Wybory prezydenckie 2020. Co warto wiedzieć?

Czas zawirowań dotyczących warunków, terminu oraz sposobu przeprowadzenia wyborów prezydenckich mamy już za sobą. Pierwsza tura wyborów została wyznaczona na 28 czerwca b.r. Głosowanie odbywać się będzie w formie tradycyjnej, przez złożenie karty do głosowania do urny w lokalu wyborczym. Jednocześnie utrzymano możliwość głosowania przez pełnomocnika, a wszystkim wyborcom, którzy wyrażą taką wolę, zagwarantowano możliwość głosowania korespondencyjnego.

Aktualizacja: 16.06.2020 13:48 Publikacja: 16.06.2020 13:24

Wybory prezydenckie 2020. Co warto wiedzieć?

Foto: AdobeStock

Reguły, wedle których organizowane będą te wybory określa ustawa o szczególnych zasadach organizacji wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych w 2020 r. z możliwością głosowania korespondencyjnego przyjęta przez Sejm 2 czerwca b.r. po uwzględnieniu części poprawek Senatu i tego samego dnia podpisana przez Prezydenta oraz ogłoszona w „Dzienniku Ustaw". Część regulacji, które omawialiśmy w poprzednich wydaniach „Słowniczka wyborczego" pozostaje bez zmian - dotyczy to chociażby mężów zaufania i obserwatorów społecznych, praw i obowiązków komitetów wyborczych oraz zasad prowadzenia kampanii wyborczej. Zainteresowanych odsyłamy zatem do poprzednich publikacji na stronach rp.pl oraz wybieramswiadomie.pl. Co zrozumiałe, zmianie uległ nie tylko kalendarz wyborczy, ale też przepisy regulujące sam akt głosowania.

Na które zmiany warto zwrócić uwagę?

Zanim przejdziemy do omówienia procedury głosowania, zwróćmy uwagę na zmianę dotyczącą struktury obwodowych komisji wyborczych oraz te zmiany kalendarza wyborczego, które mogą być szczególnie interesujące dla nas, wyborców. Według nowych unormowań, minimalny skład obwodowej komisji wyborczej wynosi 3 osoby (dla przypomnienia, według poprzednich przepisów, minimalny skład komisji wynosił od 7 do 13 osób, w zależności od liczby mieszkańców danego obwodu). Kandydatów do komisji zgłaszać mogą pełnomocnicy tych komitetów wyborczych, które zarejestrowały kandydata na Prezydenta RP. W zakładach leczniczych lub domach pomocy społecznej członkami komisji mogą być pracownicy tych placówek. Obwodowe komisje wyborcze zostaną powołane do 15 czerwca 2020 r. Z uwagi na stan zagrożenia epidemicznego, organ wskazujący siedzibę komisji ma obowiązek wyposażyć członków komisji w środki ochrony osobistej: żele antybakteryjne, rękawiczki oraz maseczki.

Modyfikacja kalendarza wyborczego spowodowała zmianę terminów, które dla nas, wyborców, mają szczególne znaczenie. Według obecnego terminarza, spis wyborców dostępny będzie do wglądu w każdej gminie od 16 do 22 czerwca br. Wniosek o dopisanie do spisu wyborców w wybranym przez siebie obwodzie należy złożyć najpóźniej na 5 dni przed terminem wyborów, a więc do 23 czerwca 2020 r. w godzinach pracy urzędu gminy/dzielnicy.

Wyborcy, którzy między pierwszą, a drugą turą wyborów zmieniać będą miejsce zamieszkania, mogą dopisać się do spisu wyborców w miejscu, w którym przebywać będą w trakcie drugiej tury. Odpowiedni wniosek złożyć należy najpóźniej do 7 lipca 2020 r. w godzinach pracy urzędu.

Co ważne, w wyborach możemy uczestniczyć nawet, gdy nie figurujemy w spisie wyborców! Jeśli w dniu głosowania przebywać będziemy w innym miejscu niż nasze miejsce zamieszkania, możemy złożyć wniosek o zaświadczenie o prawie do głosowania. Zaświadczenie to daje nam prawo do głosowania w dowolnym obwodzie w kraju, za granicą lub na polskim statku morskim. Stosowny wniosek składamy w „swoim" urzędzie gminy pisemnie, telefaksem lub w formie elektronicznej. Zaświadczenie o prawie do głosowania odebrać możemy osobiście lub przez upoważnioną przez nas na piśmie osobę. Upoważnienie takie powinno zawierać imię (imiona), nazwisko oraz nr PESEL zarówno wyborcy, jak i pełnomocnika. Wniosek o wydanie zaświadczenia o prawie do głosowania należy zgłosić nie później niż na 5 dni przed wyborami, a więc do 23 czerwca 2020 r. w godzinach pracy urzędu. Wniosek o wydanie zaświadczenia o prawie do głosowania obejmować może - w zależności od naszej decyzji - wyłącznie jedną lub obydwie tury wyborów. W przypadku II tury wyborów wyborcy, którzy nie wnioskowali o zaświadczenie przed pierwszym głosowaniem, mogą złożyć wniosek o wydanie zaświadczenia najpóźniej do 7 lipca 2020 r.

Szerszego omówienia wymaga tryb głosowania korespondencyjnego.

Kto może głosować korespondencyjnie i w jaki sposób w głosowaniu takim wziąć udział?

Zamiar głosowania korespondencyjnego należy zgłosić komisarzowi wyborczemu za pośrednictwem urzędu gminy nie później niż 16 czerwca 2020 r. Wyborcy, którzy w dniu głosowania przebywać będą na obowiązkowej kwarantannie lub izolacji w warunkach domowych, zamiar głosowania korespondencyjnego zgłaszają do urzędu gminy nie później niż do 23 czerwca 2020 r. Wyborcy, którzy rozpoczęli kwarantannę lub izolację w warunkach domowych po 16 czerwca 2020 r., zamiar głosowania korespondencyjnego mogą zgłosić do 26 czerwca b.r. Zgłoszenia można dokonać ustnie, pisemnie lub w formie elektronicznej za pomocą pośrednictwem strony https://www.gov.pl/ Zgłoszenie powinno zawierać nazwisko, imię, imię ojca, datę urodzenia, numer PESEL, numer telefonu lub adres e-mail, a także adres, na który ma zostać wysłany pakiet. Możemy również zadeklarować chęć osobistego odbioru pakietu wyborczego. Wyborcy niepełnosprawni mogą dodatkowo żądać nakładki na kartę do głosowania sporządzonej w alfabecie Braille'a, a także dostarczenia pakietu wyborczego do drzwi lokalu pod adresem wskazanym w zgłoszeniu.

W jaki sposób przebiegać będzie głosowanie korespondencyjne?

Każdy, kto zgłosił zamiar głosowania korespondencyjnego, nie później niż 23 czerwca 2020 r. otrzyma z urzędu gminy pakiet wyborczy. Wyborca przebywający na kwarantannie lub w izolacji domowej, który zgłosił zamiar głosowania korespondencyjnego po 16 czerwca 2020 r., otrzyma pakiet wyborczy nie później niż 26 czerwca 2020 r. Urząd gminy dostarczy pakiet wyborczy przez swojego pracownika lub prześle go pocztą. Wyborca - oczywiście poza osobami przebywającymi na kwarantannie - może też odebrać pakiet osobiście, jeśli tylko zadeklarował to w swoim zgłoszeniu.

W pakiecie wyborczym znajdować się będą: - instrukcja głosowania korespondencyjnego, - karta do głosowania, - koperta na kartę do głosowania, - oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu na karcie wyborczej, - koperta zwrotna.

Wysłany przez urząd gminy pakiet wyborczy dostarczony będzie do skrzynki pocztowej. Jeśli doręczenie pakietu będzie niemożliwe, wyborca znajdzie w drzwiach swojego mieszkania zawiadomienie z adresem placówki pocztowej, w której można będzie odebrać pakiet w przeciągu 24 godzin. W przypadku głosowania w II turze, wyborca otrzyma pakiet wyborczy na ten sam adres, na który otrzymał pakiet w pierwszym głosowaniu.

W jaki sposób oddać ważny głos?

Jeśli chcemy, by oddany przez nas głos był ważny, powinniśmy: - postawić znak „x" na karcie do głosowania w kratce przy nazwisku wybranego kandydata, - kartę do głosowania włożyć do koperty oznaczonej słowami „koperta na kartę do głosowania" oraz zakleić, - podpisać oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu, podając w odpowiednich rubrykach swoje imię, nazwisko oraz numer PESEL, a następnie oświadczenie to wraz z zaklejoną kopertą zawierającą kartę do głosowania włożyć do koperty zwrotnej i zakleić. Najpóźniej na dwa dni przed wyborami, zaadresowaną kopertę wraz z kartą do głosowania i oświadczeniem należy wrzucić do skrzynki pocztowej na terenie gminy, w której zlokalizowana jest obwodowa komisja wyborcza. W przypadku II tury głosowania, zaadresowaną kopertę należy wrzucić najpóźniej do 10 lipca 2020 r. Jeśli nie zdecydujemy się na odesłanie koperty, w dniu wyborów, w godzinach głosowania, będziemy mogli dostarczyć ją sami lub za pośrednictwem drugiej osoby do obwodowej komisji wyborczej, w której moglibyśmy głosować osobiście. Co ważne, zarówno pakiety wyborcze, jak i koperty zwrotne nie będą przesyłkami rejestrowanymi.

Co stanie się z odesłaną przez nas kopertą z kartą do głosowania i oświadczeniem?

W dniu wyborów, od chwili ich rozpoczęcia aż do godziny 21.00, koperty zwrotne będą sukcesywnie wyjmowane ze skrzynek przez operatora pocztowego i dostarczane do obwodowych komisji wyborczych. Komisja wyjmie z koperty oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu, sprawdzi, czy oświadczenie jest prawidłowo wypełnione i podpisane, a następnie - nie otwierając - wrzuci kopertę z kartą do głosowania do urny wyborczej. Po zakończeniu głosowania (o godzinie 21.00) komisja wyjmie z urny koperty zawierające karty do głosowania, otworzy je i przystąpi do liczenia głosów.

Głosowanie przez pełnomocnika

Głosowanie przez pełnomocnika przysługuje wyborcom o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności oraz osobom, które ukończyły 60 lat. Pełnomocnikiem może być osoba wpisana do rejestru wyborców w tej samej gminie, w której mieszka wyborca udzielający pełnomocnictwa. Pełnomocnictwo można przyjąć tylko od jednej osoby (ewentualnie od dwóch, jeżeli jedną z nich jest członek najbliższej rodziny). Pełnomocnikiem nie może być kandydat w wyborach, mąż zaufania i członek obwodowej komisji wyborczej właściwej dla miejsca zamieszkania osoby udzielającej pełnomocnictwa. Pełnomocnictwa udziela się w obecności wójta (burmistrza, prezydenta miasta) lub innej osoby upoważnionej. Wniosek o sporządzenie aktu pełnomocnictwa należy złożyć nie później niż na 9 dni przed wyborami, a więc do 19 czerwca 2020 r. Akt pełnomocnictwa (sporządzany w trzech egzemplarzach) musi zawierać nazwisko i imię (imiona), imię ojca, datę urodzenia, numer PESEL oraz adres zamieszkania zarówno wyborcy, jak i osoby, której ma być udzielone pełnomocnictwo, a także wyraźne oznaczenie wyborów, których pełnomocnictwo to dotyczy. Do wniosku dołączyć należy kopię aktualnego orzeczenia o niepełnosprawności oraz pisemną zgodę osoby mającej być pełnomocnikiem wraz z jej danymi. Udzielone pełnomocnictwo może zostać cofnięte najpóźniej na 2 dni przed wyborami, w szczególnych przypadkach może także wygasnąć z mocy prawa.

Autorami opracowania są Beata Tokaj oraz prof. Hubert Izdebski

Reguły, wedle których organizowane będą te wybory określa ustawa o szczególnych zasadach organizacji wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych w 2020 r. z możliwością głosowania korespondencyjnego przyjęta przez Sejm 2 czerwca b.r. po uwzględnieniu części poprawek Senatu i tego samego dnia podpisana przez Prezydenta oraz ogłoszona w „Dzienniku Ustaw". Część regulacji, które omawialiśmy w poprzednich wydaniach „Słowniczka wyborczego" pozostaje bez zmian - dotyczy to chociażby mężów zaufania i obserwatorów społecznych, praw i obowiązków komitetów wyborczych oraz zasad prowadzenia kampanii wyborczej. Zainteresowanych odsyłamy zatem do poprzednich publikacji na stronach rp.pl oraz wybieramswiadomie.pl. Co zrozumiałe, zmianie uległ nie tylko kalendarz wyborczy, ale też przepisy regulujące sam akt głosowania.

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów