Zwlekając ze sprawami spadkowymi, nie unikniesz podatku

Jeśli wcześniej podatku spadkowego nie zapłaciliśmy, termin jego przedawnienia liczy się od końca roku, w którym powstał obowiązek jego zapłaty.

Dla darowizn powstaje on z chwilą otrzymana darowizny lub zawarcia notarialnej umowy darowizny, a dla spadków – z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku albo sporządzenia przez notariusza aktu poświadczenia dziedziczenia.

Tak jest bez względu na to, czy przystąpiliśmy do załatwienia spraw spadkowych w niedługi czas po śmierci spadkodawcy, czy też zwlekaliśmy z tym przez dziesięć lub więcej lat (szczegółowo moment powstania obowiązku podatkowego w różnych przypadkach wskazany został na str. 86).

Od tego samego momentu liczy się też termin do złożenia w urzędzie skarbowym zgłoszenia warunkującego prawo do całkowitego zwolnienia z podatku dla najbliższych (na formularzu SD-Z2).

[srodtytul]Pięć lat na wydanie decyzji[/srodtytul]

Jeśli spadkobierca czy obdarowany nie złożył zeznania lub zgłoszenia warunkującego zwolnienie z podatku, choć miał taki obowiązek, to należy zdawać sobie sprawę, że urząd skarbowy na wydanie decyzji podatkowej ma ponad pięć lat.

Istotna więc dla przedawnienia możliwości jej wydania jest w przypadku spadków nie data śmierci spadkodawcy, ale data uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku lub data sporządzenia przez notariusza aktu poświadczenia dziedziczenia.

Jeśli zatem z różnych względów spadkobiercy przez dłuższy czas zwlekali z załatwieniem spraw spadkowych, na które składać się może również rozliczenie z fiskusem, odpowiednio przedłuża się również moment przedawnienia podatku spadkowego.

[b]SN w wyroku z 20 grudnia 2001 r. (sygn. III RN 154/00)[/b] uznał, że rok wydania orzeczenia o stwierdzeniu nabycia spadku wyznacza bieg terminu, w którym podatek spadkowy się przedawnia. Późniejsze inne pismo stwierdzające nabycie spadku jest bez znaczenia. Nie daje ono już fiskusowi możności wydania decyzji obciążającej podatkiem.

[srodtytul]Czas na ściągnięcie podatku[/srodtytul]

Jeszcze inną kwestią jest przedawnienie podatku, jeśli decyzja ustalająca tę daninę została już wydana. Wtedy podatek przedawnia się dopiero po upływie pięciu lat, licząc od końca roku, w którym upłynął termin jego płatności.

Podatek od spadków i darowizn jest płatny po upływie 14 dni od doręczenia decyzji urzędu skarbowego ustalającej tę daninę. Fiskus ma więc dużo czasu na jego przymusowe ściągnięcie.

Od upływu terminu płatności zaczynają narastać odsetki za zwłokę. Wcześniej nie, bez względu na to, kiedy zmarł spadkodawca, jaki czas upłynął od jego śmierci do wydania postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku. To samo dotyczy podatku od darowizny.

Zasadniczo urząd skarbowy ma wiedzę o wielu zdarzeniach powodujących powstanie obowiązku zapłaty podatku od spadków i darowizn. Sądy obowiązane są bowiem do przesyłania im m.in. odpisów postanowień o stwierdzeniu nabycia spadku oraz o stwierdzeniu zasiedzenia, a notariusze aktów poświadczeń dziedziczenia, a także odpisów aktów notarialnych, od których pobrali i odprowadzili podatek od spadków i darowizn lub podatek od czynności cywilnoprawnych.

Urzędy mają więc sygnał, że na danej osobie czy osobach może ciążyć obowiązek złożenia zeznania podatkowego i zapłaty podatku. Mogą więc podjąć kroki zmierzające do ściągnięcia tej daniny.

[ramka][b]CZYTELNICY PYTAJĄ[/b]

[srodtytul]Pięć lat od złożenia zeznania[/srodtytul]

[b]- Moja babcia zmarła w marcu 2006 r. Zapisała mi u notariusza w testamencie 34-metrowe mieszkanie. Dotychczas nie załatwiłam spraw spadkowych. Nie mam innego mieszkania. Czy jeśli uzyskam stwierdzenia nabycia spadku np. w kwietniu 2010 r., to będę mogła skorzystać z ulgi mieszkaniowej, by nie płacić od niego podatku?[/b]

Tak. Trzeba po prostu przystąpić do załatwiania spraw spadkowych, złożyć zeznanie podatkowe z oświadczeniem, że będzie pani mieszkała w spadkowym lokum przez pięć lat. Termin ten będzie się liczył w pani przypadku od daty złożenia zeznania.

Można zachować ulgę, sprzedając mieszkanie i kupując nowe, jeśli konieczna byłaby zmiana warunków mieszkaniowych, np. spadkobierczyni wyszła za mąż, przyszło na świat dziecko i mieszkanie stało się za małe.

[srodtytul]Podatek od roszczenia o zwrot[/srodtytul]

[b]- Po śmierci ojca jako spadkobierca odzyskałem nieruchomość, która została mojemu ojcu odebrana w latach 40. z naruszeniem prawa. Ojciec umarł w 2003 r. Czy mam obowiązek zapłacenia podatku spadkowego od wartości tej nieruchomości?[/b]