Pytania zadano na kanwie wniosków Sędziów Sądu Apelacyjnego w Szczecinie o wyłączenie sędziów od rozpoznania apelacji oraz ewentualne rozważenie wyznaczenia innego sądu do rozpoznania sprawy.

Sędzia Zaradkiewicz chce, aby Trybunał Konstytucyjny rozstrzygnął kwestię wyłączania nowych sędziów m.in. w kontekście wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE, jaki zapadł we wtorek.

W odpowiedzi na wątpliwości Sądu Najwyższego TSUE wskazał, że aby zweryfikować, czy Izba Dyscyplinarna jest sądem niezależnym w rozumieniu prawa Unii, powinien on przeprowadzić ocenę sposobu powołania nowej KRS
i tego, w jaki sposób wykonuje ona swoje kompetencje, a także w jakich okolicznościach powołano Izbę Dyscyplinarną.

Wyrok TSUE jest odpowiedzią na pytania prejudycjalne polskiego Sądu Najwyższego w sprawie m.in. statusu nowej Krajowej Rady Sądownictwa i Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego.

Treść pytań prawnych do TK:

„I. Czy art. 49 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 2018 r., poz. 1360 ze zm., dalej: k.p.c.) w zakresie, w jakim sąd rozpoznający wniosek o wyłączenie, złożony przez osobę powołaną do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego:

1) odrzuca ten wniosek jako niedopuszczalny wobec złożenia przez osobę powołaną do pełnienia urzędu przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wniosku Krajowej Rady Sądownictwa, której skład został ustalony w sposób niezgodny z wymaganiami określonymi w Konstytucji RP, stwierdzony w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 czerwca 2017 r., sygn. akt K 5/17, a zatem jako wniosek pochodzący od osoby nieuprawnionej do orzekania,

2) obowiązany jest uwzględnić z urzędu, jako wykluczające albo mogące budzić wątpliwości co do zgodności z zasadami niezawisłości sędziego oraz niezależności sądu, w którego składzie ma orzekać, okoliczności wyboru kandydata na sędziego osoby powołanej do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego zgodnie z kryteriami określonymi w Traktacie o Unii Europejskiej oraz w art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej w zakresie ustalonym w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 19 listopada 2019 r. w połączonych sprawach C 585/18, C 624/18 i C 625/18, dotyczącymi wyboru kandydata do pełnienia urzędu sędziego, w tym z powodu stwierdzonej w wyroku Trybunału Konstytucyjnego, o którym mowa w pkt 1, niezgodności składu Krajowej Rady Sądownictwa z wymaganiami określonymi w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

3) wyłącza sędziego, powołanego do pełnienia urzędu przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wniosku Krajowej Rady Sądownictwa, której skład został ustalony w sposób niezgodny z wymaganiami określonymi w Konstytucji RP, stwierdzony w wyroku Trybunału Konstytucyjnego, o którym mowa w pkt 1,

4) rozpoznaje treść oświadczenia sędziego, o którym mowa w art. 51 k.p.c., z uwzględnieniem kryteriów określonych w art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej w zakresie wskazanym w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 19 listopada 2019 r. w połączonych sprawach C 585/18, C 624/18 i C 625/18, dotyczących wyboru kandydata do pełnienia urzędu sędziego, w tym z powodu stwierdzonej w wyroku Trybunału Konstytucyjnego, o którym mowa w pkt 1, niezgodności składu Krajowej Rady Sądownictwa z wymaganiami określonymi w Konstytucji RP,

- jest zgodny z:

a) art. 45 ust. 1 oraz z art. 175 ust. 1, art. 179 w związku z art. 187 ust. 1 i 3 Konstytucji RP,

b) art. 6 ust. 1 zdanie pierwsze Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2 (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.),

c) art. 47 zdanie pierwsze i drugie Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej (Dz.Urz. UE C 303 z dnia 14 grudnia 2007 r., s. 1) w związku z art. 6 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej (Dz.U. z 2004 r., Nr 90, poz. 864/30 ze zm.) rozumianym w sposób ustalony wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 19 listopada 2019 r. w połączonych sprawach C 585/18 C 624/18 i C 625/18?;

II. Czy art. 52 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. w zw. z art. 398[10] k.p.c. oraz art. 398[21] k.p.c. oraz w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. w zakresie, w jakim Sąd Najwyższy orzeka w składzie z udziałem sędziego tego Sądu powołanego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej do pełnienia urzędu na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa w składzie uznanym za zgodny z wymaganiami konstytucyjnymi wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 25 marca 2019 r., sygn. akt K 12/18,

- jest zgodny z:

a) art. 45 ust. 1 oraz z art. 175 ust. 1, art. 179 w związku z art. 187 ust. 1 i 3 Konstytucji RP,

b) art. 6 ust. 1 zdanie pierwsze Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2,

c) art. 47 zdanie pierwsze i drugie Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej w związku z art. 6 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej w zakresie kryterów wskazanych w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 19 listopada 2019 r. w połączonych sprawach C 585/18 C 624/18 i C 625/18?;

III. Czy art. 44[2] pkt 1 k.p.c. w zakresie, w jakim pomija inne niż Skarb Państwa stronę postępowania, o którym mowa w tym przepisie, jest zgodny z art. 2 oraz art. 45 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP;

IV. Czy art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1469 z późn. zm., dalej: ustawa nowelizująca) w związku z art. 44[2] pkt 1 k.p.c. w zakresie, w jakim art. 44[2] pkt 1 k.p.c. stosuje się do postępowań wszczętych i niezakończonych w dniu wejścia w życie ustawy nowelizującej, jest zgodny z art. 2 oraz z art. 45 ust. 1 Konstytucji RP?";?

Sygn. akt II CO 108/19?