odszkodowawczy i dotyczy go trzyletni termin przedawnienia roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym przewidziany w art. 442 § 1 kodeksu cywilnego. Termin ten liczy się zasadniczo od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Taki też termin przyjął [b]SN w podjętej później uchwale siedmiu sędziów z 7 listopada (sygn. III CZP 72/08)[/b].

– [b]Istotne w sprawach roszczeń przewidzianych w art. 299 k.s.h. jest uchwycenie momentu, w którym egzekucja okazała się bezskuteczna[/b] – mówił sędzia Dariusz Zawistowski. – Przepis ten nie odwołuje się do formalnych rozstrzygnięć. [b]Wierzyciel spółki z o.o. może w takiej sprawie wykazać bezskuteczność egzekucji wszelkimi środkami dowodowymi. Jeśli zatem przed wydaniem postanowienia o umorzeniu egzekucji komornik zawiadomił powiat o jej bezskuteczności, trzyletni termin przedawnienia liczy się od tej chwili. Bez znaczenia jest tu więc także termin ogłoszenia upadłości spółki z o.o.[/b] – stwierdził sędzia.