Nieprecyzyjne przepisy dotyczące eksmisji

Sąd Najwyższy odpowie, czy gmina musi zapłacić odszkodowanie właścicielowi, który czeka na dostarczenie eksmitowanemu pomieszczenia tymczasowego

Publikacja: 11.07.2011 04:50

Gminy twierdziły, że przepisy nie zobowiązują ich do dostarczania pomieszczeń tymczasowych, a skoro

Gminy twierdziły, że przepisy nie zobowiązują ich do dostarczania pomieszczeń tymczasowych, a skoro tak, to żadnych odszkodowań płacić nie muszą. Wczoraj SN przesądził, że mają taki obowiązek

Foto: Fotorzepa, Kuba Kamiński kkam Kuba Kamiński Kuba Kamiński

Pięć lat temu Gminna Spółdzielnia Samopomoc Chłopska w Nidzicy uzyskała wyrok eksmisyjny przeciwko dwóm kobietom zajmującym mieszkanie będące jej własnością.

Orzeczenie to nie przewidywało prawa do lokalu socjalnego. Przepisy zaś zabraniają eksmisji na bruk. W takiej sytuacji kodeks postępowania cywilnego przewiduje obowiązek dostarczenia eksmitowanemu pomieszczenia tymczasowego.

Ma to zrobić wierzyciel (w tym wypadku spółdzielnia), komornik lub gmina (przewiduje tak art. 1046 § 4 k.p.c.). Ponieważ jednak przepisy są nieprecyzyjne i nie do końca wiadomo, czy taki obowiązek faktycznie ciąży także na gminie czy nie – wiele z nich odmawia jego realizacji.

Spółdzielnia z Mazur zwróciła się do gminy o dostarczenie eksmitowanym pomieszczenia tymczasowego, a ta odpowiedziała, że tego nie zrobi. Komornik umorzył więc postępowanie. Spółdzielnia zażądała wówczas od gminy odszkodowania za szkody, jakie ponosi z tego tytułu, że kobiety nadal zajmują jej lokal, ponieważ nie ma dokąd ich eksmitować.

W orzecznictwie są rozbieżności, czy gminy płacą za brak pomieszczeń tymczasowych

Sąd oddalił powództwo spółdzielni, a tym samym nie przyznał odszkodowania. Doszedł bowiem do wniosku, że nie ma podstawy prawnej do stawiania takich żądań.

Spółdzielnia odwołała się do Sądu Okręgowego w Olsztynie, a ten nabrał wątpliwości co do powinności gminy. Dlatego wystąpił z pytaniem prawnym do Sądu Najwyższego, czy gmina musi zapłacić odszkodowanie właścicielowi, który czeka na dostarczenie eksmitowanemu pomieszczenia tymczasowego. SN postanowił zaś, że rozpatrzy je w składzie siedmiu sędziów. Chodzi bowiem o to, że są rozbieżności w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego i SN.

Otóż Trybunał orzekł 4 listopada 2010 r. (sygn. K 19/06) niekonstytucyjność art. 1046 § 4 k.p.c. Utratę jego ważności odroczył o 12 miesięcy, czyli do 17 listopada 2011 r. Uzasadniając ten wyrok, odniósł się także do odpowiedzialności odszkodowawczej gmin za niedostarczenie eksmitowanemu pomieszczenia tymczasowego. Według TK przepis jest nieprecyzyjny i do końca nie wiadomo, czy na jego podstawie gmina ma je dostarczać czy nie. Dlatego nie można obarczać jej odpowiedzialnością odszkodowawczą za to, że tego nie zrobiła, i właściciel z tego powodu poniósł szkodę.

Ponadto nie ma żadnego przepisu, który przewidywałby tego typu odpowiedzialność gminy. Wyjątek dotyczy wyroków eksmisyjnych orzekanych za znęcanie się nad rodziną. W tym wypadku przepisy wyraźnie nakazują dostarczenie takiego pomieszczenia, a to oznacza, że właściciel (członek rodziny) może żądać odszkodowania, gdy gmina go nie daje.

Inne spojrzenie ma na to zagadnienie Sąd Najwyższy. W dwóch uchwałach z 21 stycznia 2011 r. (sygn. III CZP 116/10 oraz III CZP 120/10) stwierdził, że z art. 1046 k.p.c. wynika dla gminy obowiązek wskazania pomieszczenia tymczasowego. Dlatego zaniechanie jego realizacji może uzasadniać odpowiedzialność odszkodowawczą gminy na podstawie art. 417 § 1 kodeksu cywilnego.

Odroczenie utraty mocy obowiązującej art. 1046 § 4 k.p.c. (po wyroku Trybunału) nie uchyla ponadto możliwości ponoszenia odpowiedzialności odszkodowawczej przez gminę na podstawie art. 417 § 1 k.c. za szkodę spowodowaną tym, że nie dostarczono pomieszczenia tymczasowego.

Pięć lat temu Gminna Spółdzielnia Samopomoc Chłopska w Nidzicy uzyskała wyrok eksmisyjny przeciwko dwóm kobietom zajmującym mieszkanie będące jej własnością.

Orzeczenie to nie przewidywało prawa do lokalu socjalnego. Przepisy zaś zabraniają eksmisji na bruk. W takiej sytuacji kodeks postępowania cywilnego przewiduje obowiązek dostarczenia eksmitowanemu pomieszczenia tymczasowego.

Pozostało 89% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów