Aleksander Kappes, Jacek Skrzydło: Wojna wojną a sądy muszą być nasze

Od dnia brutalnej napaści Rosji na Ukrainę, czyli od 24 lutego 2022 r. uwaga opinii publicznej koncentruje się, co zrozumiałe, przede wszystkim na wojnie, pomocy dla uchodźców i gospodarczych skutkach konfliktu dla Polski i świata. Bieżące spory polityczne zeszły chwilowo na dalszy plan. Nie znaczy to jednak, że należy zapominać o innych ważnych sprawach, gdyż one cały czas się toczą i toczyć się będą także w tym trudnym czasie.

Publikacja: 21.03.2022 12:35

Aleksander Kappes, Jacek Skrzydło: Wojna wojną a sądy muszą być nasze

Foto: Adobe Stock

Pandemia SARS-CoV-2 nie wygasła, unijne środki na krajowy plan odbudowy nadal są zablokowane, naliczane są kary za niewykonywanie środków tymczasowych orzeczonych przez TSUE (tj. za dalsze funkcjonowanie tzw. izby dyscyplinarnej SN). Naruszanie praworządności przez obóz rządzący trwa w najlepsze, czego dowodem chociażby skandaliczne przepisy przewidujące bezkarność urzędniczą wprowadzone do ustaw przyjętych w związku z udzielaniem pomocy uchodźcom z Ukrainy.

W dniu agresji na Ukrainę p. Prezydent znalazł czas, by powołać na nową kadencję prezesa tzw. Izby Dyscyplinarnej. Musi to budzić zdumienie, gdyż nie kto inny jak sam Andrzej Duda złożył w Sejmie projekt ustawy znoszącej tę Izbę i pomimo upływu kadencji jej tzw. prezesa nie musiał powoływać jego następcy. A gdyby uznał, że skoro tzw. Izba Dyscyplinarna, formalnie niezniesiona, powinna mieć prezesa, obowiązki te mogły być powierzone pani M. Manowskiej (neo-prezes SN). Wojna wojną, ale proces niszczenia niezależności sądownictwa – jak widać – musi być konsekwentnie kontynuowany.

W tym trudnym czasie Prezydent, zresztą jest bardzo aktywny na arenie międzynarodowej, znalazł również czas na powołanie prawie 200 neo-sędziów do Sądu Najwyższego, sądów administracyjnych i sądów powszechnych. Dzięki temu liczba neo-sędziów w SN zbliżyła się do liczby sędziów powołanych legalnie. Dla Andrzeja Dudy nadal nie ma znaczenia, że ETPCz i TSUE w swoich wyrokach wyraźnie zakwestionowały legalność statusu neo-sędziów, czyli osób powołanych na swoje stanowiska na wniosek neo-KRS czyli niekonstytucyjnego organu, który w 2018 r. zastąpił legalną Krajową Radę Sądownictwa. Czyli – wojna wojną, ale nie można zaniedbywać przejmowania sądownictwa a zwłaszcza Sądu Najwyższego.

Z najnowszym aktem tego spektaklu mieliśmy do czynienia w dniu 10 marca 2022 roku, który stał się kolejnym dniem hańby dla Trybunał Konstytucyjny Julii Przyłębskiej, który, wzorując się na praktykach putinowskiej Rosji i powielając pomysły i koncepcje tamtejszej atrapy sądu konstytucyjnego uznał, że art. 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, gwarantujący każdemu prawo do niezawisłego i bezstronnego sądu ustanowionego ustawą, rzekomo narusza Konstytucję RP. Zbędna a nawet szkodliwa byłaby ocena komunikatu wygłoszonego w siedzibie TK przy al. Szucha w Warszawie przez pryzmat dogmatyki prawa – mogłoby to wprowadzać w błąd niezorientowane bliżej osoby, sugerując, że mamy do czynienia z prawdziwym wyrokiem, wydanym przez prawdziwych sędziów konstytucyjnych i zasługującym na analizę z wykorzystaniem instrumentarium właściwego naukom prawnym. Potrzebne jest spojrzenie z szerszej perspektywy. Mamy obecnie do czynienia z sytuacją nie mającą precedensu w historii naszego kontynentu po 1945 roku. Cały Zachód zajął w zasadzie jednolite stanowisko wobec rosyjskiej agresji na Ukrainę, sprzeciwiając się dalszej ekspansji państwa niszczącego fundamenty, na których oparta jest powojenna koncepcja Europy. Jej aksjologiczne podłoże wyrażone są właśnie w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Mamy więc do czynienia z kolejnym „orzeczeniem” wyprowadzającym nasz kraj z kręgu cywilizacji europejskiej w kierunku na wschód.

Jeżeli państwo, którego obecne władze formalnie deklarują przynależność do świata Zachodu, w czternastym dniu rosyjskiej agresji stwierdza, że Europejska Konwencja Praw Człowieka, czyli fundament porządku europejskiego, narusza (rzekomo) standard konstytucyjny tego państwa, nasuwać się muszą różne refleksje. W tym pytanie o możliwe źródła inspiracji. Źródła te z pewnością nie leżą w Europie. Mówiąc wprost, TK Przyłębskiej w dalszym ciągu „putinizuje” nasz wymiar sprawiedliwości.

Wnioski są przygnębiające. Po pierwsze, dla p. Prezydenta, Trybunału Konstytucyjnego Julii Przyłębskiej i szeroko rozumianego obozu władzy wojna nie powoduje choćby zawieszenia procesu niszczenia niezależności sądownictwa i podporządkowywania go obozowi rządzącemu. W trakcie agresji Putina na Ukrainie następują kolejne akty putinizacji polskiego wymiaru sprawiedliwości. Po drugie, „misja” ta nadal ma prymat nad polską pozycją w Unii i nad realnymi do pozyskania środkami na krajowy plan odbudowy, odblokowanie których KE uzależnia od dość skromnych ustępstw. Po trzecie, obóz władzy (którego integralną częścią jest tzw. Trybunał Przyłębskiej) niczego się nie nauczył i nadal osłabia pozycję Polski i wypycha nas z Unii Europejskiej, do której przynależność jest racją stanu dla naszego kraju. Zwłaszcza w tym czasie.

Aleksander Kappes

Jacek Skrzydło

Autorzy są profesorami Uniwersytetu Łódzkiego i adwokatami

Czytaj więcej

Tomasz Pietryga: Sędziowie - czas ochłonąć

Pandemia SARS-CoV-2 nie wygasła, unijne środki na krajowy plan odbudowy nadal są zablokowane, naliczane są kary za niewykonywanie środków tymczasowych orzeczonych przez TSUE (tj. za dalsze funkcjonowanie tzw. izby dyscyplinarnej SN). Naruszanie praworządności przez obóz rządzący trwa w najlepsze, czego dowodem chociażby skandaliczne przepisy przewidujące bezkarność urzędniczą wprowadzone do ustaw przyjętych w związku z udzielaniem pomocy uchodźcom z Ukrainy.

W dniu agresji na Ukrainę p. Prezydent znalazł czas, by powołać na nową kadencję prezesa tzw. Izby Dyscyplinarnej. Musi to budzić zdumienie, gdyż nie kto inny jak sam Andrzej Duda złożył w Sejmie projekt ustawy znoszącej tę Izbę i pomimo upływu kadencji jej tzw. prezesa nie musiał powoływać jego następcy. A gdyby uznał, że skoro tzw. Izba Dyscyplinarna, formalnie niezniesiona, powinna mieć prezesa, obowiązki te mogły być powierzone pani M. Manowskiej (neo-prezes SN). Wojna wojną, ale proces niszczenia niezależności sądownictwa – jak widać – musi być konsekwentnie kontynuowany.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Opinie Prawne
Tomasz Pietryga: Likwidacja CBA nie może być kolejnym, nieprzemyślanym eksperymentem
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Opinie Prawne
Marek Isański: Organ praworządnego państwa czy(li) oszust?
Opinie Prawne
Marek Kobylański: Dziś cisza wyborcza jest fikcją
Opinie Prawne
Tomasz Pietryga: Reksio z sekcji tajnej. W sprawie Pegasusa sędziowie nie są ofiarami służb
Opinie Prawne
Robert Gwiazdowski: Ideowość obrońców konstytucji