Rewolucyjne rekomendacje Komisji Europejskiej dla strefy euro

Komisja Europejska przedstawiła rekomendacje dla strefy euro i poszczególnych krajów członkowskich w ramach planów konwergencji na najbliższe lata. Trzeba przyznać, że rekomendacje Komisji są dość rewolucyjne jak na tę instytucję.

Przede wszystkim w dokumencie tym nie wspomina się już ani słowem o wspieraniu fiskalnym, a jedynie o sposobach na zwiększenie konkurencyjności i redukcji ryzyka fiskalnego. Jeszcze kilka kwartałów temu nawoływanie do utrzymania wsparcia fiskalnego dla utrzymania wzrostu było stałym elementem unijnych dokumentów. Najważniejsze jednak, że w obliczu pogłębiającego się kryzysu w ramach strefy euro Komisja Europejska proponuje rozwiązania o charakterze bardzo wolnorynkowym, można wręcz rzec – liberalnym. To ważne i właściwe, ale jednocześnie dość rewolucyjne jak na Unię.

Walka z deficytami

Wśród ogólnych postulatów na uwagę zasługuje ten, w którym się mówi, że kraje z deficytami na rachunku obrotów bieżących muszą starać się je ograniczać, m.in. poprzez likwidację płacowych mechanizmów indeksacyjnych. Chodzi o to, aby dynamika płac uwzględniała wzrost wydajności w poszczególnych przedsiębiorstwach, a nie była narzucana odgórnie na poziomie ogólnokrajowym. Z kolei kraje z nadwyżką obrotów bieżących powinny w szczególności zliberalizować sektor usług.

W ramach bardziej szczegółowych rekomendacji KE skupia się na trzech obszarach: potrzebie konsolidacji fiskalnej, reformie rynku pracy i mechanizmach prowzrostowych. W zakresie rynku pracy proponuje się przede wszystkim podwyższanie wieku emerytalnego, likwidację wcześniejszych emerytur i wprowadzenie takich relacji pomiędzy płacą a zasiłkiem dla bezrobotnych, aby wysokość zasiłku nie zniechęcała do podejmowania aktywności zawodowej. To bardzo ważne i kluczowe zarówno dla wydłużenia aktywności zawodowej, jak i uelastycznienia rynku pracy.

Wyższy wiek emerytalny zwiększy podaż pracy, zmniejszając jednocześnie wydatki. Z kolei właściwa relacja pomiędzy zasiłkiem a płacą jest jedną z kluczowych odpowiedzi na bezrobocie wśród młodych, które w Hiszpanii sięga powyżej 40 proc., a we Włoszech powyżej 30 proc. W zakresie polityki fiskalnej proponuje się, aby w krajach z wysokim deficytem wzrost wydatków był poniżej średniookresowej dynamiki PKB (z wyjątkiem innowacji, zielonej energii, edukacji).

Taka dyscyplina wydatkowa jest najprostszym sposobem, w jaki kraje członkowskie mogą pilnować swych finansów. W ramach mechanizmów wspierających wzrost gospodarczy jako główne narzędzie postuluje się wprowadzenie dyrektywy usługowej, wskutek czego w ramach całej Wspólnoty będzie możliwe oferowanie usług z innego kraju, dzięki czemu wzrośnie konkurencja, spadnie cena usług i Unia jako całość stanie się bardziej konkurencyjna. W zasadzie nic nowego, ale może dopiero kryzys wymusi tego typu działania na bogatszych krajach Unii, które od lat w zakresie liberalizacji rynku usług uprawiają protekcjonizm gospodarczy.

W sumie propozycje godne poparcia, pytanie, czy jest szansa na ich wprowadzenie w życie. Gdyby tak się stało, Europa wyszłaby z kryzysu wzmocniona, odchodząc w końcu od socjalnego modelu gospodarczego. A w tym momencie jest to jedyne sensowne rozwiązanie.

Słabości naszej gospodarki

Wobec Polski Komisja jest dość krytyczna. Nie pisze tego wprost, bo taki jest język unijny, ale wskazuje dość jednoznacznie słabości naszej gospodarki. Po pierwsze, zwraca uwagę, że obcięcie składki do OFE przesuwa tylko problem w czasie, ale problemu zadłużenia nie rozwiązuje. Wskazuje, że Polska musi dokonać dodatkowych działań zmniejszających deficyt do 3 proc. PKB w 2012 roku, co oznacza, że przedstawione dotychczas propozycje działań są niewystarczające.

Według Komisji powinna zostać wprowadzona reguła fiskalna obejmująca cały sektor finansów publicznych i być liczona według metodologii ESA 95, co jest przytykiem do wąskiego zakresu wprowadzanej obecnie reguły wydatkowej i faktu, że w Polsce liczy się deficyt według łagodniejszych zasad, niż to robią w Europie. W ramach ograniczeń wydatkowych Komisja apeluje o to, aby cięcia nie odbywały się kosztem wydatków inwestycyjnych, jak to się dzieje obecnie. W kwestii reform jednym tchem wymienia się podwyższanie wieku emerytalnego, KRUS, system emerytur mundurowych, zachęty do większej aktywności zawodowej kobiet. Niby nic nowego, ale jak kolejna instytucja po MFW, Banku Światowym i OECD mówi to samo, czas się zastanowić, co oni tacy uparci i czy przypadkiem nie mają racji.

Autor jest przewodniczącym rady nadzorczej DI Inwestors i głównym doradcą ekonomicznym DemosEuropa

Publicystyka

Pozostało 83% artykułu