Piotr Soroczyński, KIG: RPP może zareagować nerwowo na projekt budżetu na 2026 r.

Minister Domański mówił o koniecznych dużych wydatkach, m.in. na wojsko czy ochronę zdrowia. Jednak inne sfery powinny być „przycinane”. Nie jestem zwolennikiem radykalnych cięć, ale wydaje się, że moglibyśmy się chociaż nominalnie zatrzymać na jakimś poziomie wydatków.

Kolejny rok z rzędu planujemy wydatki niemal o połowę wyższe od dochodów. To najbardziej do mnie przemawia. Gdyby ktoś robił tak w domu, że na przykład zarabia 6 tys. zł na miesiąc, a wydaje 9 tys. zł, i to kolejny rok – to wszyscy by widzieli, że to ma krótkie nogi. To jest dla mnie przerażające: nie mamy pomysłu, jak tę dysproporcję w jakikolwiek sposób zmniejszać.

Czy bardziej pesymistyczny od oczekiwań projekt budżetu na przyszły rok może wstrzymać kolejną obniżkę stóp procentowych na posiedzeniu RPP 2-3 września? Cięcia o 25 punktów bazowych oczekiwała większość analityków, pojawiały się też z Rady głosy wspierające takie prognozy. Jednocześnie Ludwik Kotecki w niedawnej rozmowie z „Rzeczpospolitą” zaznaczał, że projekt budżetu na 2026 r. nie będzie miał dla niego istotnego znaczenia w kontekście decyzji w sprawie stóp, o ile nie rozminie się z jego oczekiwaniami. Tymczasem tak się stało: Kotecki oczekiwał deficytu lekko powyżej 6 proc. w tym roku, a Ministerstwo Finansów zrewidowało prognozę na 6,9 proc. Członek RPP liczył też, że w 2026 r. deficyt spadnie poniżej 6 proc., zaś resort finansów zaplanował 6,5 proc.

Rzeczywiście może się okazać, że w RPP odbędzie się poważna dyskusja, nie mamy bowiem nawet próby konsolidacji fiskalnej. Można powiedzieć, że przy roku czy dwóch z takimi parametrami budżetowymi nic strasznego się nie dzieje, ale jeżeli co roku będziemy mówić „nic się nie stało”, to będzie źle. Boję się, że to zacznie się powtarzać w kolejnych latach.

Rada Polityki Pieniężnej może na to zareagować nerwowo: może jeszcze nie tym razem, ale może się okazać, że kolejnych obniżek stóp procentowych szybko nie zobaczymy.

5 września decyzję w sprawie ratingu Polski podejmie agencja Fitch, dwa tygodnie później Moody's. Czy projekt ustawy budżetowej na 2026 r. wzmaga zagrożenie na przykład obniżenia perspektywy ratingu?

Mam nadzieję, że nie. Polska ma w zasadzie niezmienne ratingi od kilkunastu lat, choć jesteśmy gospodarczo już w zupełnie innym miejscu. Liczę więc, że drugi z rzędu słabszy wynik budżetu nie spowoduje, że agencje spróbują obniżać nam rating czy jego perspektywę. To byłoby według mnie bardzo asymetryczne: nie podnosili nam ratingów w trakcie wielu dobrych lat, a teraz by je obniżyli? To byłby skandal.

Agencje ratingowe liczyły, że konsolidacja fiskalna rozpocznie się już w 2025 r., tymczasem według planów rządu dojdzie do tego rok później, i to z dużo wyższego poziomu.

Większość analityków na to liczyła i zapewne był nawet taki zamiar w Ministerstwie Finansów. Przyjęte parametry na 2025 r. tak się jednak rozminęły z rzeczywistością, że to, co widzimy w projekcie na 2026 r. to już jest konsolidacja. Ale to trochę śmiech przez łzy.