Abp Celestino Migliore – nuncjusz ds. trudnych

Abp Celestino Migliore, nowy nuncjusz apostolski w Polsce, to fachowiec od spraw trudnych i bardzo trudnych. Wybitny watykański dyplomata z 30-letnim stażem. Ale w środowiskach liberalnych kojarzony jest jedynie z wystąpieniami w kwestiach bioetyki i rodziny, którymi naraził się na ostrą, nierzadko personalną krytykę.

[srodtytul]Polskiego uczył się wieczorami [/srodtytul]

Dzisiejszy arcybiskup Migliore pierwszy raz przyleciał do Polski 30 października 1989 r. na kilka tygodni przed przyjazdem pierwszego po wojnie nuncjusza apostolskiego abp Józefa Kowalczyka.

Zadaniem tego 37-letniego wówczas włoskiego księdza z 12-letnim stażem w placówkach Watykanu w Angoli, USA i w Egipcie oraz z tytułem doktora prawa kanonicznego i dyplomem Papieskiej Akademii Kościelnej było w Polsce przejęcie w imieniu Stolicy Apostolskiej budynku dawnej nuncjatury w alei Szucha. Dwa dni później, w dzień Wszystkich Świętych, chodził już po warszawskich cmentarzach. – Jeden z pracowników MSZ poradził mu, że jeżeli chce poznać polskiego ducha, powinien pójść 1 listopada na cmentarz. Opowiadał mi potem, że z zainteresowaniem oglądał nekropolie odzwierciedlające jeden z najbardziej charakterystycznych elementów tradycji chrześcijańskiej w Polsce – wspomina biskup płocki Piotr Libera, który przez dwa i pół roku pracował z ks. Migliorem w warszawskiej nuncjaturze.

– Interesowała go Polska, nasza historia i kultura, a zwłaszcza Kościół. Jako dyplomata watykański uważał, że dobre poznanie kraju, do którego jest się posłanym, to ważna część jego misji – dodaje bp Libera.

Podobnie traktował naukę polskiego. – Kilka tygodni wcześniej przyjechał z nuncjatury apostolskiej w Kairze. Zapytałem go: Celestino, jak odbierasz język polski? Odpowiedział mi z uśmiechem: "Myślę, że arabski jest łatwiejszy" – wspomina bp Libera. – Z podziwem patrzyłem, jak z pasją i determinacją uczy się polskiego, tym bardziej że przy ogromie bieżących spraw robił to często bardzo późnym wieczorem. W niedługim czasie mógł już odprawiać mszę po polsku, mówić homilie, poprowadzić rozmowę w języku polskim, wzbogacając szybko słownictwo.

W Polsce ks. Migliore spędził dwa i pół roku. Uczestniczył w pierwszej fazie prac nad konkordatem, przygotowywał pielgrzymkę Jana Pawła II w 1991 r. Pracował też nad reformą administracyjną Kościoła w 1992 r., za co pięć lat później otrzymał tytuł honorowego kanonika kapituły katedralnej w Katowicach.

Od wyjazdu z Polski w kwietniu 1992 r. był tu jeszcze cztery, może pięć razy, spędzając zwykle nie dłużej niż tydzień.

– Nie stracił kontaktu z Polską – podkreśla bp Tadeusz Pieronek. –W 2001 r. gościł na konferencji o roli Kościoła w integracji europejskiej. Kilka miesięcy temu przyjął zaproszenie na kolejną, wrześniową konferencję. W marcu mówił mi, że będzie musiał otrzymać pozwolenie Watykanu na opuszczenie placówki. Teraz już nie będzie mu ono potrzebne – dodaje.

Kiedyś bp Pieronek odwiedził ks. Migliorego w Watykanie. Był mile zaskoczony, gdy okazało się, że kucharka jest z Polski i serwuje dania włosko-polskie.

[srodtytul] Orędownik solidarności [/srodtytul]

Po trzech latach reprezentowania Watykanu przy Radzie Europy w Strasburgu w 1995 r. wrócił do Sekretariatu Stanu. Jan Paweł II powierzył mu funkcję podsekretarza Sekcji ds. Kontaktów z Państwami, czyli w języku świeckim wiceministra spraw zagranicznych.

Zajmował się trudną sprawą kontaktów z państwami Azji, które nie nawiązały stosunków dyplomatycznych ze Stolicą Apostolską: Chinami, Wietnamem i Koreą Północną. W tym ostatnim odizolowanym kraju, był sześć razy. Tę pracę ułatwiały mu pewnie jego cechy charakteru.

– Jest człowiekiem konkretnym, prosty, ma umiejętność szybkiego analizowania problemu i syntetycznego przedstawiania go. Także łatwość nawiązywania kontaktów – mówi bp Libera. – Jest odporny psychicznie i fizycznie. A przynajmniej taki był, gdy pracowaliśmy 20 lat temu.

O realizmie i twardym stąpaniu po ziemi nowego nuncjusza mówi także bp Pieronek. Obaj biskupi przypuszczają, że wiąże się to z miejscem urodzenia: Cuneo w Piemoncie, w pobliżu Alp. Jego mieszkańcy uchodzą za ludzi konkretnych i praktycznych.

Odporność fizyczna to pewnie też kwestia zamiłowania do sportu. W czasach polskich biegał, grał w tenisa, squasha, jeździł na nartach. Gdy 2001 r. odwiedził Kraków, bez zadyszki wszedł na wieżę kościoła Mariackiego.

Odporność psychiczna przydała mu się, gdy w 2002 r. Jan Paweł II powierzył mu jedno z najważniejszych stanowisk watykańskiej dyplomacji: nuncjusza, stałego obserwatora przy ONZ w Nowym Jorku (otrzymał też tytuł arcybiskupa). Na tym forum abp Migliore odważnie reprezentował opinie Stolicy Apostolskiej na temat wielkich problemów świata. Przypominał mocarstwom nuklearnym krytykującym podobne ambicje Iranu i Korei Północnej, że same powinny dać przykład, redukując własne arsenały. Krytykował prawo weta stałych członków Rady Bezpieczeństwa ONZ, które w wielu sytuacjach skazuje organizację na inercję.

Gdy USA zdecydowały się na budowę muru na granicy z Meksykiem, na uniwersytecie w Pittsburghu powiedział, że ci, którzy uciekają od dyktatury biedy, powinni być tak samo traktowani jak uciekinierzy z dyktatorskich reżi - mów podczas zimnej wojny. Wielokrotnie podkreślał, że Stolica Apostolska, inaczej niż inne państwa, nie musi bronić interesów politycznych, społecznych i ekonomicznych swoich obywateli, co pozwala jej proponować rozwiązania wolne od nacisków. "Zglobalizujmy solidarność" – to hasło uznał za przewodnie watykańskiej dyplomacji w dziele współżycia społeczeństw i narodów.

[srodtytul]"Homofob" i "wróg postępu" [/srodtytul]

Jednak ani te wystąpienia, ani apele o solidarność z uciskanymi czy położenie kresu prześladowaniom religijnym nie zapewniły abp. Miglioremu światowego rozgłosu. Stało się to dopiero w 2008 r., gdy w wywiadzie dla francuskich mediów zapowiedział, że Watykan nie podpisze rezolucji wzywającej do depenalizacji homoseksualizmu.

Arcybiskup wyjaśniał, że Kościół zachęca do unikania jakiejkolwiek dyskryminacji i opowiada się za ochroną godności każdego człowieka. Jednak ta inicjatywa "żąda od państw i organizacji międzynarodowych wprowadzenia nowych kategorii osób chronionych przed dyskryminacją, nie licząc się z tym, że w ten sposób dojdzie do nowych przejawów dyskryminacji". Wyraził obawę, że w tej sytuacji "państwa, które nie zalegalizują związku dwóch osób tej samej płci, zostaną postawione pod pręgierzem i będą poddawane naciskom".

Został oskarżony o popieranie istniejącej w Iranie kary śmierci za akty homoseksualne. We włoskich środowiskach liberalnych, zwłaszcza gejowskich, abp Migliore (po włosku znaczy Najlepszy) doczekał się przezwiska Peggiore (Najgorszy).