Przedszkole z przeszkodami

Arleta K., matka dwójki dzieci przebywająca na urlopie macierzyńskim, postanowiła założyć punkt przedszkolny dla 15 – 25 maluchów. Mieścił się on w dwukondygnacyjnym budynku jednorodzinnym w poznańskiej dzielnicy Antoninek, w której brakuje tego rodzaju placówek.

Dzieci przebywały tam od poniedziałku do piątku przez sześć godzin dziennie pod opieką czterech osób. Jadły posiłki, uczyły się czytania, bycia w grupie i miały zajęcia plastyczne.

Dzieci hałasują

Zaprotestowała sąsiadka, której przeszkadzał hałas czyniony przez przedszkolaki. Jej zdaniem budynek nie nadaje się na przedszkole.

W 2006 r. powiatowy inspektor nadzoru budowlanego w Poznaniu wstrzymał użytkowanie budynku, w którym funkcjonowało niepubliczne przedszkole i pracownia artystyczno-edukacyjna dla dzieci. Nakazał przywrócenie poprzedniego, tj. mieszkalnego, sposobu użytkowania.

Po sprzeciwie Arlety K. przez następne pięć lat mnożono urzędowe decyzje, postanowienia oraz kontrole, dokumentowane protokołami i fotografiami. W efekcie wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego w Poznaniu ustalił, że Arleta K. „dokonała samowolnej zmiany sposobu użytkowania pomieszczeń, które są obecnie użytkowane jako placówka wychowawcza. Słuszne było zatem wstrzymanie użytkowania budynku o funkcji niepublicznego przedszkola i placówki edukacyjnej".

Kara za samowolne decyzje

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu oddalił skargę Arlety K. Nie budzi wątpliwości, że jest to budynek mieszkalny – podkreślił. Tymczasem podczas kontroli stwierdzono obecność 25 dzieci oraz czwórki opiekunów.

Zmiana sposobu użytkowania obiektu, nawet w części, wymaga zgłoszenia. Wynika to z rozporządzenia ministra infrastruktury z 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

W razie samowolnej zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego bez wymaganego zgłoszenia właściwy organ wstrzymuje jego użytkowanie

– przewiduje art. 71a ust. 1 pkt 1

prawa budowlanego

. A po stwierdzeniu, że obiekt lub część obiektu, którego użytkowanie wstrzymano, jest dalej użytkowany w zabroniony sposób, nakazuje przywrócić poprzedni sposób użytkowania.

Arleta K. zaskarżyła ten wyrok do NSA (sygnatura akt II OSK 785/10)

. W sądzie jej pełnomocnik przedłożył oficjalne stanowisko ministra infrastruktury w sprawie oceny obiektów budowlanych przeznaczonych na prowadzenie działalności przedszkolnej.

Ocena ministra

Działalność przedszkolna nie zmienia wymagań higieniczno-sanitarnych ani bezpieczeństwa przeciwpożarowego

– stwierdza minister. Tym samym nie zachodzi konieczność dokonywania zgłoszenia organowi administracji architektoniczno-budowlanej zmiany sposobu użytkowania. Pismo zostało sporządzone w 2008 r., a więc już wtedy, gdy pojawiały się kolejne decyzje poznańskich inspektorów nadzoru budowlanego całkowicie sprzeczne z oceną ministra infrastruktury. I kiedy Arleta K. informowała, że „wstrzymanie działalności placówki pociągnie za sobą konsekwencje i perturbacje dla rodzin wychowanków".

Zwracając uwagę na obie te okoliczności, NSA uchylił zaskarżony wyrok i – korzystając z art. 188 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – również zaskarżone decyzje powiatowego i wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego. – Nie wykazano, że działalność przedszkolna spowodowała zmianę sposobu użytkowania, która wymaga zgłoszenia – powiedziała sędzia Alicja Plucińska-Filipowicz.

Przedszkole będzie więc mogło działać. Tylko dlaczego jego inicjatorka oraz rodzice musieli na to czekać aż pięć lat?

sygnatura akt II OSK 785/10

CO MÓWIĄ PRZEPISY

Publiczne i niepubliczne

W Polsce działa ponad 7,3 tys. przedszkoli publicznych i ponad 750 niepublicznych. Zakładanie oraz warunki i zasady ich funkcjonowania regulują: prawo budowlane i ustawa o systemie oświaty. Przedszkola niepubliczne mogą być prowadzone przez osoby fizyczne, prawne, np. firmy, spółki czy stowarzyszenia. Ale najczęściej są to osoby fizyczne. Mogą też powstawać na parterach budynków mieszkalnych zespoły i punkty przedszkolne dla jednej grupy liczącej do 25 dzieci. Wymagania sanitarno-higieniczne są wtedy łagodniejsze i takie placówki mogą być zwolnione z obowiązku zgłaszania zmiany użytkowania lokalu.

Czytaj też: