To sedno piątkowego postanowienia Sądu Najwyższego. który badał pytanie szczecińskiego Sądu Okręgowego czy dłużnik może żądać zwrotu ściągniętej z niego przedawnionej należności, w szczególności alimentów.
Czytaj także: Są legalne sposoby na walkę ze starą lichwą - wyrok Sądu Najwyższego
Kwestia ta jest pokłosiem sporu o alimenty wynikłym między małżonkami jeszcze w czasie sprawy rozwodowej, zasądzonych przy wyroku rozwodowym w 2009 r., o które upomniała się była żona w 2014 r. a komornik je ściągnął (ok. 2700 zł). Mężczyzna nie zdążył zablokować egzekucji, czyli skorzystać z tzw. powództwa przeciwegzekucyjnego, gdyż zanim złożył taki pozew pieniądze już trafiły do kobiety. W tej sytuacji pozwał byłą żonę o zwrot tych pieniędzy jako nienależnego świadczenia, a Sąd Rejonowy Szczecin-Prawobrzeże żądanie uwzględnił, uznając, że alimenty ściągnięto bez podstawy prawnej. W takie sytuacji jest to jedyna droga z której dłużnik może skorzystać z przedawnienia.
Rozpatrując apelację kobiety SO zwrócić się o rozstrzygnięcie tej kwestii do SN. Szczecińscy sędziowie wskazali w pytaniu, że dłużnikowi nie spłacił długu dobrowolnie - wtedy owszem nienależnego świadczenia się nie zwraca, a obie strony były świadomi przedawnienia. Zatem skorzystanie z pozwu o zwrot nienależnego świadczenia winno być dopuszczalne i skuteczne wstecznie, przeciwne stanowisko oznaczałoby, że w razie szybkiej egzekucji, zaskoczenia dłużnika, nie miałby on możliwości uchylenia się od zapłaty co oznaczało iluzoryczność przedawnienia.SN nie podzielił tego stanowiska. Wprawdzie formalnej uchwały nie podjął, gdyż wszyscy uczestnicy sprawy włącznie z sądami, nie zauważyli, że długi stwierdzone wyrokiem przedawniają się na nowo (wtedy po 10 latach, a od zeszłego roku po 6), ale nie widzi podstaw do sięgania po bezpodstawne wzbogacenie.
- By mówić o przedawnionym długu, dłużnik musi podnieś taki zarzut czy to w pierwotnym procesie, czy w trakcie egzekucji w pozwie przeciwegzekucyjnym. Nie ma drogi na skóry – powiedziała sędzia SN Anna Kozłowska.
