Ulga mieszkaniowa na 110 m: kto i pod jakimi warunkami może z niej skorzystać

Gdy nabywca nie zalicza się do zerowej grupy podatkowej lub należąc do niej nie powiadomi urzędu skarbowego o spadku, może pomimo to nie zapłacić daniny przy  nabyciu mieszkania lub domu.

Jest to tzw. ulga mieszkaniowa. Dotyczy ona nabycia własności (współwłasności) budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego albo udziału w takim prawie.

Kto i kiedy ma prawo

Nie każda jednak forma nabycia wskazanych dóbr będzie uprawniać do ulgi. Dużo zależy od tego, do której grupy podatkowej należymy. Z największych preferencji korzystają osoby z I grupy podatkowej.

W ich wypadku ulga obejmuje nabycie wymienionych dóbr w drodze:

- dziedziczenia,

- zapisu,

- dalszego zapisu,

- polecenia testamentowego,

- darowizny lub polecenia darczyńcy.

Dla osób należących do II i III  grupy podatkowej ulga ma nieco węższy zakres. Nie mogą z niej skorzystać, gdy nabyli mieszkanie czy dom (lub spółdzielcze prawo do nich) w drodze darowizny lub polecenia darczyńcy.

Ponadto osoby zaliczające się do III grupy mogą skorzystać z ulgi jedynie w przypadku sprawowania co najmniej przez dwa lata opieki nad spadkodawcą, który przed śmiercią jej wymagał. Piecza musi być formalizowana. Konieczna jest umowa, z podpisami poświadczonymi notarialnie.

Dwuletni okres liczony jest od momentu wizyty u notariusza. Nawet niebudzące wątpliwości sprawowanie opieki w  przypadku braku umowy nie czyni zadość warunkom przewidzianym przez ustawę. Potwierdził to WSA w Warszawie (sygn. III SA/Wa  830/10).

Podatek tylko od nadwyżki

Wielkość ulgi zależy od powierzchni nabytej nieruchomości. Polega ona na tym, że nie wlicza się do podstawy opodatkowania czystej wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 mkw. powierzchni użytkowej budynku lub lokalu. Gdy lokum jest większe, daninę odprowadzimy jedynie od nadwyżki ponad ten limit.

W przypadku nabycia części (udziału) budynku mieszkalnego lub lokalu albo udziału w spółdzielczym prawie do budynku mieszkalnego lub lokalu ulga przysługuje stosownie do wielkości udziału.

Jeśli dziedziczymy mieszkanie wspólnie z inną osobą, np. z siostrą, w częściach równych, mamy prawo do ulgi w wysokości jednej drugiej wartości mieszkania, nie więcej jednak niż wartość jednej drugiej całości ulgi. W przypadku dwóch osób limit będzie więc wynosił 55 mkw. na każdą z nich.

Dodatkowe warunki

Niezależnie od przynależności do określonej grupy podatkowej każdy, kto chce skorzystać z ulgi, musi spełnić dodatkowo następujące warunki:

- Nie może być właścicielem innych budynków lub lokali mieszkalnych stanowiących odrębną nieruchomość.

Jeśli ktoś ma w swoim majątku już co najmniej jedno lokum, może zachować prawo do ulgi, przenosząc jego własność na rzecz zstępnych (dzieci, wnuków, ewentualnie prawnuków), Skarbu Państwa lub gminy.

Ma na to sześć miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego.

Tak samo jak właściciele muszą postąpić nabywcy, którym przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub wynikające z przydziału spółdzielni mieszkaniowej prawo do domu jednorodzinnego lub prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym. Aby skorzystać z ulgi, należy prawa te przekazać swoim zstępnym lub spółdzielni.

- Będąc najemcą lokalu lub budynku mieszkalnego, należy rozwiązać umowę (tu także obowiązuje sześciomiesięczny termin).

- Po nabyciu lokalu trzeba w  nim zamieszkiwać na podstawie zameldowania na pobyt stały.

Zamieszkać i zameldować się trzeba w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego.

- Nie wolno zbyć nieruchomości przed upływem pięciu lat od zameldowania.

Jeśli już wcześniej mieszkaliśmy i byliśmy zameldowani w nabytej nieruchomości, termin pięcioletni liczy się od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego.

Wszystkie te warunki muszą być spełnione łącznie, a jeśli ich nie dopełnimy (np. spóźnimy się ze sprzedażą lub z zameldowaniem), bezpowrotnie tracimy prawo do ulgi. Jeżeli jednak nabyty budynek lub lokal jest zajęty przez osoby trzecie, wskazane wymogi mogą być spełnione w  okresie pięciu lat od dnia nabycia nieruchomości.

Jeśli chodzi o warunek zamieszkiwania w lokalu, są od tego wyjątki – w określonych sytuacjach, jeśli nabywca sprzedał go ze względu na konieczność zmiany warunków lub miejsca zamieszkania i uzyskane środki przeznaczył w ciągu dwóch lat na wskazane w ustawie cele mieszkaniowe, zachowuje prawo do ulgi.

Z zeznaniem do urzędu

Jeśli nabycie nieruchomości odbywa się bez pośrednictwa kancelarii notarialnej, w wyniku orzeczenia sądowego, podatnik jest zobowiązany do złożenia deklaracji (na druku SD-3) w ciągu miesiąca od powstania obowiązku podatkowego.

Zobacz cały poradnik

»

Jak zaoszczędzić na podatkach od nieruchomości