„Kiedy PiS reaguje na własne afery? Tylko gdy zagrażają ich wyborcom”

Robert Telus ministrem rolnictwa i rozwoju wsi, Janusz Cieszyński ministrem cyfryzacji, Henryk Kowalczyk szefem Komitetu Ekonomicznego rządu – to kształt wielkanocnej „minirekonstrukcji” rządu.

Rolnicy kontra PiS

Zmianę na stanowisku ministra rolnictwa Prawo i Sprawiedliwość ma tłumaczyć chęcią "nowego otwarcia" z rolnikami i "wyciszenia" ich protestów, ale nie chce też obarczyć Kowalczyka całą odpowiedzialnością za konflikt ze środowiskiem. Ile ukraińskiego zboża wjechało do Polski i tu zostało, kto je sprawdzał pod kątem jakości, wymogów fitosanitarnych, i wreszcie kto na tym zarobił – rząd do dziś nie podał. Rząd próbuje już natomiast zasypać problem (i rolników) pieniędzmi. Sejmowa komisja finansów publicznych zatwierdziła właśnie pierwsze 600 mln zł na skup zboża.

Kim jest Robert Telus, nowy minister rolnictwa

Posłem PiS, przewodniczącym sejmowej Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Podkomisji stałej do spraw monitoringu Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej oraz człowiekiem Antoniego Macierewicza. - Minister Macierewicz jest krystaliczną osobą. Współpracuję z nim w okręgu, jest moim szefem okręgu - tak Telus chwalił go w 2019 roku. Podkreślał również podczas rozmowy w Polsat News zasługi Macierewicza mające na celu wyjaśnienie okoliczności katastrofy smoleńskiej. - Gdyby nie Macierewicz, dalej wierzylibyśmy w pancerną brzozę. Sprawa jest badana. Na początku całej tragedii wierzyliśmy, tzn. wielu Polaków wierzyło w pancerną brzozę, w tej chwili już nie wierzymy - tłumaczył.

Opozycja: PiS kupuje czas

Politycy opozycji, z którymi rozmawialiśmy, przekonują, że manewr PiS ma tylko taktyczny charakter, a nowy minister stoi przed piętrzącymi się i realnymi problemami na wsi. PSL (przy wsparciu innych partii opozycyjnych w Sejmie) zdążyło już złożyć nawet wniosek o wotum nieufności dla ministra Kowalczyka.

Zdaniem większości rozmówców „Rzeczpospolitej” – zarówno oficjalnie, jak i w kuluarach – dymisja, o której we wtorek jako pierwsza poinformowała Interia, to rozwiązanie, które Nowogrodzka zastosowała tymczasowo. – W ten sposób PiS kupiło sobie czas. Minister Kowalczyk nie dopilnował tego, co naprawdę miała oznaczać pomoc Ukrainie, czyli pomoc Polski w tranzycie zboża. A to zboże trafiło na nasz rynek – mówi Paulina Piechna-Więckiewicz, wiceprzewodnicząca Nowej Lewicy.

Kiedyś respiratory, dziś cyfryzacja

Janusz Cieszyński to jeden z polityków uważanych w PiS za bliskich Mateuszowi Morawieckiemu. Teraz obejmie funkcję ministra ds. cyfryzacji, którą od kilkudziesięciu miesięcy sprawował sam premier Morawiecki. – To zmiana, która ma pokazać realną sytuację. Cieszyński jest bardzo dobrze oceniany w pracy na rzecz cyfryzacji i nie tylko – mówi jeden z naszych rozmówców z klubu PiS w Sejmie.

Cyfryzacja usług publicznych – za którą nowy minister odpowiadał jako sekretarz stanu w KPRM i pełnomocnik rządu ds. cyberbezpieczeństwa – jest często wymieniana przez polityków PiS jako jedno z osiągnięć ostatnich lat. Cieszyński w przeszłości odpowiadał jako wiceminister zdrowia m.in. za program e-recept. Ale jest także mocno krytykowany przez opozycję – zwłaszcza posłów Koalicji Obywatelskiej Dariusza Jońskiego i Michała Szczerbę – za sprawę respiratorów w czasie pandemii Covid-19.

Afera z respiratorami

Ta zaś sprawa zaczęła się wiosną 2020 r., gdy na początku pandemii Ministerstwo Zdrowia zawarło ze spółką E&K z Lublina umowę na dostawę 1241 respiratorów za 44,5 mln euro – wtedy ok. 200 mln zł (co ujawniła „Gazeta Wyborcza”). Firma wcześniej nie handlowała sprzętem medycznym, a należała do Andrzeja I. w przeszłości zamieszanego w nielegalny handel bronią, za co trafił na czarną listę ONZ. Resort przepłacił za sprzęt, a w dodatku, nie czekając, aż biznesmen go dostarczy, wypłacił mu 35 mln euro (154 mln zł) zaliczki. Finalnie E&K dostarczyła zaledwie 200 sztuk respiratorów, i to do użytku poza obszarem Unii Europejskiej, bez gwarancji producenta Bellavista. Resort (latem 2020 r.) zerwał umowę, ale dotąd nie odzyskał wszystkich środków.

Janusz Cieszyński, który podpisał umowę nie poniesie za to konsekwencji. Warszawska prokuratura w 2021 r. umorzyła śledztwo w sprawie przekroczenia uprawnień i niedopełnienia obowiązków przez funkcjonariuszy publicznych w związku z zakupem respiratorów. Bo uznała, że procedura zakupu była zgodna z ustawą dotyczącą zwalczania epidemii koronawirusa i zaleceniami Komisji Europejskiej. A w chwili zawierania umowy „nie istniały żadne okoliczności podważające zaufanie do oferenta”.

– Nominacja dla jednego z najbliższych ludzi premiera to jednocześnie sygnał pokazujący cierpliwość i zaangażowanie Cieszyńskiego, jak i jasna deklaracja dotycząca pozycji samego Morawieckiego – komentuje jeden z naszych informatorów. Jak brzmi oficjalna interpretacja wydarzeń? – Premier Mateusz Morawiecki docenił pracę Janusza Cieszyńskiego w zakresie cyfryzacji i zdecydował, aby już samodzielnie pokierował tymi sprawami w dalszym zakresie – powiedział w czwartek rzecznik rządu Piotr Müller.