W art. 4a ust. 1 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (DzU z 2021 r., poz. 1043 z późn. zm.; dalej: u.p.s.d.) ustawodawca wprowadził zwolnienie od podatku od nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych przez ustawowo określone podmioty, tj. przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli spełnią dwa warunki, tj. warunek zgłoszenia oraz warunek udokumentowania.
Chodzi tym samym o zgłoszenie nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie sześciu miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2–5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie sześciu miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku (art. 4a ust. 1 pkt 1 u.p.s.d.). Przy czym regulacje szczególne w tym zakresie wprowadzono w art. 4a ust. 2 i ust. 4 u.p.s.d.
