Gdzie są granice poufności komunikacji w Internecie

Gwarancja prywatności i swobody wypowiedzi nie może mieć charakteru absolutnego. W określonych sytuacjach, takich jak zapobieganie przestępstwom czy ochrona praw i wolności innych osób, może być ograniczana

Publikacja: 12.12.2008 07:12

Gdzie są granice poufności komunikacji w Internecie

Foto: Fotorzepa, MW Michał Walczak

Red

W wydanym 2 grudnia 2008 r. wyroku KU przeciwko Finlandii (nr 2872/02) Europejski Trybunał Praw Człowieka ustalił nowy standard identyfikowania autorów niektórych niosących szczególne zagrożenie dla jednostki ogłoszeń lub innych informacji zamieszczanych w Internecie

W 1999 r. w internetowym serwisie randkowym zostało opublikowane ogłoszenie w imieniu 12-letniego chłopca zawierające jego dane osobowe, takie jak wiek, rok urodzenia, rysopis, link do jego strony internetowej (wraz ze zdjęciem i numerem telefonu). Z treści anonsu wynikało, że chłopiec chciałby poznać innego chłopca w swoim wieku albo starszego.

Zgłosił się do niego dużo starszy mężczyzna, który chciał się z nim spotkać. Wtedy ojciec dziecka zażądał od policji identyfikacji sprawcy (autora ogłoszenia). Jednak operator odmówił podania adresu, powołując się na prawo telekomunikacyjne.

Policja zwróciła się więc do sądu o zobowiązanie operatora do ujawnienia adresu, ale ten stwierdził brak podstawy prawnej do takiego działania w fińskim prawie.

W rezultacie mężczyzna, który zgłosił się do chłopca, został zidentyfikowany, ale nie została zidentyfikowana osoba, która zamieściła anons. Ojciec dziecka złożył skargę do ETPCz, zarzucając naruszenie prawa do prywatności przez władze Finlandii (art. 8 konwencji) oraz brak skutecznego środka prawnego, który umożliwiłby identyfikację sprawcy przestępstw internetowych, co jest sprzeczne z art. 13 konwencji.

Helsińska Fundacja przedstawiła w tej sprawie opinię przyjaciela sądu. Wskazywaliśmy na potrzebę ustalenia przez Trybunał odpowiedniego standardu identyfikowania osoby, która umieszcza ogłoszenia (informacje) w Internecie o treści mogącej naruszać prawa innych osób. Problem, który ilustruje sprawa KU, nie dotyczy jedynie Finlandii.

Przykładowo, zniesławienie oraz znieważenie są w polskim prawie przestępstwami ściganymi z oskarżenia prywatnego i w akcie oskarżenia konieczne jest wskazanie osoby oskarżonego (art. 487 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=75001]kodeksu postępowania karnego[/link]), także wtedy, gdy miało to miejsce przy użyciu Internetu. W praktyce jest to zadanie bardzo trudne i niewykluczone, że policja powinna w niektórych przypadkach pokrzywdzonemu pomóc, ale co do tego, czy ma taki obowiązek, istnieje w doktrynie spór. W opinii podnieśliśmy, że istniejące w Polsce przepisy prawne są w tym względzie niewystarczające.

W wyroku ETPCz stwierdził naruszenie art. 8 konwencji przez Finlandię. Zdaniem Trybunału państwo ma nie tylko obowiązek powstrzymania się od ingerencji w życie prywatne jednostki, ale także pozytywny obowiązek polegający na stworzeniu środków prawnych ochrony życia prywatnego jednostki również wtedy, gdy w grę wchodzą relacje między jednostkami. Państwo ma swobodę wyboru tych środków, jednak skuteczne odstraszanie od popełniania poważnych przestępstw, gdy w grę wchodzą podstawowe aspekty życia prywatnego, wymaga przyjęcia odpowiednich regulacji z dziedziny prawa karnego. Trybunał podkreślił, że w tej sprawie ogłoszenie zamieszczone w Internecie nie tylko miało charakter zniesławiający (tak zakwalifikowano ten czyn w prawie fińskim), ale stwarzało zagrożenie dla fizycznej i psychologicznej integralności skarżącego, co było szczególnie dotkliwe, biorąc pod uwagę jego młody wiek.

Ponadto, Trybunał uznał, że niewystarczająca była w tym wypadku istniejąca w fińskim prawie możliwość dochodzenia odpowiedzialności jedynie od operatora. Konieczny był mechanizm odpowiedzialności właściwego sprawcy przestępstwa (osoby, która zamieściła ogłoszenie). W opinii ETPCz wolność wypowiedzi i poufność komunikacji są istotnymi wartościami i użytkownicy Internetu powinni mieć gwarancję, że ich prywatność i swoboda wypowiedzi będę chronione, ale taka gwarancja nie może mieć charakteru absolutnego i w określonych sytuacjach, takich jak zapobieganie przestępstwom czy ochrona praw i wolności innych osób, może być ograniczana.

[i]Dorota Pudzianowska jest koordynatorem działu prawnego ds. współpracy międzynarodowej.[/i]

W wydanym 2 grudnia 2008 r. wyroku KU przeciwko Finlandii (nr 2872/02) Europejski Trybunał Praw Człowieka ustalił nowy standard identyfikowania autorów niektórych niosących szczególne zagrożenie dla jednostki ogłoszeń lub innych informacji zamieszczanych w Internecie

W 1999 r. w internetowym serwisie randkowym zostało opublikowane ogłoszenie w imieniu 12-letniego chłopca zawierające jego dane osobowe, takie jak wiek, rok urodzenia, rysopis, link do jego strony internetowej (wraz ze zdjęciem i numerem telefonu). Z treści anonsu wynikało, że chłopiec chciałby poznać innego chłopca w swoim wieku albo starszego.

Pozostało 85% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów