Rzeczpospolita
Prawo

Zakazane klauzule w umowach konsumenckich

Aktualizacja: 10.01.2011 03:43 Publikacja: 10.01.2011 00:20

Michał Kołtuniak

[b]Jesteśmy firmą oferującą usługi szerokiemu kręgowi odbiorców. Kierujemy je zarówno do innych przedsiębiorców, jak i osób fizycznych.

W naszych umowach stosujemy zapis, zgodnie z którym wszelka korespondencja jest wysyłana na adres ostatnio wskazany przez konsumenta i traktowana jako skutecznie doręczona, jeżeli wcześniej nie powiadomi nas o zmianie tego adresu. Czy taki zapis jest zgodny z prawem?[/b] – pyta czytelnik.

Zacznijmy od tego, że zgodnie z art. 384 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=EB7657D2E4F13D23BD2B2012C1E38B10?id=70928]kodeksu cywilnego (DzU z 1964 r. nr 16, poz. 93 ze zm.)[/link] ustalony przez jedną stron wzorzec umowy, w szczególności ogólne warunki umów, wzory umów, regulaminy, wiąże drugą stronę, jeżeli został jej doręczony przy zawarciu umowy.

Nie oznacza to jednak dowolności kształtowania ich treści, szczególnie w stosunku do porozumień zawieranych z konsumentami. Prawo nie zezwala na umieszczanie w nich treści, które zostały uznane za zakazane.

W myśl art. 24 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=185138]ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów (DzU z 2007 r. nr 50, poz. 331 ze zm.)[/link] ich stosowanie może stanowić naruszenie zbiorowych interesów konsumentów. W szczególności chodzi tu o klauzule, które zostały wpisane do rejestru postanowień wzorców umowy uznanych na niedozwolone.

W każdym przypadku za taką zostanie uznana klauzula, która przyznaje firmie kosztem konsumenta uprawnienie do dokonywania wiążącej interpretacji umowy, co wynika z art. 385[sup]1[/sup] pkt 9 k.c. A tak będzie w opisywanej w pytaniu sytuacji. W praktyce chodzi bowiem o przyznanie firmie prawa do ostatecznego decydowania o tym, co jest skutecznym złożeniem oświadczenia woli.

Cytując jedną z decyzji wydanych w imieniu prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (decyzja RLU nr 25/10 z 8 grudnia 2010 r.), należy stwierdzić, że takie działanie narusza standardy prawne wynikające z przepisów kodeksu cywilnego oraz obowiązujących w obrocie dobrych obyczajów.

Stosownie bowiem do treści art. 61 § 1 k.c. oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią.

W razie wątpliwości, czy oświadczenie zostało złożone prawidłowo i jego treść wywołuje przewidziane skutki prawne, podmiotem właściwym do rozstrzygnięcia tych kwestii jest sąd powszechny, a nie twórca wzorca, który – korzystając z przewagi kontraktowej – narzuca swoim kontrahentom treść umowy.

Tym samym za niedopuszczalne w obrocie z konsumentami należy uznać zapisy wprowadzające doręczenie zastępcze lub domniemanie doręczenia.

Ponadto należy wyraźnie wskazać na rejestr niedozwolonych klauzul umownych, prowadzony przez UOKiK ([link=http://www.uokik.gov.pl/]www. uokik.gov.pl[/link]). Pod nr 1482 znajduje się tam zapis: „Oświadczenia i zawiadomienia X [tu nazwa firmy] przesłane kupującemu na podany adres do korespondencji uważa się za skutecznie doręczone.

Kupujący zobowiązany jest w trakcie trwania niniejszej umowy do natychmiastowego zawiadomienia X o każdej zmianie adresu swego miejsca zamieszkania, pod rygorem uznania za skutecznie doręczone oświadczeń i zawiadomień X przesłanych kupującemu na adres wskazany w niniejszej umowie”.

Z kolei pod nr 1601 umieszczona została klauzula o treści: „Strony postanawiają, że wszelka korespondencja pomiędzy stronami odbywać się będzie za pomocą listów poleconych kierowanych na ww. adresy. Strony zobowiązane są do zgłaszania drugiej stronie każdej zmiany adresu.

Strony postanawiają, że w razie niewykonania tego zobowiązania korespondencja skierowana na adres wskazany w niniejszej umowie lub ostatni wskazany adres, która nie została odebrana w terminie, uważana będzie za doręczoną z upływem ostatniego dnia, w którym możliwe było jej podjęcie z urzędu pocztowego”.

Powyższe klauzule zostały umieszczone w rejestrze na podstawie wyroków Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Co istotne, wiążą one wszystkich przedsiębiorców, a nie tylko tych, w stosunku do których toczyło się postępowanie.

© Licencja na publikację
© ℗ Wszystkie prawa zastrzeżone
Źródło: Rzeczpospolita

Finanse w Firmie Konsumenci Umowy
Czterolatek miał zapłacić zaległy czynsz. Sąd nie doczytał, w jakim jest wieku
W sądzie i w urzędzie
Czterolatek miał zapłacić zaległy czynsz. Sąd nie doczytał, w jakim jest wieku
Nowe pełne energii BMW serii 1. Stworzone z myślą o Tobie. Zapytaj o ofertę
Materiał Promocyjny
Nowe pełne energii BMW serii 1. Stworzone z myślą o Tobie. Zapytaj o ofertę
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Po śmierci rodzica, majątek w pierwszej kolejności przypada małżonkowi oraz dzieciom
Spadki i darowizny
Podział spadku po rodzicach. Kto ma prawo do majątku po zmarłych?
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Ważne zmiany w zasadach wystawiania recept. Pacjenci mają powody do radości
Zdrowie
Ważne zmiany w zasadach wystawiania recept. Pacjenci mają powody do radości
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Prezydent Andrzej Duda, była prezes TK Julia Przyłębska oraz Pierwsza Prezes Sądu Najwyższego Małgor
Sądy i trybunały
Bogdan Święczkowski nowym prezesem TK. "Ewidentna wada formalna"
Jaecoo J7 w leasingu od 1670 zł/mies.
Materiał Promocyjny
Jaecoo J7 w leasingu od 1670 zł/mies.
e-Wydanie