Pieniądze przyzna referendarz sądowy

Od 12 czerwca tego roku osoby pokrzywdzone w wyniku przestępstwa mogą dostać od państwa szybką pomoc finansową. Pieniądze – maksymalnie do 12 tys. zł – mają pomóc przetrwać najgorszy czas. Taka możliwość dotyczy jednak tylko tych, którzy ucierpieli po 1 lipca 2005 r.

Zanim jednak finansowe wsparcie trafi na konto potrzebującego, on sam musi spełnić wiele warunków. Ubiegając się o taką pomoc, musi też pamiętać o kilku podstawowych zasadach.

[srodtytul]Cierpienie w Polsce[/srodtytul]

Ochroną kompensacyjną objęte są ofiary wszystkich przestępstw – zarówno umyślnych, jak i nieumyślnych. Warunkiem jej otrzymania jest to, by do zdarzenia doszło w Polsce, a ucierpiał w nim obywatel polski lub innego państwa Unii Europejskiej. Kompensatę przyznaje się jedynie wówczas, gdy uprawniony nie może uzyskać pieniędzy od sprawcy lub sprawców przestępstwa, z tytułu ubezpieczenia czy od pomocy społecznej – niezależnie od tego, czy sprawca (sprawcy) został wykryty, oskarżony lub skazany. Gdy część pieniędzy uzyskał, kompensata jest odpowiednio niższa.

W sprawach o przyznanie kompensaty orzeka sąd rejonowy. Właściwy jest ten, w rejonie którego mieszka osoba uprawniona. W razie wątpliwości, o który konkretnie chodzi, sprawą zajmie się sąd, w okręgu którego popełniono przestępstwo.

Kiedy i jego ustalenie jest niemożliwe, sprawa trafi do Sądu Rejonowego Warszawa-Śródmieście. Całe postępowanie toczyć się zaś będzie w trybie nieprocesowym. Rozstrzygają w nim nie sędziowie, lecz referendarze. Jeśli nie zgodzimy się z decyzją, możemy się na nią poskarżyć do sądu. I na tym już możliwości się kończą.

W sprawach o przyznanie kompensaty skarga kasacyjna nie przysługuje. Jeśli pieniądze zostaną przyznane, wypłaci je sąd rejonowy, który sprawą się zajmował. Ma na to miesiąc od uprawomocnienia się orzeczenia. [b]Pieniądze dla ofiar wykłada budżet państwa, który potem może je ściągnąć od sprawcy czy sprawców. Ci ponoszą odpowiedzialność solidarną z tytułu roszczenia zwrotnego.[/b]

Aby otrzymać gotówkę, trzeba złożyć wniosek. Jego autorem może być osoba uprawniona lub prokurator.

[srodtytul]Oddasz, kiedy trzeba[/srodtytul]

Może się okazać, że po jakimś czasie przyznane pieniądze trzeba będzie zwrócić. Stanie się tak wówczas, gdy postępowanie karne zostanie umorzone z powodu np. znikomej społecznej szkodliwości czynu, czy też wówczas wtedy, gdy czyn nie został popełniony albo nie ma okoliczności dostatecznie uzasadniających podejrzenie jego popełnienia.

Z przyznaną pomocą pożegnamy się także, gdy w sprawie karnej zapadnie wyrok uniewinniający, np. z tego powodu, że czyn nie był przestępstwem. Pieniądze zwraca się sądowi, który wcześniej je wypłacił. Jeśli nie zostaną zwrócone, Skarb Państwa może wystąpić z pozwem o ich zwrot.

Finansowa pomoc państwa dla ofiar przestępstw jest udzielana już od 2005 r. Wcześniej jednak – przed 12 czerwca – mogli z niej skorzystać tylko ci, którzy ucierpieli na skutek przestępstw umyślnych (np. pobicia). Teraz także kompensowane są przestępstwa nieumyślne (np. wypadek drogowy).

[ramka][b]Na co państwo da pieniądze [/b]

[b]Kompensata może być przyznana w kwocie pokrywającej wyłącznie: [/b]

? utracone zarobki lub inne środki utrzymania

? koszty związane z leczeniem i rehabilitacją (i to nie tylko koszty samych zabiegów czy lekarstw, ale także dojazdów do przychodni czy ośrodka)

? koszty pogrzebu[/ramka]

[ramka][b]Kto może złożyć wniosek[/b]

? ofiara – osoba fizyczna, która na skutek przestępstwa doznała poważnych obrażeń

? osoba najbliższa – małżonek lub osoba pozostająca z ofiarą we wspólnym pożyciu, wstępny, zstępny, pozostający w stosunku przysposobienia, jeżeli w czasie popełnienia przestępstwa pozostawali na utrzymaniu ofiary, która poniosła śmierć na skutek przestępstwa[/ramka]

[ramka][b]Komentuje Rafał Puchalski, sędzia Sądu Rejonowego w Jarosławiu[/b]

Zaletą kompensaty jest to, że na pieniądze nie trzeba zbyt długo czekać. Państwo wypłaca je ze swoich środków a potem ściąga od sprawcy czy sprawców przestępstwa. Jest to tzw. regres. Problemu nie ma kiedy sprawca jest jeden – wówczas on pokrywa całą przyznaną pokrzywdzonemu (lub jego najbliższym) kwotę i sprawa się kończy. Kiedy jest ich więcej, odpowiadają solidarnie. Tak naprawdę o tym, który z nich ile zapłaci, decyduje sytuacja finansowa każdego z nich. Komornik widząc, że jeden ze sprawców posiada dom i inne dobra a drugi jest bezrobotny i bez środków do życia ma prawo ściągnąć całą kwotę od tego zamożniejszego.[/ramka]