Każdy niepełnosprawny może ubiegać się o dofinansowanie z PFRON

Wojewoda zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim uchwałę Zarządu Powiatu, w sprawie ustalenia zasad udzielania dofinansowań ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w 2014 roku.

Stwierdził, że narusza ona przepisy rozporządzeń Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie turnusów rehabilitacyjnych i określenia rodzajów zadań powiatu, które mogą być finansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oraz przepisy ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Wojewoda zakwestionował min. zapis, iż można

udzielać dofinansowania do uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych dla osób niepełnosprawnych w wieku do szesnastu lat albo w wieku od szesnastu do dwudziestu czterech lat uczących się i niepracujących bez względu na stopień niepełnosprawności oraz dla osób niepełnosprawnych, które posiadają orzeczenia o zaliczeniu do znacznego i umiarkowanego stopnia niepełnosprawności albo równoważne, które nigdy nie korzystały z dofinansowania do uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym.

Wojewoda był zdania, iż określenie przez Zarząd Powiatu kręgu osób, którym udziela się dofinansowania w turnusach rehabilitacyjnych, stanowi poważne ograniczenie ustawowego zakresu osób, uprawnionych do tego świadczenia. W przepisach stwierdzono, że osoba niepełnosprawna może ubiegać się o dofinansowanie uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym. Zatem to każda osoba niepełnosprawna i to niezależnie od stopnia niepełnosprawności i wieku może ubiegać się o dofinansowana ze Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Natomiast organy powiatu nie dostały specjalnego uprawnienia do samodzielnego modyfikowania ustawowego katalogu osób uprawnionych.

Nadzorcy nie spodobały się również zapisy uchwały, dotyczące pokonywania barier architektonicznych. Zarząd określił, że dofinansowanie do ich przyznawane jest dzieciom i młodzieży do lat dwudziestu czterech, uczącym się z dysfunkcją ruchu; osobom niepełnosprawnym z dysfunkcja narządu ruchu, w szczególności osobom poruszającym się na wózkach inwalidzkich; osobom niepełnosprawnym z dysfunkcją narządu wzroku w stopniu znacznym mającym problemy w poruszaniu się. Jego zdaniem w tym zakresie znów doszło do modyfikacji uprawnień i naruszenia przepisów o niepełnosprawnych.

Rozporządzenie stanowi, iż o dofinansowanie z PFRON mogą ubiegać się osoby niepełnosprawne, które maja trudności w poruszaniu się, jeżeli są właścicielami nieruchomości lub użytkownikami wieczystymi nieruchomości albo posiadają zgodę właściciela lokalu lub budynku mieszkalnego, w którym stale zamieszkują oraz jeżeli likwidacja barier architektonicznych umożliwi lub w znacznym stopniu ułatwi osobie niepełnosprawnej wykonywanie podstawowych, codziennych czynności lub kontaktów z otoczeniem. Tak więc o zapomogę może ubiegać się każda osoba niepełnosprawna mająca problemy w poruszaniu się i to niezależnie od wieku, byleby spełniała pozostałe przesłanki ustawowe w otrzymaniu dofinansowania.

W oczach wojewody problematyczny stał się również zapis stanowiący, iż

dofinansowaniem ze środków Funduszu nie może być objęte dostosowanie budynku nowo wybudowanego lub będącego w trakcie prac wykończeniowych. W tym zaś przypadku ustawodawca wyraźnie wskazał, że dofinansowanie do likwidacji barier architektonicznych służy niepełnosprawnym o ile są właścicielami nieruchomości lub użytkownikami wieczystymi nieruchomości albo posiadają zgodę właściciela lokalu lub budynku mieszkalnego, w którym stale zamieszkują.

Kwestia czasu wybudowania budynku lub etapu prac wykończeniowych jest jednak obojętna z punktu widzenia przesłanek uprawniających do dofinansowania.

W odpowiedzi na skargę Zarząd Powiatu wyjaśnił, iż tworząc uchwałę dążył do sprecyzowania, by dofinansowanie udzielane było wskazanym w uchwale osobom, jednak bez kategorycznego wyłączenia innych osób niepełnosprawnych, którym to uprawnienie przysługuje. Dodał, że formułował przepisy w ten sposób, by zachować pierwszeństwo w uzyskaniu dofinansowania przez konkretne osoby, tak jak to czynią przepisy rozporządzeń dotyczących niepełnosprawnych.

Odnosząc się do dyskryminujących zapisów w zakresie likwidacji barier architektonicznych, organ wskazał, że jego działanie nie miało na celu pozbawienia prawa innych osób niepełnosprawnych, mających problem z poruszaniem się bez względu na wiek. Jego zdaniem, wyszczególnienie osobowe podyktowane było przedmiotem działalności jednostki organizacyjnej powiatu, a nie zmierzało, do samodzielnego modyfikowania ustawowego kręgu osób uprawnionych do dofinansowania.

Zarząd wytłumaczył się również z zapisu, że dofinansowaniem ze środków Funduszu nie może być objęte dostosowanie budynku nowo wybudowanego lub będącego w trakcie prac wykończeniowych. Jego zdaniem wynikało to z faktu, że sytuacja osoby uprawnionej do dofinansowania dla osób niepełnosprawnych będzie oceniana całościowo i w pierwszej kolejności pomoc powinna być przyznawana osobom o najgorszych warunkach bytowych i powodujących najwięcej uciążliwości w korzystaniu z budynku.

WSA 24 września 201 4 roku podzielił argumenty wojewody i stwierdził, iż zapisy uchwały zarządu, wchodząc w życie poważnie dyskryminowałyby prawa sporej rzeszy osób niepełnosprawnych, którym należy się dofinansowanie z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Sąd przypomniał, że zgodnie z przepisami, osoba niepełnosprawna która ma trudności w poruszaniu się, niezależnie od wieku może ubiegać się o dofinansowanie. Niezależnie zatem od stopnia niepełnosprawności czy wieku, każda osoba niepełnosprawna może ubiegać się o dofinansowanie ze środków PFRON.