Polski problem z więzieniami CIA

Trybunał w Strasburgu domaga się dokumentów w sprawie więzień. Polscy politycy są przeciwni ich przekazywaniu

Aktualizacja: 18.07.2012 01:53 Publikacja: 18.07.2012 01:52

Europejski Trybunał Praw Człowieka oficjalnie zwrócił się o wyjaśnienia w sprawie więzień CIA w Polsce po skardze złożonej przez Saudyjczyka Abd al Rahima al Nashiriego. Twierdzi on, że był przetrzymywany i torturowany przez CIA w naszym kraju. Dziś przebywa w Guantanamo, a przed specjalną komisją wojskową trwa jego proces. Grozi mu kara śmierci m.in. za udział w ataku na amerykański statek USS „Cole" w Jemenie w 2000 roku.

Skargę przeciwko Polsce wniósł do Strasburga w maju 2011 r. Domaga się uznania, że Polska złamała konwencję praw człowieka gwarantującą ochronę życia i wolności. Żali się też na przewlekłość polskiego śledztwa w sprawie więzień CIA. W 2010 r. przyznano mu status pokrzywdzonego. To ściśle tajne postępowanie prowadzone jest od 2008 r. W 2012 r. przeniesiono je z prokuratury w Warszawie do Krakowa. Na początku 2011 r. Saudyjczyk – poprzez pełnomocnika – wysłał nawet list do premiera Donalda Tuska. Poprosił go o poparcie wniosków polskiej prokuratury do rządu USA. Chodzi o pomoc w wyjaśnieniu przypadków rzekomego stosowania w Polsce tortur.

Skargę przeciw Polsce do Strasburga rozważa też Palestyńczyk Abu Zubaydah. Palestyńczyk poskarżył się już w Europejskim Trybunale Praw Człowieka na Litwę, gdzie miał być przetrzymywany od 2005 r.

Więzienie CIA miało istnieć w Ośrodku Szkolenia Agencji Wywiadu w Starych Kiejkutach na Mazurach od grudnia 2002 r. do września 2003 r. Wskazują na to dane o trasach i lądowaniach amerykańskich samolotów wojskowych na lotnisku w Szymanach uzyskane przez Helsińską Fundację od Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej i Straży Granicznej. Mówi o tym też raport inspektora generalnego CIA.

Polscy politycy konsekwentnie zaprzeczają istnieniu więzienia. Prokuratura postawiła już jednak w tej sprawie zarzuty Zbigniewowi Siemiątkowskiemu, byłemu szefowi Agencji Wywiadu. Chodzi o przekroczenie uprawnień, bezprawne pozbawienie wolności oraz stosowanie tortur wobec jeńców – wynika z doniesień mediów.

Czy zatem Siemiątkowski i ówczesny premier Leszek Miller mogą zostać przesłuchani jako świadkowie w Strasburgu?

– Rzeczywiście istnieje możliwość przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego. Grupa sędziów może zostać nawet wysłana do Polski, by przesłuchać świadków – potwierdza prof. Ireneusz Kamiński z Instytutu Nauk Prawnych PAN. Na taki krok zdecydował się Trybunał np. w sprawach czeczeńskich przeciwko Rosji. Jego zdaniem także w tym wypadku takie postępowanie jest możliwe.

Politycy sceptycznie podchodzą do współpracy z Trybunałem. – Polska wszczęła prokuratorskie śledztwo. To dowodzi, że nie zależy nam na tym, by całą sprawę zamieść pod dywan – mówi „Rz" europoseł Platformy Paweł Zalewski. – Jednak ewentualne dokumenty można będzie do Strasburga przekazać dopiero po zakończeniu polskiego śledztwa – dodaje.

Z kolei europoseł PiS Konrad Szymański podkreśla, że nie można porównywać sprawy więzień CIA do postępowania katyńskiego. – To są zupełnie inne sprawy. Rosja nie jest w żaden sposób zagrożona ujawnieniem dokumentów z katyńskiego śledztwa. Natomiast Trybunał nie może żądać od Polski ujawnienia informacji, które mogą zagrozić bezpieczeństwu państwa. A tak jest w tym przypadku – dodaje i podkreśla, że Polska nie powinna przekazywać Strasburgowi dokumentów w tej sprawie.

masz pytanie, wyślij e-mail do autorów e.losinska@rp.pl j.strozyk@rp.pl

Kraj
Były dyrektor Muzeum Historii Polski nagrodzony
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Kraj
Podcast Pałac Prezydencki: "Prezydenta wybierze internet". Rozmowa z szefem sztabu Mentzena
Kraj
Gala Nagrody „Rzeczpospolitej” im. J. Giedroycia w Pałacu Rzeczpospolitej
Kraj
Strategie ochrony rynku w obliczu globalnych wydarzeń – zapraszamy na webinar!
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Kraj
Podcast „Pałac Prezydencki”: Co zdefiniuje kampanię prezydencką? Nie tylko bezpieczeństwo