- Gmina ma problem z podpisywaniem umów sprzedaży nieruchomości. Wielokrotnie takie umowy z ramienia gminy podpisywał samodzielnie upoważniony pracownik. Czy taka praktyka jest właściwa? Z uchwały SN – III CZP 63/2002 wynika, że jest to dopuszczalne.
Kwestia ta nie jest jednoznacznie uregulowana w przepisach. Należy jednak zwrócić uwagę na kilka okoliczności.
Po pierwsze wskazać należy, że zgodnie z art. 46 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (dalej usg), oświadczenie woli w imieniu gminy w zakresie zarządu mieniem składa jednoosobowo wójt albo działający na podstawie jego upoważnienia zastępca wójta samodzielnie albo wraz z inną upoważnioną przez wójta osobą. Więc osobą upoważnioną do składania oświadczeń woli w imieniu gminy jest przede wszystkim wójt. Ponadto, wójt może upoważnić do składania oświadczeń woli inne osoby, tzn. swojego zastępcę (samodzielnie) lub zastępcę wraz z inną osobą (w ramach reprezentacji łącznej dwuosobowej).
Po drugie, co istotne, wspomniany art. 46 ustawy o samorządzie gminnym, jest przepisem szczególnym wobec przepisu art. 31 tej ustawy, a stanowiącym o reprezentowaniu gminy na zewnątrz przez wójta. Taki kierunek interpretacyjny znajduje potwierdzenie m.in. w doktrynie. Ponadto, z istoty tego przepisu wynika, że ma on znaczenie autonomiczne, i jako taki reguluje w sposób szczególny zasady reprezentacji gminy w sferze prawa cywilnego, w szczególności w sprawach dotyczących zarządu mieniem. Gdyby bowiem zamiarem ustawodawcy nie było określenie zamkniętego kręgu pełnomocników, to wówczas art. 46 ust. 1 ww. ustawy zostałby uchylony. Jednakże skoro przepis art. 46 ust. 1 obowiązuje, to nie ma możliwości udzielenia przez wójta – na podstawie przepisów kodeksu cywilnego – upoważnienia do składania oświadczeń woli w zakresie zarządu mieniem w imieniu gminy innym osobom niż tam wymienionym.
W konsekwencji, nie każdy może być pełnomocnikiem gminy w sprawach zarządu mieniem. Zamiarem ustawodawcy było uregulowanie zamkniętego kręgu pełnomocników. Gdyby przyjąć odmienną interpretację, to zbędne byłoby wprowadzenie art. 46 ustawy o samorządzie gminnym, bowiem wystarczyłyby regulacje zawarte w przepisach art. 95-108 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, pozwalające na przyjęcie założenia, że wójt może upoważnić każdą osobę do reprezentowania gminy na zewnątrz.
