Jeśli bank ma toaletę, to ma jej użyczyć klientowi - uzasadnienie wyroku SN

Nie ma przepisów nakazujących bankom urządzenie w oddziale toalety, zwłaszcza dla klientów, ale w razie potrzeby klienta, bank ma umożliwić mu skorzystanie z toalety, jeśli ją posiada.

Publikacja: 19.01.2015 16:11

Jeśli bank ma toaletę, to ma jej użyczyć klientowi - uzasadnienie wyroku SN

Foto: Fotorzepa, Radek Pasterski

To sedno uzasadnienia Sądu Najwyższego w głośnej sprawie. Wyrok zapadł wcześniej na posiedzeniu niejawnym - teraz SN zaprezentował uzasadnienie. Zasady w nim wyłuszczone można ostrożnie rozciągnąć na inne obiekty publiczne.

Musimy jednak zapamiętać, że wbrew temu co podawały media, i co orzekła sąd I instancji, bank nie musi zorganizować toalety.

Chodzi o głośną sprawę Józefa G., teraz 87-letniego Warszawiaka, który w październiku 2009 r. załatwiał sprawy w banku w Błękitnym Wieżowcu w stolicy, i gdy po godzinie poprosił o możliwość skorzystania z toalety, nie dość, że mu nikt nie pomógł, ale pracownica Pekao SA uśmiechając się drwiąco powiedziała, że powinien udać się do najbliższej restauracji. Kierowano go do kolejnych pomieszczeń, wreszcie pozwolono mu skorzystać z nieoświetlonego pomieszczenia, więc pobrudził ubranie, gdyż musiał korzystać z toalety po omacku. Załamany musiał trzy przystanki autobusowe iść do domu pieszo. Z jednym z banków zawarł ugodę, a z Pekao SA toczył proces aż do Sądu Najwyższego.

Sąd Okręgowy uznał, że drwiąca odmowa wskazania toalety i skierowanie klienta banku do bliżej nieokreślonej restauracji naruszyła jego godność i była współprzyczyną niehigienicznego załatwienia potrzeby fizjologicznej. Ponadto, zgodnie z prawem budowlanym bank powinien zapewnić klientowi możliwość skorzystania z toalety. W konsekwencji nakazał listownie przeproszenie powoda i zasądził na jego rzecz 7,5 tys. zł zadośćuczynienia, oraz zobowiązał bank do udostępnienia klientom toalety w jego oddziale. Ten ostatni element wyroku bank zaskarżył, a Sąd Apelacyjny uchylił ów obowiązek na przyszłość, wskazując, że chodziło o incydent i nie ma groźby jego powtórzenia.

Na skutek skargi kasacyjnej Rzecznika Praw Obywatelskich Sąd Najwyższy (sygnatura: I CSK 628/13) zmienił wyrok, a uzasadnienie pokazuje, że sprawa od strony prawnej nie jest taka prosta jak sądził zwłaszcza Sąd Okręgowy.

Po pierwsze, stwierdził SN, banki nie miały i nie mają prawnego obowiązku urządzania dla klientów toalet. - Takiego obowiązku nie było i nie ma w przepisach prawa budowlanego i jego aktów wykonawczych zarówno ówczesnych jak i obecnych - wskazał w uzasadnieniu sędzia SN Krzysztof Pietrzykowski.

Dlaczego więc SN przypisał ją bankowi, a bezprawność jest warunkiem odpowiedzialności za naruszenie dóbr osobistych? Otóż na rzecz poszkodowanego przemawia domniemanie, że sprawca (tutaj pracownica banku, która naruszyła godność Józefa G.) działała bezprawnie. Aby bank obalił to domniemanie musiałby wykazać, że np. działał o w obronie jakiegoś istotnego interesu społecznego lub prywatnego. Ale takich okoliczności nie wykazał. W tej sytuacji odpowiada za krzywdę Józefa G., a ponieważ podobny incydent może się powtórzyć, mężczyzna jest bowiem klientem tego banku, konieczne jest zobowiązanie banku, by mu umożliwił skorzystanie z toalety w przyszłości. Ale tylko jemu, gdyż proces o ochronę dóbr osobistych ma indywidualny charakter i zasięg.

- SN uznał, że odmowa udostępnienia toalety była bezprawna, a z uzasadnienie można wyprowadzić wniosek, że jakakolwiek instytucja nie ma prawa odmówić komukolwiek będącemu w potrzebie dostępu do toalety - wyjaśnia Krzysztof Czyżewski, adwokat zajmujący się tematyką dóbr osobistych.

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów