Pierwszą informacją, jaką prezentuje się we wprowadzeniu do sprawozdania jednostki są dane, na podstawie których identyfikuje się podmiot.
Prezentuje się w tej pozycji firmę, rozumianą jako nazwa podmiotu, pod którą przedsiębiorstwo prowadzi działalność gospodarczą.
Nazwa firmy musi być zgodna z wpisaną do Krajowego Rejestru Sądowego lub CEIDG. Zgodnie z kodeksem cywilnym nazwa firmy powinna zawierać również określenie jej formy prawnej lub imię i nazwisko osoby fizycznej prowadzącej działalność.
W ramach prezentacji tej pozycji przedstawia się przedmiot prowadzonej działalności, jej siedzibę oraz adres przedsiębiorstwa i prowadzonych oddziałów.
Ponadto, w tej części powinna znaleźć się również informacja dotycząca nazwy i siedziby właściwego sądu rejestrowego lub innego organu prowadzącego rejestr. Jeżeli jednostka w trakcie roku obrotowego zmieniła nazwę firmy, to w tej pozycji rekomenduje się podanie obok nowej nazwy firmy również starej nazwy wraz z datą jej zmiany.
Jest to jedna z kluczowych części wprowadzenia do sprawozdania, ze względu na informacje w niej zawarte, które stanowią swego rodzaju „wizytówkę" przedsiębiorstwa i jej poprawną identyfikację.
Czas trwania jednostki
Pozycję tą wypełniają podmioty, które zgodnie z aktem założycielskim zostały powołane na ściśle określony czas.
W sytuacji gdy czas prowadzenia działalności nie jest oznaczony pozycję tę można pominąć, ale dobrą praktyką jest wskazanie nieoznaczonego czasu działania spółki. Jeżeli natomiast jednostka zgodnie z Kodeksem spółek handlowych została powołana na czas określony (są to głównie tzw. „spółki celowe"), do wykonania konkretnego przedsięwzięcia to w tym punkcie prezentuje się czas prowadzenia działalności, który został zawarty w akcie założycielskim przedsiębiorstwa.
Okres objęty sprawozdaniem
W pozycji trzeciej wprowadzenia prezentuje się okres za jaki zostało sporządzone sprawozdanie finansowe. W przypadku gdy w tytule wprowadzenia została zamieszczona informacja dotyczące okresu tę pozycję można pominąć.
Jeżeli natomiast jednostka na potrzeby bilansowe i podatkowe przyjmuje inny niż kalendarzowy rok obrotowy lub wprowadziła wydłużony rok obrotowy zobowiązana jest ona przedstawić okres objęty sprawozdaniem finansowym.
Jeżeli jednostka dokonała zmiany długości roku obrotowego to w celu zapewnienia porównywalności danych należy wspomnieć o tej informacji we wprowadzeniu do sprawozdania.
Dane łączne w sprawozdaniu
Łączne sprawozdanie finansowe sporządzają podmioty, które w strukturze organizacyjnej wyodrębniono jednostki samobilansujące się, które przygotowują samodzielnie sprawozdania finansowe.
Pod względem prawnym jednak jest to jeden podmiot gospodarczy składający się z jednostki macierzystej oraz jednostek samobilansujących się.
Zgodnie z art. 51 ustawy o rachunkowości jednostka macierzysta zobowiązana jest stworzyć połączone sprawozdanie finansowe będące sumą sprawozdania finansowego jednostki i wszystkich jej oddziałów dokonując odpowiednich wyłączeń.
Ustawodawca przewiduje, iż pozycja ta może zostać pominięta w sytuacji gdy jednostka nie sporządza łącznego sprawozdania finansowego ponieważ nie posiada jednostek samobilansujących się.
Połączenie spółek
Obowiązek raportowania informacji dotyczących połączenia spółek jest przeznaczony dla jednostki, która w okresie sprawozdawczym powstała z połączenia innych spółek. Połączenie zgodnie z art. 492 Kodeksu spółek handlowych może nastąpić przez zawiązanie nowej spółki lub przejęcie majątku.
Ustawa o rachunkowości precyzuje, aby w tej pozycji informować o połączeniu spółek w roku obrotowym opisując jednocześnie czy połączenie nastąpiło metodą łączenia udziałów czy metodą nabycia. Jednocześnie pozycje się pomija, jeśli w roku sprawozdawczym połączenie spółek nie miało miejsca.
Zakres informacji dodatkowej
Ustawodawca definiuje, że dla jednostek, określonych w art. 3 ust. 2 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z wyjątkiem spółek kapitałowych oraz jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt1 i 2 zakres informacji dodatkowej został określony przez załącznik nr 6 do ustawy. Legislatywa jednak nie zakazuje sporządzania przez te jednostki informacji dodatkowej zgodnie z załącznikiem nr 1 do ustawy.
Przyjęcie założenia o kontynuowaniu działalności
We wprowadzeniu do sprawozdania kierownik jednostki deklaruje, że jednostka będzie kontynuowała swoją działalność w niezmniejszonym istotnie zakresie bez postawienia jej w stan likwidacji lub upadłości w okresie nie krótszym niż 12 kolejnych miesięcy od dnia bilansowego. Jeżeli istnieją relatywnie istotne zagrożenia, które budzą niepewność co do możliwości kontynuowania działalności przez podmiot w ciągu kolejnego roku, w pozycji tej opisuje się zagrożenia oraz działania podjęte przez zarząd w celu ich zminimalizowania. Założenie o kontynuowaniu działalności jest kluczowe ze względu na fakt, że wpływa ono na sposób wyceny aktywów i pasywów i pozwala m.in. na niekorygowanie wartości środków trwałych mimo, iż ich wartość rynkowa jest relatywnie niższa.
Zasada istotności
Jedną z kluczowych zasad, którą powinny się kierować jednostki przy sporządzaniu sprawozdania finansowego jest zasada istotności. Zgodnie z art. 4 istotne są informacje, których pominięcie lub zniekształcenie może wpływać na decyzje podejmowane przez użytkowników.
Damian Wiśniewski Audit Senior w Dziale Rewizji Finansowej BDO, biuro w Poznaniu
Polityka rachunkowości określa ogół zasad przyjętych przez jednostkę, które precyzują sposób ujmowania zdarzeń gospodarczych w księgach rachunkowych oraz sprawozdaniu finansowy.
Ustawa o rachunkowości definiuje, które zasady wymagają bezwzględnego zastosowania, a w których podmiot posiada prawo wyboru. Każda jednostka ustala indywidualnie na podstawie legislacji zespół zasad, które wybrała i przyjęła do użytkowania. W tej pozycji wprowadzenia do sprawozdania powinny się znaleźć zasady zawarte w polityce rachunkowości, które ułatwią zrozumienie ewidencji księgowej i sporządzonego na jej podstawie sprawozdania finansowego.
Opis przyjętych zasad rachunkowości we wstępie do sprawozdania powinien uwzględniać w szczególności zasady wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego. Jeżeli podmiot wprowadza zmiany w stosunku do roku poprzedzającego np. w sposobie ustalania amortyzacji, jest zobowiązany do poinformowania o tym we wprowadzeniu do sprawozdania.
Jednostki małe i mikro zobligowane są ponadto do informowania w tej pozycji o uproszczeniach, które zastosowały w sporządzonym przez nich sprawozdaniu. Istotne również jest to, aby we wprowadzeniu do sprawozdania zawrzeć informację według którego załącznika do ustawy o rachunkowości jednostka sporządziła sprawozdanie finansowe.
Wprowadzenie do sprawozdania finansowego jednostki ma na celu prezentować sytuację majątkową i finansową jednostki w jasny i rzetelny sposób stanowiąc jednocześnie „wizytówkę" jednostki oraz podstawę do zaprezentowanych danych liczbowych.
Podmioty gospodarcze mają prawo sporządzać wprowadzenie do sprawozdania w dowolnej formie pamiętając jednocześnie o kryteriach, które narzuca im ustawodawca.
