Po trzech miesiącach podatnik zawsze ma rację

Tak wynika z [link=http://www.rp.pl/artykul/56216,224507_Uchwala_NSA_z_14_listopada_2008_r___sygn__I_FPS_2_08_.html]uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 listopada 2008 r (sygn. I FPS 2/08)[/link]. Co prawda dotyczyła ona stanu prawnego obowiązującego w 2005 r., ale z uzasadnienia wynika, że w ten sam sposób należy rozumieć teraz obowiązujące przepisy.

Spór dotyczy wykładni pojęcia „udzielenie interpretacji”. Przepisy stanowią bowiem, że organ podatkowy ma na to trzy miesiące. Powstały więc wątpliwości, czy w tym terminie należy ją przygotować i podpisać, czy też obejmuje on także jej doręczenie.

W uchwale NSA opowiedział się za tym drugim poglądem. To niezwykle ważne, bo po upływie tego terminu obowiązuje stanowisko podatnika (jest to tzw. milcząca interpretacja).

[srodtytul]Fiskus ma problem[/srodtytul]

Wyrok będzie miał ogromne znaczenie praktyczne.– Fiskusa czeka trudne zadanie. Jego pracownicy powinni teraz przejrzeć dokumenty wszystkich interpretacji, w których udzielono odpowiedzi różniących się od stanowiska podatnika. Należałoby bowiem sprawdzić, czy odpowiedź została dostarczona w terminie. Jeśli nie, wiąże stanowisko podatnika. Fiskus może jednak z urzędu uchylić taką milczącą interpretację. Dopóki to jednak nie nastąpi, daje ona ochronę osobie, która wystąpiła z wnioskiem. Można więc na jej podstawie skorygować rozliczenia za lata poprzednie i odzyskać podatek wynikający z zastosowania się do nadesłanej po terminie odpowiedzi – mówi Mariusz Marecki, doradca podatkowy w PricewaterhouseCoopers.

Zauważa, że problem dotyczy nie tylko starych interpretacji, ale także tych najnowszych. To dlatego, że we wcześniejszych wyrokach NSA przyznał rację organom podatkowym, uznając, że w ciągu trzech miesięcy muszą one jedynie przygotować interpretację.

[srodtytul]Argumenty sądu[/srodtytul]

Sąd zwrócił uwagę, że wykładnia literalna spornych przepisów może prowadzić do różnych wniosków. Dlatego nie może mieć decydującego znaczenia. Z tych powodów w uchwale sąd nie podzielił poglądu wyrażonego w [b]wyroku NSA z 14 września 2007 r. (sygn. sygn. II FSK 700/07)[/b] i zdecydował się odwołać do wykładni funkcjonalnej i systemowej. Tu podstawowym argumentem był cel wprowadzenia instytucji interpretacji: miały one służyć ochronie podatnika przed błędnym zastosowaniem przepisów. Może on zostać osiągnięty tylko, jeśli adresat zna stanowisko organów podatkowych. Sąd uznał więc, że sporządzenie interpretacji to tylko jeden z etapów jej udzielenia.

Z zamieszaniem wokół terminu wydawania interpretacji wiążą się poważne konsekwencje.

– Uchwalający przepisy o interpretacjach przyjęli bezwzględną zasadę, że brak odpowiedzi oznacza uznanie przedstawionego przez podatnika stanowiska za prawidłowe, nawet jeśli byłoby ono rażąco sprzeczne z przepisami. Zagrożenia z tym związane uznano za minimalne, bo nikt wówczas nie przypuszczał, że przez niefrasobliwość organów podatkowych może pojawić się aż tyle milczących interpretacji – uważa Mariusz Marecki.

[ramka][b]Komentuje Ryszard Mastalski - profesor Uniwersytetu Wrocławskiego[/b]