Unia przegrała z Kremlem

W ciągu mniej niż pół roku Rosja doprowadziła do dwóch strategicznych przesileń: militarnego – w środku gorącego lata z Gruzją – i energetycznego – w środku zimy z Ukrainą. Co prawda nie można powiedzieć, że sama je wywołała, ale na ogół większość analityków jest zgodna, że obydwa co najmniej sprowokowała w imię własnych interesów.

Obydwie konfrontacje mają czytelny kontekst – jest nim perspektywa wyrwania się państw sąsiednich Rosji (należących do tzw. bliskiej zagranicy) spod jej wpływów i mniej lub bardziej demonstrowana chęć dołączenia do Zachodu. Przeciwko tej perspektywie Moskwa oponowała przez ostatnich 15 lat. Stało się to wręcz jej strategicznym celem.

Tak było także z państwami Europy Środkowej (w tym Polską) i krajami bałtyckimi w ich dążeniach do NATO w latach 90. ubiegłego wieku. Tylko że wtedy Rosja ograniczała się do stosowania środków wojny informacyjnej, dyskredytowania, zastraszania, zniechęcania za pośrednictwem mediów i dyplomacji publicznej.

[srodtytul]Osamotnione państwa poradzieckie[/srodtytul]

Po dojściu do władzy Władimira Putina Rosja od strategicznie „miękkich” środków informacyjnych przeszła do stosowania także środków „twardych”: zbrojnych i gospodarczych. Dwa ostatnie konflikty różniły się rozmachem strategicznym i były konfliktami o krótkotrwałej kulminacji (kilku- kilkunastodniowymi) – ale o ile wojna z Gruzją zaangażowała Unię Europejską jedynie jako pośrednika, podmiot umożliwiający spokojne zakończenie działań zbrojnych, to niedawne starcie gazowe dotknęło jej już bezpośrednio. Unia Europejska stała się stroną konfliktu.

[wyimek]Najważniejszym elementem unijnej strategii energetycznej powinna być reguła trzech muszkieterów: jeden za wszystkich, wszyscy za jednego[/wyimek]

Każdy z podmiotów tego konfliktu wychodzi z niego z innym doświadczeniem. Rosja się przekonała, że państwa poradzieckie są wciąż strategicznie osamotnione (z wyjątkiem państw bałtyckich) i że ma wobec nich dużą swobodę działania. Tak jak rozprawiła się na co najmniej ładnych kilka lat z Gruzją, tak teraz osamotniła i odsunęła Ukrainę od Zachodu, który nie był w stanie jej w tym przeszkodzić. To jest rosyjska strategia faktów dokonanych (jak z uznaniem państwowości Abchazji i Południowej Osetii). Z tego, co uzyskała, nie będzie musiała rezygnować.

To zwycięstwo Rosji, ale chyba zwycięstwo pyrrusowe. Okupione utratą wiarygodności ekonomicznej, zwłaszcza jako dostawcy energii. Ciekawe, czy Rosja zdaje sobie z tego sprawę? Czy przebieg i rezultaty kryzysu wpłyną na skorygowanie jej dotychczasowego kursu?

Ukraina, choć wychodzi z konfliktu poobijana, to jednak z twarzą. Poobijana, bo została ekonomicznie osłabiona, a dodatkowo politycznie zdyskredytowana w oczach Zachodu jako przestrzeń niepewna dla strategicznych interesów. Z twarzą – bo podjęła, z godną podziwu determinacją i ze świadomością ryzyka, wyzwanie rosyjskie. To jest chyba pierwszy strategiczny bój Ukrainy jako państwa o pełną niezależność i suwerenność. Toczony, niestety, w osamotnieniu z przeważającym przeciwnikiem.

Ponieważ Ukraina wyraźnie go nie przegrała, można uznać, że zwyciężyła. Choć z pewnością okupi ten rezultat opóźnieniem szans rozwojowych oraz szans na dołączenie do Zachodu. Ale gdyby przegrała to starcie bezwarunkowo, wtedy nastąpiłaby „białorusyzacja” pozycji politycznej i strategicznej Ukrainy. Przed tym Ukraina się wybroniła. Pytanie, na jak długo?

[srodtytul]Dziel i rządź[/srodtytul]