Nowelizacja dekretu Bieruta: Reprywatyzacja i koniec dyskryminacji

O podjęcie prac legislacyjnych, zmierzających pośrednio do nowelizacji dekretu Bieruta o gruntach warszawskich zwróciło się wczoraj do prezydenta RP Zrzeszenie Dekretowiec.

Publikacja: 14.05.2013 08:59

Nowelizacja dekretu Bieruta: Reprywatyzacja i koniec dyskryminacji

Foto: Fotorzepa, Jak Jakub Ostałowski

Danuta Frey

– Dotychczasowe 18 prób nowelizacji tego dekretu zakończyło się niepowodzeniem. A po przerwaniu ostatnich prac nowelizacyjnych, podjętych przez grupę posłów PO oraz prezydenta Warszawy, zaistniała całkowicie nowa sytuacja – mówi Ryszard Grzesiuła, wiceprezes Zrzeszenia Dekretowiec.

Zrzeszenie uważa, że wobec skomplikowanej sytuacji prawnej gruntów i budynków w Warszawie oraz ze względu na koszty – co zawsze przesądzało o zaniechaniu wszelkich prac nowelizacyjnych – nie da się załatwić tej sprawy jednym aktem prawnym. Toteż projekt przedkładany obecnie prezydentowi RP miałby dotyczyć mniej więcej połowy zgłaszanych roszczeń dekretowych.

Odbudowa i rozbudowa stolicy nie wymagały bowiem wywłaszczenia wszystkich 40 tys. parceli na obszarze miasta. Bezpodstawnie przejęto wiele gruntów w niezniszczonych dzielnicach (Saska Kępa, Grochów, Stara Praga, Targówek, Żoliborz, Bielany) i grunty rolne na obrzeżach.

Obowiązujące przepisy (art. 136 i 137) ustawy o gospodarce nieruchomościami przewidują, że wywłaszczona nieruchomość nie może być użyta na inny cel niż wywłaszczenie. Podlega zwrotowi, jeżeli po upływie siedmiu lat nie rozpoczęto prac związanych z wywłaszczeniem, a po upływie dziesięciu lat – jeśli cel ten nie został zrealizowany.

Dotychczasowe 18 prób nowelizacji dekretu Bieruta zakończyło się niepowodzeniem

Z szacunków Zrzeszenia Dekretowiec wynika, że ponad 40 proc. gruntów w Warszawie nie przeznaczono przez 60 lat po ich przejęciu na cel wywłaszczenia i pozostają one do chwili obecnej we władaniu gminy lub Skarbu Państwa. Nie zaszły więc w stosunku do nich nieodwracalne skutki prawne. Zwrot tych nieruchomości uniemożliwia jednak art. 216 ugn. W wyliczeniu przepisów, do których mają zastosowanie art.136 i 137 ugn, pomija on dekret o gruntach warszawskich.

Nie ma żadnego uzasadnienia odmienne potraktowanie tej grupy osób i pozbawienie ich takiej możliwości ubiegania się o zwrot mienia, jaką mają inni wywłaszczeni –stwierdza wniosek do prezydenta RP.

Trybunał Konstytucyjny już trzykrotnie orzekał o niezgodności art. 216 ugn (w odniesieniu do różnych aktów prawnych) z ustawą zasadniczą.

– Naiwnością byłoby sądzić, że ze względu na obecne regulacje konstytucyjne i ustawowe, np. kodeksu cywilnego, oraz związanie Polski paktami międzynarodowymi, uda się utrzymać w obrocie prawnym art. 216 ugn, dyskryminujący obywateli pokrzywdzonych dekretem Bieruta – uważa Ryszard Grzesiuła.

Dlatego też we wniosku do prezydenta RP Zrzeszenie Dekretowiec postuluje wystąpienie przez prezydenta do Trybunału Konstytucyjnego o wydanie orzeczenia o niekonstytucyjności art. 216 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami w zakresie, w jakim pomija art. 1 dekretu z 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy. Zdaniem zrzeszenia, doprowadziłoby to do pośredniej nowelizacji dekretu i umożliwiło zwrot nieruchomości warszawskich na podstawie art. 135 i 136 ugn, a więc na identycznych zasadach jak innych wywłaszczonych nieruchomości.