Prawną regulację dotyczącą nieodpłatnego przekazania nieruchomości stwarza uchwalona wczoraj nowelizacja kodeksu cywilnego oraz prawa o notariacie. Innowacja ta wypełnia lukę, jako powstała po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 15 marca 2005 r. (sygn. K 9/04) uznającego unormowanie zawarte w art. 179 kodeksu cywilnego za sprzeczne z konstytucją.
Przepis ten przestał obowiązywać 15 lipca 2006 r. Pozwalał każdemu właścicielowi wyzbyć się nieruchomości przez zrzeczenie się jej. Taka niechciana nieruchomość stawała się automatycznie własnością gminy, na której obszarze jest położona, bez względu na to, czy gmina życzyła sobie tego czy nie. W ten sposób właściciele mogli, na mocy jednostronnej decyzji, bez jej zgody, a nawet wiedzy, pozbyć się bezwartościowych ruder, działek z niepotrzebnymi, kłopotliwymi w demontażu, urządzeniami itp. Dlatego art. 179 k.c. został zakwestionowany przed Trybunałem Konstytucyjnym.
Rząd po tym wyroku podjął próbę nowego unormowania zrzeczenia się własności nieruchomości, a także użytkowania wieczystego. W lipcu 2006 r. Sejm uchwalił nowelizację kodeksu cywilnego, w której przewidziano, że przed zrzeczeniem właściciel musi zaprosić gminę do zawarcia umowy przekazania nieruchomości. Gdyby gmina nie skorzystała z tej oferty, właściciel mógłby zrzec się nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa. Skarb zaś nie miałby możliwości odmowy. Wskutek weta prezydenta nowelizacja ta powędrowała jednak do kosza.
Na mocy wczorajszej nowelizacji, przyjętej z inicjatywy Senatu, kodeks cywilny został uzupełniony o art. 902
1
