Reklama

Serhij Żadan: Pamiętajmy o cenie, jaką Ukraińcy płacą za naszą i waszą wolność

Jestem wdzięczny za tę nagrodę. To przypomnienie słów Giedroycia: nie będzie wolnych Polaków, Czechów, Węgrów bez wolnych Ukraińców, Białorusinów czy Litwinów - powiedział Serhij Żadan, laureat Nagrody im. Jerzego Giedroycia podczas gali.

Publikacja: 03.12.2025 22:41

Serhij Żadan

Serhij Żadan

Foto: fot. Cezary Piwowarski

Swego czasu Jerzy Giedroyc mówił: Bez Ukrainy Rosja nie będzie imperium, gdyby Rosja pokonała Ukrainę – bylibyśmy złapani przez nią za gardło.

Reklama
Reklama

Serhij Żadan: Rosja niszczy wszystko, co ukraińskie

Znaleźliśmy się w sytuacji, w której Rosja próbuje za wszelką cenę zachować swoją imperialność, właśnie poprzez pochłonięcie Ukrainy i jej unicestwienie. Rosyjski szowinizm, rewanżyzm i koncepcja ruskiego miru nie przewidują istnienia niepodległej Ukrainy, a zatem dla dzisiejszej Rosji naturalne i konieczne jest zniszczenie wszystkiego, co ukraińskie. Zniszczenie Ukrainy jako takiej. Poza tym trzeba stwierdzić oczywistość: to dotyczy nie tylko Ukrainy. Rosja postrzega jako potencjalnego wroga całą Europę Środkową i Zachodnią.

Dobrze by było, gdyby to nieodwracalne i realne zagrożenie ze strony rosyjskiego imperializmu czuli nie tylko mieszkańcy państw bałtyckich, którzy widzą rosyjskich wojskowych na swoich granicach, lecz także Polacy, którzy mają między sobą a rosyjskimi czołgami ukraińskie wojsko, które te czołgi powstrzymuje.

Dobrze by było, aby o zagrożeniu ze strony imperium, które uczepia się konceptu przeszłości, próbując wciągnąć w tę przeszłość wszystko – pamiętały narody Europy Zachodniej, które rosyjska propaganda traktuje nie inaczej, jak potencjalne cele kolejnych ataków.

Bardzo dobrze by było, gdyby rosyjskie zagrożenie uświadamiali sobie europejscy oraz amerykańscy dyplomaci i intelektualiści, którzy bezradnie i samobójczo próbują targować się z Rosją i stawiać znak równości między agresorem a ofiarą agresji.

Reklama
Reklama

Serhij Żadan: Globalna wojna jest blisko

Dobrze by było, gdyby świat wreszcie zdjął różowe okulary i zobaczył oczywistość: wielka globalna wojna, która niszczy ustalony porządek światowy i wciąga w swoją orbitę kraje i narody, jest znacznie bliżej niżby tego chciał. Aby poczuć tę wojnę wystarczy przekroczyć granicę polsko-ukraińską.

Tam trzecia wojna światowa przestaje być metaforą i terminem z politologii. Tam wojna jest rzeczywistością już niemal 12 lat. Inna rzecz, że dzięki Ukraińcom Europejczycy mają luksus tej wojny nie dostrzegać. Ale na ile etyczne jest takie odrzucanie rzeczywistości?

Tak się złożyło, że wszystkie wspaniałe humanistyczne koncepcje, które podsumowały XX wiek i miały służyć ludzkości jako bezpieczniki, okazały się bezsilne wobec starego banalnego zła.

Okazało się, że natura zła w XXI wieku w żaden sposób się nie przetransformowała, nie zmieniła się, nie uległa żadnemu przepracowaniu. Zło jest wciąż tak samo proste, prymitywne i niestety skuteczne. Tak samo, jak sto lat temu, korzysta z ludzkiej nieodpowiedzialności, nieświadomości, chciwości, samouwielbienia i egoizmu. A także z ludzkiej próżności i łatwowierności. Zło nie tylko przeraża - bardzo często przyciąga albo przynajmniej hipnotyzuje. Zmuszając przyzwoitych ludzi do przyjęcia zła jako czegoś, czego nie da się uniknąć.

Serhij Żadan: Potrzebujemy waszej solidarności

Kiedy ta wojna się zakończy, a na pewno się zakończy, będziemy mieli wszyscy, mam nadzieję, możliwość przeanalizować wszystkiego, co nam się przydarzyło i udzielimy sobie odpowiedzi na pytanie, dlaczego zło ma taką zdolność do samoodtwarzania, a także co mamy robić, aby w przyszłości nie dawać złu żadnych szans. Ale to będzie przyszłość. Dziś w Ukrainie trwa wojna.

Dziś Ukraińcy własnymi ciałami, bez żadnych metafor i eufemizmów, walczą o granicę wolnej, zjednoczonej Europy, tego, co mieści się w pojęciu wolności, godności, człowieczeństwa. Jest dla nas niezwykle ważne czuć wsparcie świata. Czuć, że nie jesteśmy sami w przeciwstawieniu się złu. Czuć Waszą solidarność.

Reklama
Reklama

Jestem wam szczerze wdzięczny za tę nagrodę. Dla mnie jest to przypomnienie słów Giedroycia, który zauważył, że nie będzie naprawdę wolnych Polaków, Czechów, Węgrów bez wolnych Ukraińców, Białorusinów czy Litwinów. To ważne i wciąż aktualne.

Pamiętajmy o współzależności i wzajemnym powiązaniu naszej wolności. Pamiętajmy o cenie, jaką dziś Ukraińcy płacą za wolność. Za naszą i waszą wolność!

Policja
Nietykalna sierżant „Doris”. Drugie życie tajnej policjantki
Kraj
List prezydenta Karola Nawrockiego z okazji wręczenia Nagrody im. Giedroycia
Kraj
Krzysztof Pomian: W sprawie Ukrainy Giedroyc okazał się prorokiem
Kraj
Serhij Żadan: Apeluję do Polaków, aby nie tracili czujności
Materiał Promocyjny
Startupy poszukiwane — dołącz do Platform startowych w Polsce Wschodniej i zyskaj nowe możliwości!
Kraj
Muzeum Chopina zamknięte na rok z powodu gruntownej modernizacji
Materiał Promocyjny
Nowa era budownictwa: roboty w służbie ludzi i środowiska
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama