Referendum - głosownaie przez pełnomocnika albo korespondencyjnie

W niedzielę, 6 września, Polacy będą mogli odpowiedzieć na trzy pytania. Po pierwsze – czy są za wprowadzeniem jednomandatowych okręgów wyborczych w wyborach do Sejmu. Po drugie – czy opowiadają się za utrzymaniem dotychczasowego sposobu finansowania partii politycznych z budżetu państwa. Po trzecie – czy są za wprowadzeniem zasady ogólnej rozstrzygania wątpliwości co do wykładni przepisów prawa podatkowego na korzyść podatnika. Aby referendum było wiążące, musi w nim wziąć udział ponad połowa uprawnionych do głosowania.

Referendum ogólnokrajowe przeprowadzane jest na zasadach określonych w dwóch ustawach. Pierwszą jest ustawa z 14 marca 2003 r. o referendum ogólnokrajowym. Drugą – ustawa z 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy. Przepisy tej drugiej stosuje się odpowiednio w sprawach nieuregulowanych ustawą o referendum ogólnokrajowym.

Zadania dla gmin

W referendum będą mogli wziąć udział pełnoletni obywatele polscy, którzy nie zostali pozbawieni praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu, pozbawieni praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu bądź ubezwłasnowolnieni prawomocnym orzeczeniem sądu.

Oprócz osobistego głosowania w referendum ogólnokrajowym można też głosować za granicą, korespondencyjnie i przez pełnomocnika. Głosowanie będzie się odbywać w stałych obwodach do głosowania, a także w obwodach utworzonych w szpitalach, zakładach pomocy społecznej, zakładach karnych, domach studenckich i zespołach domów studenckich. Jak wynika z kalendarza czynności związanych z przeprowadzeniem referendum ogólnokrajowego (załącznik do postanowienia prezydenta RP z 17 czerwca 2015 r. o zarządzeniu ogólnokrajowego referendum), utworzenie tych obwodów do głosowania powinno było nastąpić do 23 lipca 2015 r.

Kalendarz określa także terminy wykonania pozostałych czynności związanych z organizacją referendum. I tak:

- do 16 sierpnia gminy powinny powołać obwodowe komisje do spraw referendum i sporządzić spisy osób uprawnionych do udziału we wrześniowym głosowaniu;

- do 24 sierpnia gminni urzędnicy będą przyjmować zgłoszenia o zamiarze głosowania korespondencyjnego. Z tej formy głosowania będą mogli skorzystać wszyscy wyborcy. Natomiast osoby niepełnosprawne oraz te, które najpóźniej 6 września 2015 r. skończą 75 lat, będą mogły głosować także przez pełnomocnika. Termin na złożenie wniosku o ustanowienie pełnomocnictwa do głosowania upływa 28 sierpnia;

- 1 września upływa termin na złożenie wniosku o dopisanie do spisu osób uprawnionych do udziału w referendum w wybranym przez siebie obwodzie głosowania;

- do 3 września należy się dopisać do spisu wyborców za granicą lub na statkach morskich.

Można zamówić pakiet

Każdy uprawniony do udziału w referendum ogólnokrajowym może swój głos oddać osobiście albo skorzystać z możliwości głosowania korespondencyjnego.

– Zamiar głosowania korespondencyjnego wyborca zgłasza w urzędzie gminy, w której jest wpisany do rejestru wyborców – wyjaśnia Wiesław Kozielewicz, zastępca przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej. – Termin na dokonanie zgłoszenia upływa 24 sierpnia 2015 r.

Zamiar głosowania korespondencyjnego można zgłosić ustnie (osobiście lub telefonicznie), pisemnie, telefaksem lub w formie elektronicznej. Co ważne, by zrobić to w formie elektronicznej, wystarczy wysłać zwykły e-mail do urzędu. Takie zgłoszenie nie musi być bowiem opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym ani wysłane za pośrednictwem profilu zaufanego ePUAP.

Pakiet referendalny zostanie doręczony wyborcy najpóźniej siedem dni przed dniem referendum. Co istotne, może być doręczony wyłącznie do rąk własnych wyborcy i po okazaniu przez niego dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz za pisemnym pokwitowaniem odbioru.

Oznacza to, że takiego pakietu nie może odebrać pod nieobecność wyborcy inny domownik. W takiej sytuacji doręczający umieszcza w skrzynce na listy (albo na drzwiach mieszkania) zawiadomienie o terminie powtórnego doręczenia, który nie może być dłuższy niż trzy dni od dnia pierwszego doręczenia.

Jeżeli osoba uprawniona do udziału w referendum postanowiła pakiet referendalny odebrać osobiście, urząd gminy powiadomi ją – we wskazany we wniosku sposób – o terminie, w którym pakiet referendalny będzie gotowy do odbioru. Odbiór musi nastąpić w godzinach pracy urzędu.

– Po oddaniu głosu należy kartę do głosowania umieścić w kopercie oznaczonej „Koperta na kartę do głosowania" i zakleić ją. Niezaklejenie koperty spowoduje, że głos nie będzie uwzględniony przy ustalaniu wyników głosowania – przypomina Wiesław Kozielewicz.

Zaklejoną kopertę na kartę do głosowania wkłada się do koperty zwrotnej zaadresowanej do obwodowej komisji do spraw referendum. Do koperty zwrotnej należy także włożyć oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu. Przed włożeniem oświadczenia należy wpisać na nim miejscowość i datę jego sporządzenia oraz własnoręcznie je podpisać.

– Niewłożenie oświadczenia do koperty zwrotnej lub niepodpisanie go spowoduje, że karta do głosowania nie będzie uwzględniona przy ustalaniu wyników głosowania – przypomina wiceprzewodniczący PKW.

Kopertę zwrotną należy zakleić i nadać osobiście w placówce Poczty Polskiej. Przed dniem głosowania wyborca może pakiet referendalny dostarczyć osobiście do właściwego urzędu gminy (w godzinach jego pracy), natomiast w dniu głosowania – do obwodowej komisji ds. referendum, której adres znajduje się na kopercie.

WAŻNE

Kopertę zwrotną należy zakleić i nadać osobiście w placówce Poczty Polskiej

- do 3 września 2015 r. – jeżeli placówka pocztowa znajduje się w gminie, w której osoba uprawniona do udziału w referendum jest ujęta w spisie osób uprawnionych do udziału w referendum,

- do 2 września 2015 r. – w dowolnej placówce Poczty Polskiej na terenie kraju.

Głosowanie przez pełnomocnika

Osoba, która najpóźniej 6 września ukończy 75 lat, nie musi uczestniczyć w referendum osobiście. Może oddać swój głos przez pełnomocnika. Wniosek w tej sprawie trzeba złożyć w urzędzie gminy do 28 sierpnia.

– Przypominam, że datą złożenia wniosku jest data jego wpływu do urzędu gminy, a nie jego nadania np. w urzędzie pocztowym – mówi Wiesław Kozielewicz.

Podpisany wniosek, a także zgoda na przyjęcie pełnomocnictwa mogą być też złożone elektronicznie. Dokumenty te muszą być jednak podpisane kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo profilem zaufanym platformy ePUAP.

Z możliwości udziału w referendum przez pełnomocnika mogą skorzystać także ci, którzy posiadają orzeczenie organu rentowego stwierdzające całkowitą niezdolność do pracy lub niezdolność do samodzielnej egzystencji. Głos przez pełnomocnika mogą oddać również wyborcy posiadający orzeczenie o zaliczeniu do I i II grupy inwalidów, a także osoby o stałej albo długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, którym przysługuje zasiłek pielęgnacyjny.

W celu sporządzenia aktu pełnomocnictwa wyborca powinien złożyć wniosek do wójta (burmistrza, prezydenta miasta) gminy, w której jest wpisany do stałego rejestru wyborców. Nie ma konieczności składania takiego wniosku osobiście. Można go także wysłać pocztą lub przez dowolną osobę w urzędzie gminy. Ważne jest jednak, by taki wniosek był podpisany przez wyborcę wnoszącego o sporządzenie aktu pełnomocnictwa do głosowania lub przez osobę, która pełnomocnikiem ma zostać. Ta ostatnia możliwość jest dopuszczalna w sytuacji, gdy wyborca nie może lub nie umie podpisać wniosku.

Natomiast sam akt pełnomocnictwa jest sporządzany w miejscu zamieszkania wyborcy lub w innym dogodnym dla niego miejscu na obszarze gminy. Pełnomocnictwo sporządza wójt (burmistrz, prezydent miasta) lub inny pracownik urzędu gminy upoważniony przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) do dokonywania takich czynności.

WAŻNE

Pełnomocnikiem może być osoba wpisana do rejestru wyborców w tej samej gminie co udzielający pełnomocnictwa do głosowania lub mająca zaświadczenie o prawie do głosowania.

Pełnomocnictwo można przyjąć tylko od jednej osoby lub od dwóch osób, jeżeli co najmniej jedną z nich jest wstępny (ojciec, matka, dziadek, babka, itd.), zstępny (syn, córka, wnuk, wnuczka, itd.), małżonek, brat, siostra lub osoba pozostająca w stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli w stosunku do pełnomocnika.