Nie ma odsetek od kosztów procesu

Odsetki od zasądzonego przez sąd zwrotu kosztów procesu się nie należą

Publikacja: 06.06.2011 04:45

Nie ma odsetek od kosztów procesu

Foto: Fotorzepa, Radek Pasterski RP Radek Pasterski

W razie opóźnienia dłużnika z zapłatą kosztów procesu nie można dochodzić w odrębnym procesie odsetek.

To konkluzja uchwały Sądu Najwyższego (sygnatura akt: III CZP 16/11)

, który nie zmienił swego tradycyjnego stanowiska w tym względzie, mimo wielu artykułów prawniczych, które wskazywały liczne argumenty przeciw temu stanowisku,będącemu wyjątkiem w stosunkach cywilnych.

Zasadą jest bowiem, a stanowi o tym art. 481 kodeksu cywilnego, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia (jeśli stopa odsetek nie była z góry oznaczona np. w umowie, to odsetek ustawowych).

Zasądzone koszty procesu to świadczenie pieniężne. Zwykle uzyskuje je wygrywający proces i mają mu one zrefundować takie wydatki na proces

, jak wpis od pozwu, ale też np. wynagrodzenie biegłego, a także uzasadnione (bo nie wszystkie) wydatki na adwokata (radcę prawnego). Zasądzane są one niemal w każdej sprawie sądowej i nieraz jest to znaczna kwota.

W sprawie o wstrzymanie egzekucji między Teresą D. a spółką H&L z Lubelszczyzny sąd I instancji zniósł między stronami koszty, ale Sąd Apelacyjny w Warszawie zasądził na rzecz spółki prawomocnie od Teresy D. 23,1 tys. zł. tytułem zwrotu kosztów procesu. Mimo wezwania nie uregulowała ona długu, między stronami zawisła więc kolejna sprawa tym razem o zapłatę odsetek (ustawowych) od tych nieuiszczonych kosztów.

Sąd Rejonowy we Włodawie oddalił ten pozew, powołując się na uchwałę SN z 31 stycznia 1996 r. (sygn. III CZP 1/96), że orzeczenie o kosztach procesu w ramach danej sprawy jest ostateczne i art. 481 § 1 k.c. nie ma zastosowania do takiego długu. W uzasadnieniu tamtej uchwały SN napisał, że orzeczenie o kosztach ma charakter konstytutywny i jego celem jest kompleksowe i ostateczne rozstrzygnięcie o tych kosztach. Dlatego strony procesu muszą najpóźniej przed zamknięciem rozprawy (bezpośrednio poprzedzającej orzeczenie) zgłosić roszczenie o zwrot kosztów. Inaczej ono wygasa.

Gdyby ustawodawca zamierzał nałożyć na dłużnika obowiązek płacenia odsetek od zasądzonych kosztów, to dałby temu wyraz, a tego nie uczynił – konkludował SR.

Sąd Okręgowy w Lublinie nie miał tej pewności. Skłaniał się ku przeciwnemu stanowisku i choć pozwana była temu przeciwna, postanowił zagadnienie przekazać SN.

W uzasadnieniu pytania prawnego SO przytoczył wiele publikacji prawniczych, które dość regularnie prezentują odmienne stanowisko. Oto niektóre argumenty: zasadą jest, że odsetki należą się wierzycielowi od każdego świadczenia pieniężnego niezależnie od tego, jakie jest jego źródło, zatem fakt, że chodzi o koszty procesu, nie powinien mieć znaczenia. Koszty sądowe tak samo jak inne zobowiązania powinny podlegać waloryzacji; nie można ignorować inflacji, zbyt duże opóźnienie w zapłacie może narazić wierzyciela na znaczne straty, a nawet bankructwo.

SN nie przychylił się jednak do tych argumentów. Artykuł 481 k.c. nie ma zastosowania do świadczeń pieniężnych zasądzanych prawomocnym orzeczeniem o kosztach procesu – brzmi uchwała.

Uzasadnienie pisemne będzie mniej więcej za miesiąc.

sygnatura akt: III CZP 16/11

Czytaj też:

 

Nasze poradniki prawne:

Prawo dla Ciebie
Kiedy policja może zaglądać do telefonu obywatela? Trzeba skończyć z oględzinami
Praca, Emerytury i renty
Nowe terminy wypłat 800 plus w maju 2025. Zmiany w harmonogramie
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Aplikacje i egzaminy
Egzaminy prawnicze 2025 - znamy większość wyników. Zdający nie zawiedli
Prawo w Polsce
Od 1 maja rusza nowy program bezpłatnych badań. Jak z niego skorzystać?
Materiał Promocyjny
Lenovo i Motorola dalej rosną na polskim rynku