Wcisnąć seniorowi to, czego nie potrzebuje - o misselingu w usługach finansowych

Seniorzy są aktywną grupą korzystającą z usług finansowych. Od nich napływa też wiele pytań do Rzecznika Finansowego i próśb o podjęcie interwencji lub postępowania polubownego.

– Trafiają do nas zapytania i wnioski w sprawach, które pokazują, że przedstawiciele instytucji finansowych nadużywają zaufania, jakim darzą je osoby starsze. Widać to na przykładach spraw, w których sprzedawcy nakłaniają do skorzystania z ofert inwestycyjnych. Seniorzy mylnie przyjmują ich działania jako doradztwo inwestycyjne prowadzone w ich interesie. Niestety po pewnym czasie okazuje się, że zaoferowany im produkt nie odpowiada ich potrzebom. Stąd między innymi zwracamy uwagę na problem misselingu – mówi dr hab. Mariusz Jerzy Golecki, rzecznik finansowy.

Test odpowiedniości na starcie

Zwraca uwagę, że szczególne znaczenie w przypadku seniorów ma przeprowadzenie testu odpowiedniości usługi przed podjęciem przez klienta decyzji inwestycyjnej. Chodzi o ankietę z pytaniami, której celem jest ustalenie poziomu wiedzy o inwestowaniu w instrumenty finansowe, doświadczenia inwestycyjnego, sytuacji finansowej oraz celów inwestycyjnych klienta. Oferowany produkt powinien być dostosowany do wiedzy, doświadczenia i sytuacji finansowej klienta.

– Nie należy tego testu uzupełniać przy pomocy pracownika banku. Żeby wynik był wiarygodny, należy to zrobić samodzielnie. Nie należy również ulegać namowom i zaznaczać, że nie chcemy uzupełniać takiego dokumentu. W razie sporu może to utrudnić dochodzenie roszczeń – przestrzega Marta Obroślak z biura Rzecznika Finansowego.

Czytaj też: Rzecznik finansowy w imieniu klienta Idea Banku złożył pozew o tzw. misselling

Rzecznik Finansowy podkreśla, że nieuczciwe proponowanie i oferowanie przez Bank seniorowi produktu, na skutek czego ten nabywa produkt nieodpowiadający jego potrzebom, jest zakazane jako nieuczciwa praktyka rynkowa wprowadzająca w błąd lub jako nieuczciwa agresywna praktyka rynkowa.

Dodaje, że jeśli senior czuje się pokrzywdzony działaniem pracownika banku, ubezpieczyciela czy innego podmiotu rynku finansowego powinien w reklamacji dokładnie opisać jego zachowanie, co i jak mówił, w jaki sposób oferował mu określony produkt.

– To ważne dla samego podmiotu rynku finansowego, który na podstawie skarg klientów może wyciągać konsekwencje wobec pracownika. Jeśli z jakiegoś powodu podmiot akceptuje takie działania i skargi stają się powtarzalne, to takie informacje mogą być istotne przy podejmowaniu działań przez Rzecznika Finansowego – mówi Marta Obroślak.

Pożyczka bez potrzeby

Problemy zgłaszane przez seniorów dotyczą też kredytów i pożyczek. Zdarza się, że po przemyśleniu decyzji, seniorzy chcą się wycofać z decyzji o zaciągnięciu zobowiązań. I to jest temat wielu odpowiedzi na pytania najczęściej zadawane Rzecznikowi Finansowemu.

Jedno z pytań dotyczyło klientki, która zawarła niekorzystną dla siebie umowę kredytu konsumenckiego i aktualnie chciałaby ją rozwiązać, ale nie wie co ma zrobić.

Rzecznik przypomina, że w takich sytuacjach należy zastosować przepisy ustawy o kredycie konsumenckim z dnia 12 maja 2011 r. Kredytem konsumenckim, co do zasady, jest kredyt do kwoty 255?550 zł (z wyłączeniem m.in. kredytów hipotecznych).

Ustawa o kredycie konsumenckim w art. 53 gwarantuje kredytobiorcy prawo do odstąpienia od umowy. Termin na odstąpienie wynosi 14 dni. Kredytodawca ma obowiązek dołączyć do umowy kredytu wzór odstąpienia od umowy, który ma ułatwić kredytobiorcy ewentualne złożenie takiego oświadczenia. Termin do złożenia oświadczenia jest zachowany, jeśli przed jego upływem kredytobiorca złoży oświadczenie kredytodawcy, także wysyłając je za pośrednictwem poczty.

Złożenie przez kredytobiorcę oświadczenia o odstąpieniu od umowy skutkuje obowiązkiem zwrotu całości kwoty udzielonego kredytu oraz uiszczenia wszystkich odsetek naliczonych w okresie, kiedy to kredytobiorca korzystał ze środków pochodzących z kredytu (od dnia wypłaty kredytu do dnia spłaty kredytu). Kredytobiorca?ma 30 dni od dnia złożenia oświadczenia na wykonanie tych obowiązków.?Kredytodawca może również domagać się od kredytobiorcy zwrotu niektórych poniesionych kosztów, takich jak chociażby opłaty notarialne.

Spłata wcześniej daje częściowy zwrot opłat

Można również spłacić zaciągnięty kredyt wcześniej niż wynika to z umowy. Rzecznik Finansowy otrzymał wniosek o podjęcie interwencji wobec banku, który odmówił klientce zwrotu części prowizji, mimo że klientka dokonała wcześniejszej całkowitej spłaty kredytu konsumenckiego.

- Kwestię zwrotu części kosztów w związku z przedterminową spłatą kredytu konsumenckiego art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim. Przepis ten mówi o tym, że w przypadku spłaty całości kredytu przed terminem określonym w umowie, całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o te koszty, które dotyczą okresu, o?który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą - przypomina Rzecznik.

Definicja całkowitego kosztu kredytu obejmuje wszelkie koszty, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, w szczególności: odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże jeżeli są znane kredytodawcy oraz koszty usług dodatkowych w przypadku gdy ich poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu – z wyjątkiem kosztów opłat notarialnych ponoszonych przez konsumenta.

Obniżenie kosztów ma charakter proporcjonalny w tym sensie, że odnosi się do okresu od dnia faktycznej spłaty do dnia ostatecznej spłaty określonej w umowie. Obniżce podlegają więc nie tylko odsetki, ale również wszelkie pozostałe koszty, mieszczące się w definicji całkowitego kosztu kredytu.

Konsumenci