Inteligentne oko XX wieku

500 zdjęć Henriego Cartiera-Bressona, słynnego fotografa stulecia, pokazuje paryskie Centrum Pompidou - pisze Ewa Izabela Nowak.

Aktualizacja: 26.03.2014 18:12 Publikacja: 26.03.2014 08:58

Derriere la gare saint lazare. Fot. Henri Cartier-Bresson

Derriere la gare saint lazare. Fot. Henri Cartier-Bresson

Foto: Centree Pomipdou

Red

Na wystawie są nie tylko fotografie, ale też rysunki oraz dokumenty pochodzące z rodzinnych zbiorów. Dodatkową atrakcją są fragmenty filmów Jeana Renoira z końca lat 30., w których fotograf zagrał parę drobnych ról.

Pokaz ma charakter historyczno-chronologiczny w przeciwieństwie do większości poprzednich wystaw, które proponowały wizję tematyczną. Nowością jest prezentacja głównie odbitek historycznych, a nie tych robionych współcześnie.  Wiele z nich po raz pierwszy udostępniono publicznie.

Clément Chéroux, komisarz wystawy, postanowił udowodnić, że sprowadzanie roli słynnego fotografa jedynie do stworzenia koncepcji „decydującego momentu" jest dużym uproszczeniem. W rzeczywistości Henri Cartier-Bresson, nazywany często „okiem wieku", był jednym z największych reporterów: obserwujących, interpretujących i dokumentujących na bieżąco historię XX stulecia. Obdarzony był inteligencją, która pozwalała mu na zrozumienie w krótkim czasie podstawowych mechanizmów rozgrywających się na jego oczach sytuacji.

Dzięki temu mógł sfotografować Mahatmę Gandhiego zaledwie pół godziny po zabójstwie bądź tłumy Chińczyków oblegających banki w nadziei na ocalenie części oszczędności tuż przed przejęciem władzy przez Mao Zedonga. Fotografie te opublikowane przez magazyn „Life" i wielokrotnie przedrukowywane przez inne gazety obiegły cały świat.

Cartier-Bresson (1908–2004), syn bogatej rodziny przemysłowców tekstylnych, zaczął fotografować mając 12 lat. W wieku niespełna 20 lat zaprzyjaźnił się z grupą surrealistów, a jej przedstawiciele mieli duży wpływ na jego zainteresowania w pierwszym okresie jego twórczości.

Pod wpływem André Bretona zbliżył się do idei lewicowych i zaczął fotografować przeciętnych ludzi. Zaowocowało to też podróżami do Meksyku i ZSRR, w których zrealizował wiele zdjęć podglądających banalne sytuacje. Apogeum był reportaż ze ślubu króla Jerzego VI w 1937 r., w całości złożony z fotografii tłumu nadaremnie starającego się obejrzeć fragmenty ceremonii. Fotograf nie wykonał ani jednego ujęcia przedstawiającego króla i jego małżonkę.

W drugiej połowie lat 40. porzucił fotografowanie „zwykłych ludzi" i zainteresował się reportażem dokumentalnym. W 1947 r. założył z Robertem Capą oraz Davidem Seymourem najsłynniejszą międzynarodową agencję fotograficzną Magnum.

Do początku lat 70. ubiegłego stulecia był postrzegany jako osoba, która stworzyła i określiła podstawowe zasady fotografii powojennej. Zmiana percepcji świata, która nastąpiła po wydarzeniach Maja '68, konsumpcyjna ewolucja społeczeństwa oraz rozwój fotografii kolorowej spowodowały pojawienie się postaw negujących głoszone przez niego zasady.

Pod koniec lat 70. odwrócił się od fotografii, by poświęcić się rysunkowi. Dziś więc, zgodnie ze słowami Clément Chéroux: „Cartier-Bresson nie jest modelem ani anty-modelem, lecz wielkim fotografem, który na trwałe wkroczył do historii fotografii".

Henri Cartier-Bresson, ?Centrum Pompidou w Paryżu, wystawa czynna do 9 czerwca.

Na wystawie są nie tylko fotografie, ale też rysunki oraz dokumenty pochodzące z rodzinnych zbiorów. Dodatkową atrakcją są fragmenty filmów Jeana Renoira z końca lat 30., w których fotograf zagrał parę drobnych ról.

Pokaz ma charakter historyczno-chronologiczny w przeciwieństwie do większości poprzednich wystaw, które proponowały wizję tematyczną. Nowością jest prezentacja głównie odbitek historycznych, a nie tych robionych współcześnie.  Wiele z nich po raz pierwszy udostępniono publicznie.

Pozostało 83% artykułu
Kultura
Przemo Łukasik i Łukasz Zagała odebrali w Warszawie Nagrodę Honorowa SARP 2024
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Kultura
Podcast „Komisja Kultury”: Muzeum otwarte - muzeum zamknięte, czyli trudne życie MSN
Kultura
Program kulturalny polskiej prezydencji w Radzie UE 2025
Kultura
Arcydzieła z muzeum w Kijowie po raz pierwszy w Polsce
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Kultura
Podcast „Komisja Kultury”: Seriale roku, rok seriali