Lokum spółdzielcze rozlicza się wedle wartości rynkowej

W rozliczeniach przy podziale majątku dorobkowego małżonków obejmującego spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu przyjmuje się rynkową wartość tego prawa

Publikacja: 28.01.2011 03:40

Lokum spółdzielcze rozlicza się wedle wartości rynkowej

Foto: Fotorzepa, Dariusz Gorajski

[b]Potwierdził to Sąd Najwyższy w postanowieniu z 26 stycznia 2011 r. (sygnatura akt II CSK 329/10)[/b] Ewa P. i Rafał L. byli małżeństwem od 1984 r. do rozwodu w 2002 r. Przez cały ten czas istniała między nimi wspólność majątkowa małżeńska.

W 1982 r. Ewa P. uzyskała członkostwo w spółdzielni mieszkaniowej. Przydział spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu otrzymała w 1988 r. Weszło ono do majątku wspólnego .

Zgodnie z art. 31 [link=http://akty-prawne.rp.pl/Dokumenty/Ustawy/1900_89/DU1964Nr%20%209poz%20%2059.asp]kodeksu rodzinnego i opiekuńczego[/link] przedmioty nabyte w czasie małżeństwa przez oboje małżonków lub przez jednego z nich objęte są wspólnością majątkową małżeńską, chyba że została podpisana intercyza. Przepisy prawa spółdzielczego obowiązujące do 15 stycznia 2003 r. przewidywały też tzw. przymusową wspólność spółdzielczego prawa do mieszkania przydzielonego w trakcie małżeństwa dla zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych rodziny (w odniesieniu do kupionych na wolnym rynku ta zasada nigdy nie obowiązywała). Wchodziło ono do majątku dorobkowego także gdy małżonkowie podpisali intercyzę oraz gdy nabycie tego prawa sfinansowało jedno z małżonków w całości z majątku osobistego (odrębnego). Wedle dzisiejszych przepisów prawo do lokum należałoby tylko do niego.

Jeśli jednak z majątku osobistego pochodziły pieniądze na wkład na mieszkanie, to w razie podziału majątku wspólnego drugi małżonek musi je zwrócić – zgodnie z regułą zapisaną w art. 45 k.r.o. – jako nakład męża czy żony na majątek wspólny.

Tak było w sprawie wszczętej przez Ewę P. Zasadniczo obowiązuje wynikające z art. 31 k.r.o. domniemanie, że środki na dobra nabyte w czasie wspólności małżeńskiej pochodzą z majątku wspólnego. To domniemanie małżonek może w sprawie o podział tego majątku obalić, jeśli zdoła wykazać, że pochodziły one z jego majątku osobistego, np. z pieniędzy zgromadzonych przed ślubem, z darowizny.

Sąd ustalił, że pieniądze na wkład budowlany pochodziły w całości z majątku odrębnego Ewy P.: darowizn od rodziców. To samo dotyczyło w przeważającej mierze środków na wykończenie lokum.

Przy podziale sąd przyjął aktualną wartość rynkową spółdzielczego prawa objętego podziałem. Na podstawie opinii biegłych ustalił, że wynosi ona 364 tys. zł, w tym dzisiejsza wartość nakładów na jego wykończenie: 43 tys. zł z majątku osobistego żony i 11 tys. zł z majątku wspólnego. Z majątku odrębnego Ewy P. był też pokryty udział w spółdzielni mieszkaniowej.

W orzeczeniu sąd ustalił wzajemne spłaty małżonków, które kompensowały się nawzajem poza rozliczeniem dotyczącym kwoty 11 tys. zł, pochodzącej z majątku wspólnego, z której 1/2 Ewa P. miała zwrócić mężowi.

Sąd II instancji zaakceptował to rozstrzygnięcie.

W toku sprawy Rafał L. przekonywał, że podstawą ustalenia wysokości nakładów nie powinna być wartość rynkowa spółdzielczego prawa, ale zwaloryzowana wartość wkładu budowlanego. W skardze kasacyjnej zarzucał przede wszystkim naruszenie art. 358[sup]1[/sup] § 3 [link=http://akty-prawne.rp.pl/Dokumenty/Ustawy/1900_89/DU1964Nr%2016poz%20%2093.asp]kodeksu cywilnego[/link] (w związku z art. 45 k.r.o.) o tzw. waloryzacji sędziowskiej dokonywanej w razie zmiany siły nabywczej pieniądza.

SN oddalił skargę kasacyjną, uznając zaskarżone rozstrzygnięcie za słuszne. Sędzia Krzysztof Pietrzykowski stwierdził, że art. 358[sup]1[/sup] § 3 k.c. nie ma tu zastosowania. Także bowiem w rozliczeniach małżonków po ustaniu wspólności ustawowej obowiązują szczególne zasady waloryzacji ustalone w ustawie z 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych. Chodzi o wartość przyjmowaną po wygaśnięciu spółdzielczego prawa do lokalu. Nawet dla prawa lokatorskiego jest to wartość rynkowa. Sędzia zaznaczył, że według tego szczególnego modelu waloryzują się także nakłady z majątku odrębnego na wspólny i na odwrót. Pojęcie wkładu jest ważne na etapie nabycia prawa spółdzielczego; w przypadku prawa własnościowego jest nim obecnie cena. Kiedyś po wygaśnięciu prawa zwracano zwaloryzowany wkład. Teraz jest to wartość rynkowa.

[ramka][b] Czytaj nasz poradnik » [link=http://www.rp.pl/temat/416525-Co-z-mieszkaniem-po-rozwodzie.html]Co z mieszkaniem po rozwodzie[/link][/b][/ramka]

[ramka][b]Czytaj też:[/b]

- [link=http://www.rp.pl/artykul/83263,396312_Jak-wycenic-lokatorskie-po-rozwodzie.html]Jak wycenić lokatorskie po rozwodzie[/link]

- [link=http://www.rp.pl/artykul/56674,96866_Mieszkanie-wykupione-rozliczane-po-rozwodzie-.html]Mieszkanie wykupione rozliczane po rozwodzie[/link]

- [link=http://www.rp.pl/artykul/55722,135321_Jak-rozliczyc-sie-przy-rozwodzie-z-praw-do-nieruchomosci.html]Jak rozliczyć się przy rozwodzie z praw do nieruchomości[/link]

- [link=http://www.rp.pl/artykul/56674,134806_Wartosc-najmu-mieszkania-do-podzialu-po-rozwodzie.html]Wartość najmu mieszkania do podziału po rozwodzie[/link]

W sądzie i w urzędzie
Czterolatek miał zapłacić zaległy czynsz. Sąd nie doczytał, w jakim jest wieku
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Spadki i darowizny
Podział spadku po rodzicach. Kto ma prawo do majątku po zmarłych?
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Zdrowie
Ważne zmiany w zasadach wystawiania recept. Pacjenci mają powody do radości
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Sądy i trybunały
Bogdan Święczkowski nowym prezesem TK. "Ewidentna wada formalna"