Sąd Najwyższy o rekompensatach za instalacje przesyłowe na działce

Za skutki nadzwyczajnych awarii i szkód – o ile wystąpiły – można domagać się odszkodowania.To sedno orzeczenia Sądu Najwyższego.

Służebność przesyłu: pas służebności a pas zagrożenia

W sprawie,którą zajmował się SN, na wniosek właściciela nieruchomości położonej w strefie produkcyjno-przemysłowej, sąd rejonowy ustanowił na rzecz spółki przesyłowej odpłatną i bezterminową służebność przesyłu. Miała ona polegać na korzystaniu przez ową spółkę z części działki, przez którą przebiega gazociąg średniego ciśnienia. Przedsiębiorstwo, w zamian za jednorazowe wynagrodzenie w wysokości 79 tys.zł., miało zyskać prawo do eksploatacji instalacji, jej konserwacji i usuwania awarii.

Czytaj więcej

Nieruchomości

Służebność przesyłu. Sąd Najwyższy zdecyduje o zasiedzeniu

Poszerzony skład Sądu Najwyższego ma zdecydować, czy można było zasiadywać służebność przesyłu pr...

Gazociąg wymaga corocznej kontroli (pobierania próbek powietrza na obecność metanu), zwykle przeprowadzanej z samochodu jadącego równolegle do gazociągu oraz przejścia pracownika po jego trasie. Ale awarię gazociągu mogą wywołać m.in. nielegalne i niekontrolowane prace ziemne, ewentualny porost drzew zbyt blisko gazociągu czy ogniska korozyjne w ściance gazociągu.

Sąd rejonowy wskazał cztery warianty ustanowienia służebności przesyłu o szerokości od 1 m do 4,85 m po obu stronach od osi gazociągu. Wybrał najszerszy, uznając, że zakres służebności powinien uwzględniać nie tylko faktycznie wykonywane wcześniej czynności przy gazociągu, ale też potencjalne zdarzenia.

W jego ocenie nie ma znaczenia, że awarie, których naprawa wymaga zajęcia większej części nieruchomości, zdarzają się rzadko, skoro mogą wystąpić. W konsekwencji ustalone wynagrodzenie za taką służebność obejmować ma zarówno obszar niezbędny do bieżącej eksploatacji sieci, jak i teren, który będzie zajęty przez przedsiębiorcę przesyłowego w przypadku wystąpienia awarii.

Sąd Okręgowy w Gdańsku utrzymał ten werdykt podkreślając, że choć większe awarie, jak przyznał biegły, występują rzadko, to z uwagi na bezterminowy charakter służebności, należy je uwzględnić. Mogą bowiem wystąpić na przestrzeni kilkudziesięciu lat.

Czytaj więcej

Nieruchomości

Ważny wyrok Sądu Najwyższego w sprawie służebności przesyłu

Jak długo firma przesyłowa płaci właścicielowi gruntu za dostęp do swej sieci, nie można mówić, ż...

Sąd Najwyższy o służebności przesyłu: wynagrodzenie to jedno, odszkodowanie to drugie

Spółka odwołała się kwestionując w skardze kasacyjnej do SN to, że pas eksploatacyjny służebności konieczny dla usunięcia awarii może być ustalony na podstawie hipotetycznych i wyjątkowo rzadkich zdarzeń i stanowić podstawę do ustalenia wynagrodzenia za obciążenie nieruchomości.

Sąd Najwyższy w składzie sędziowie: Władysław Pawlak, Karol Weitz i Roman Trzaskowski przychylił się do tych zarzutów. Wskazał, że zakres służebności przesyłu powinien odpowiadać specyfice firmy przesyłowej, rodzajowi i umiejscowieniu jej instalacji przesyłowych oraz działań przyszłych,mieszczących się w granicach prawidłowego gospodarowania. Nie mieszczą się w nich zaś zdarzenia nadzwyczajne, wynikające z siły wyższej lub konieczności odwrócenia grożącego niebezpieczeństwa.

W tych ekstremalnych przypadkach, w celu dokonania czynności wykraczających poza zakres ustanowionej służebności, możliwe jest zastosowanie ustawy o gospodarce nieruchomościami. Według tych regulacji właściciel nieruchomości jest obowiązany udostępnić ją m.in w celu usuwania awarii urządzeń do przesyłu gazu,a na przedsiębiorcy przesyłowym ciąży obowiązek przywrócenia nieruchomości do stanu poprzedniego, i wypłaty odszkodowanie za szkody powstałe na wskutek jego czynności – wskazał SN.

W konsekwencji Sąd Najwyższy zwrócił sprawę sądowi okręgowemu do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt II CSKP 294/23