Planety szaleją , czyliodwrócone gorące Jowisze

Dlaczego niektóre odległe planety obiegają swoje słońca "pod prąd"? Astronomowie znaleźli rozwiązanie tej zagadki

Publikacja: 16.05.2011 19:57

Planety szaleją , czyliodwrócone gorące Jowisze

Foto: AFP

Przeciwnie do kierunku obrotu macierzystych gwiazd poruszają się niektóre niedawno odkryte gazowe giganty, tzw. gorące Jowisze.

– Jak to możliwe, że jedno obraca się w jedną stronę, a drugie w przeciwną? To szaleństwo. To narusza nasze najbardziej podstawowe pojęcie o formowaniu się układów planetarnych wokół gwiazd – mówi prof. Frederic A. Rasio, astrofizyk z Northwestern University w Evanston, jeden z autorów odkrycia. – To naprawdę osobliwe, ale jeszcze dziwniejsze, że te planety znajdują się blisko swych gwiazd.

Zespół naukowców z Evanston pod kierunkiem Smadara Naoza przeprowadził symulację komputerową narodzin i ewolucji całego układu planetarnego. Wyniki eksperymentu opublikował na łamach magazynu "Nature".

Otrzymany model obrazuje, w jaki sposób orbita "gorącego Jowisza" mogła zmienić kierunek i zbliżyła gazowego giganta do gwiazdy.

Model przedstawiony przez naukowców obrazuje układ dwóch olbrzymich planet krążących początkowo w sporej odległości wokół swojej gwiazdy. Wzajemne oddziaływania grawitacyjne zmieniły kierunek ruchu gazowych gigantów na ich orbitach.

Po długim czasie ich orbity znacznie się różnią od stanu początkowego. Bliższa gwieździe planeta wędruje w pobliże gwiazdy, ale jej orbita się odwraca i wydłuża. Przybiera kształt bardzo spłaszczonej elipsy. Traci również energię na skutek silnej grawitacji słońca. Obie planety, działając na siebie, zmieniają parametry ruchu po orbitach.

– Uważaliśmy dotąd, że nasz Układ Słoneczny jest typowy we wszechświecie – twierdzi prof. Rasio. – Od kiedy zaobserwowaliśmy dziwne rzeczy wokół odległych gwiazd, musimy sobie zdać sprawę, jak wyjątkowy jest nasz system planetarny. To oczywiste, że żyjemy w osobliwym miejscu kosmosu.

Do rozwiązania problemu astronomowie posłużyli się tymi samymi zasadami mechaniki, jakie wykorzystują inżynierowe NASA do np. planowania lotów orbitalnych.

– To był fascynujący problem – przyznaje główny autor pracy publikowanej w "Nature" Smadar Naoz. – Odpowiedź była znana od dawna. To ta sama fizyka, ale nikt dotąd na to nie wpadł, że w ten sposób można wyjaśnić orbity "gorących Jowiszy" w odległych układach planetarnych.

Przeciwnie do kierunku obrotu macierzystych gwiazd poruszają się niektóre niedawno odkryte gazowe giganty, tzw. gorące Jowisze.

– Jak to możliwe, że jedno obraca się w jedną stronę, a drugie w przeciwną? To szaleństwo. To narusza nasze najbardziej podstawowe pojęcie o formowaniu się układów planetarnych wokół gwiazd – mówi prof. Frederic A. Rasio, astrofizyk z Northwestern University w Evanston, jeden z autorów odkrycia. – To naprawdę osobliwe, ale jeszcze dziwniejsze, że te planety znajdują się blisko swych gwiazd.

Kosmos
NASA szuka sposobu na sprowadzanie próbek z Marsa. Tanio i szybko
Kosmos
Odszedł Peter Higgs, odkrywca boskiej cząstki
Kosmos
Badania neutrin pomogą rozwiązać zagadkę powstania wszechświata
Kosmos
Księżyc będzie miał własną strefę czasową? Biały Dom nakazał ustalenie standardu
Kosmos
Astronomowie odkryli tajemnice galaktyki z początku istnienia wszechświata