Wsparcie dla Polaka wynalazcy w sporze z Cambrigde

Wsparcie szwedzkiego Królewskiego Instytutu Technologicznego oraz polskiego Narodowego Centrum Badań i Rozwoju dla wynalazcy z Kowar na Dolnym Śląsku zwiększa jego szanse na zwycięstwo w sporze z Uniwersytetem w Cambridge. Lucjan Łągiewka walczy o prawa do swego odkrycia i jeśli wygra, to Polska będzie wyłącznym dysponentem rewolucyjnej technologii, którą NCBR chce szybko skomercjalizować.

Przetwornik energii w gigantyczne zyski

Wynalazek 62-letniego Lucjana Łągiewki to energetyczny przetwornik akumulacyjno-rozpraszający (EPAR). W niewytłumaczalny z punktu widzenia fizyki sposób pochłania on energię kinetyczną i przetwarza w elektryczną. Może też wygenerować gigantyczne zyski, bo według Ministerstwa Nauki powinien znaleźć zastosowanie w przemyśle kolejowym, stoczniowym, lotniczym, górniczym i maszynowym. Albo poprawić bezpieczeństwo na drogach, gdyby montować przy nich pochłaniające energię barierki.

W Polsce przez lata odkrycie traktowano po macoszemu. Tymczasem patent prof. Malcolma Smitha z Cambridge University – oparty według Łągiewki na jego ustaleniach – stosowany jest od 2008 r. w bolidach McLarena w F1. Prof. Smith zgłosił wynalazek jako swój w 2002 r. w brytyjskim Urzędzie Patentowym, zastrzegając tzw. pierwszeństwo ze zgłoszenia.

Cztery lata wcześniej polskie stacje telewizyjne pokazywały pierwszy crash test z zastosowaniem wynalazku Łągiewki. Jego syn Przemysław, rozpędziwszy do 50 km/h małego fiata ze specjalnym zderzakiem, uderzył w przeszkodę. Maluch nie miał nawet zadraśnięcia na karoserii.

– Test demonstrował działanie tych samych elementów, który potem zgłosił naukowiec z Cambridge – podkreśla Przemysław Łągiewka, od 2009 r. menedżer swego ojca wynalazcy.

W 1995 i 1996 r. Łągiewka chciał opatentować wynalazek. Zgłoszenia opublikowano, ale patenty odrzucono ze względu na nieprawidłowości w opisie.

W 2005 r. McLaren rozpoczął pierwsze testy z amortyzatorem opracowanym na podstawie koncepcji Smitha. Łągiewka nie miał o tym pojęcia. Jego największym zmartwieniem był fakt, że w Polsce właśnie zlikwidowano Wojskowe Służby Informacyjne i wynalazca stracił nadzieję, że odzyska zarekwirowaną mu dokumentację, prototypy, które WSI uznały za istotne dla obronności. – Po rozwiązaniu WSI dokumentacja po prostu zaginęła. Zaczęliśmy kontynuować badania za granicą – wspomina Przemysław Łągiewka, który w 2009 r. stworzył Centrum Badawczo-Rozwojowe EPAR popularyzujące odkrycia ojca.

Niespodziewanie pojawiła się jednak konieczność udowodnienia, że konstrukcja przetwarzająca energię to dzieło Łągiewki. – W 2010 r. dowiedzieliśmy się przypadkowo, że naukowiec z Cambridge opatentował wynalazek w USA, a potem w Japonii i Europejskim Urzędzie Patentowym – mówi syn odkrywcy.

Być może dwóch naukowców wpadło na ten sam pomysł niezależnie od siebie? – Rozwiązanie z Cambridge jest tożsame z naszymi pierwotnymi prototypami, a opracowujący je zespół znajduje się w miejscu, w którym my byliśmy przed dziesięcioma laty – mówi Łągiewka. Dwukrotnie zwracał na to uwagę Smithowi, sugerując, że powinien przyznać się co najmniej do inspiracji polskimi rozwiązaniami. Prawnicy Anglika odpisali, że ponieważ rozwiązania Łągiewki nie otrzymały ochrony patentowej, sprawę uznają za zamkniętą.

Rozstrzygnięcie za rok

W czerwcu przed Europejskim Urzędem Patentowym pełnomocnicy Łągiewki złożyli sprzeciw wobec ochrony patentowej wynalazku prof. Smitha.

Według prawników z kancelarii Europejskiego Prawa Patentowego reprezentujących Polaka przepisy są po jego stronie. – Urząd będzie badał zbieżność rozwiązań, a fakt, że to należące do skarżącego nie było objęte ochroną patentową, nie ma znaczenia – mówią. Tłumaczenia prof. Smitha, że nie miał pojęcia o wynalazku Łągiewki, też są bez znaczenia. Liczy się fakt, że takie rozwiązanie techniczne opublikowano wcześniej gdziekolwiek. Sedno sprawy to ustalenie, czy oba wynalazki są identyczne i cofnięcie ochrony patentowej. – To częste przypadki – twierdzą prawnicy. – W 2010 r. na ok. 60 tys. patentów było ok. 3 tys. sprzeciwów. I tylko jedną trzecią z nich oddalono.