- To wynik lepszy niż się spodziewałem – powiedział dla Onet.pl Andrew Kaminski, amerykański prawnik polskiego pochodzenia, który specjalizuje się w tej tematyce.

Wśród robotników było wielu Polaków. To była wymagająca i wyczerpująca fizycznie praca w trudnych warunkach, ale za to dobrze płatna. Godzinna stawka wynosiła niecałe 24 dol. za godzinę, a po ośmiu godzinach wzrastała do 40-50 dol.

Czytaj także: Terroryzm: coraz więcej dżihadystek

Pracownicy nie zostali jednak poinformowani przez amerykańskie władze o niebezpiecznych dla zdrowia substancjach w powietrzu. Praca w toksycznym środowisku przyczyniła się do rozwoju chorób nowotworowych, gastrycznych i układu oddechowego.

To podstawa do walki o wypłatę wysokich odszkodowań. Za utratę zdrowia można otrzymać w przypadku chorób nowotworowych nawet do 250 tys. dol. (nienowotworowych do 90 tys. dol.). Do tego dochodzi dodatkowe odszkodowanie z tytułu niezdolności do pracy i utracone zarobki. - W wielu wypadkach są to milionowe odszkodowania – ocenia Kaminski.

Po publikacji artykułu "Polacy mogą otrzymać od amerykańskiego rządu gigantyczne odszkodowania" do naszej redakcji zgłosiło się ponad 20 osób. - Mimo że wykonywały podobne prace, każda opowiedziana mi historia była inna. Wszystkie były bardzo osobiste, ciekawe, ale i często tragiczne. To ludzie, którzy sami pracowali w "Strefie Zero" albo ich bliscy – relacjonuje Kamil Turecki, dziennikarz Onetu, który opisał sprawę.

- To lepszy wynik niż się spodziewałem - uważa Kaminski. Z osób, które się zgłaszały dużo było zapytań czysto informacyjnych. Były to osoby, które nie chorują dzisiaj, ale które przebywały okazjonalnie w skażonej strefie lub jej pobliżu jakiś czas po atakach 9/11. Było też kilka osób, które dzisiaj chorują i nie wiedziały do tej pory, że może im się należeć odszkodowanie.

- Wnioski w imieniu trzech takich osób kancelaria będzie składała do Funduszu VCF i jest duża szansa, że uda się uzyskać dla tych osób należne im odszkodowanie. W chwili obecnej gromadzimy wszystkie potrzebne do wniosku dokumenty - mówi Kaminski.

Nie wszystkie sprawy są proste. Czasami przy braku ewidentnych dokumentów (np. potwierdzających okres przebywania w skażonej strefie), trzeba szukać świadków i uzyskiwać ich pisemne poświadczenia. - Niemniej jednak w wielu przypadkach udaje się uzyskać wystarczające dla Funduszu dowody w sprawie - dodaje Justyna Jarosz z kancelarii.

Odszkodowanie uzyskało już tysiące Polaków. - Wielu poszkodowanych jednak nadal nie wie, że mogą się o nie ubiegać i do tych próbujemy dotrzeć, aby im pomóc – tłumaczy mecenas, który przewiduje, że w Strefie Zero pracowało ok. 4-5 tys. naszych rodaków.

Czasu zostało jednak niewiele. Fundusz wypłacający odszkodowania działa tylko do 18 grudnia 2020 roku. - To ostatni dzwonek, żeby walczyć o pieniądze – słyszymy. Powodów jest kilka. Po pierwsze, zebranie dowodów trwa od miesiąca do pół roku, a proces zwykle kolejny rok. Po drugie, pieniądze z puli przeznaczonej na wypłaty stale są rozdysponowane, a liczba nierozwiązanych spraw wzrasta.

We wtorkowy poranek 11 września 2001 r. przedstawiciele Al-Kaidy przeprowadzili serię czterech ataków terrorystycznych na terytorium USA za pomocą uprowadzonych samolotów pasażerskich. Maszyny skierowali na dwie wieże World Trade Center oraz Pentagon. Do ataku z udziałem czwartego samolotu nie doszło. Nie dopuścili do niego pasażerowie maszyny, która ostatecznie rozbiła się. Łącznie w zamachu zginęło 2996 osób.